Gần 48% doanh nghiệp ở TP Hồ Chí Minh nợ bảo hiểm xã hội

Chương trình “Lắng nghe và trao đổi” diễn ra sáng 14-6.

NDĐT - Bảo hiểm xã hội (BHXH), bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) là chỗ dựa của người lao động, chiếc phao cứu sinh khi có bất trắc xảy ra như mất việc làm, nghỉ hưu, nghỉ việc nên lúc này, các chính sách BHXH sẽ phát huy tác dụng, cần sự chung tay giải quyết từ doanh nghiệp, cơ quan chức năng và người lao động. Đó là nội dung chính tại chương trình “Lắng nghe và trao đổi", do HĐND TP Hồ Chí Minh và Đài Truyền hình TP Hồ Chí Minh phối hợp tổ chức sáng 14-6.

Theo Ban Văn hóa - Xã hội, HĐND TP Hồ Chí Minh: Trong những năm qua, TP Hồ Chí Minh luôn quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện chính sách an sinh xã hội, bảo đảm tiến bộ và công bằng xã hội, coi đó vừa là mục tiêu, vừa là động lực phát triển thành phố. Tuy nhiên, việc tổ chức thực hiện chính sách BHXH, BHTN còn nhiều hạn chế bất cập. Độ bao phủ BHXH tăng chậm, số người hưởng BHXH một lần tăng nhanh. Tình trạng trốn, nợ đóng, gian lận, trục lợi BHXH chậm được khắc phục. Toàn thành phố hiện có 89.565 đơn vị sử dụng lao động đang tham gia BHXH, trong đó có đến 42.680 đơn vị nợ, chiếm tỷ lệ 47,65%. Cơ chế quản lý, tài chính và tổ chức bộ máy thực hiện BHTN còn nhiều điểm bất cập, ảnh hưởng tới quyền lợi trực tiếp của người lao động (NLĐ).

Ông Trần Ngọc Sơn, Phó Giám đốc Sở Lao động - Thương binh và Xã hội (LĐ-TB- XH) cũng nhìn nhận: Thực hiện Nghị quyết số 21-NQ/TW của Bộ Chính trị; Nghị quyết số 28-NQ/TW của Hội nghị lần thứ 7 Ban chấp hành Trung ương khóa XII về cải cách chính sách BHXH, tại TP Hồ Chí Minh, từ năm 2017 đã đạt và vượt chỉ tiêu so với Nghị quyết 21 đề ra. Tuy nhiên, việc chấp hành pháp luật của một số doanh nghiệp (DN) về BHXH còn thấp; một số chủ sử dụng lao động cố tình không tham gia BHXH cho NLĐ hoặc chỉ tham gia cầm chừng mang tính đối phó. Chưa kể, thực trạng DN không thực hiện đúng các chế độ BHXH, BHTN đối với NLĐ hoặc tham gia không đúng tổng số NLĐ đang làm việc tại DN còn diễn ra phổ biến

Bên cạnh đó, ông Sơn cũng cho rằng, tỷ lệ tham gia BHXH tự nguyện vẫn còn thấp vì Luật BHXH hiện hành quy định đối tượng này tham gia chỉ được hưởng hai chế độ là hưu trí và tử tuất; tỷ lệ mức đóng BHXH tự nguyện hằng tháng còn khá cao (22%) và chưa phù hợp với mức thu nhập thực tế của NLĐ hoặc người dân thành phố.

Dẫn chứng thực tế đại DN, đại diện TNHH PouYuen Việt Nam (quận Bình Tân, TP Hồ Chí Minh) chuyên sản xuất giày thể thao cho biết: Thành lập vào giữa năm 1996, hiện Công ty có 62.125 công nhân đang làm việc, trong đó 80% là nữ công nhân. Mỗi tháng Công ty trích nộp BHXH - bảo hiểm y tế (BHYT) - BHTN khoảng 150 tỷ đồng. Hằng tuần công ty nhận hồ sơ ốm đau thai sản nghỉ dưỡng sức từ NLĐ, sau đó chuyển cơ quan BHXH TP Hồ Chí Minh xét duyệt và chi trả trực tiếp vào tài khoản ATM của NLĐ. Điều này giúp NLĐ nhận được tiền trợ cấp nhanh chóng. Bình quân hằng tuần, chi các chế độ ngắn hạn cho khoảng 2.600 lượt người với số tiền khoảng 4,9 tỷ đồng, mỗi tháng khoảng 20 tỷ đồng. Trong 24 năm qua, Công ty Pou Yuen luôn thực hiện tốt chính sách pháp luật về BHXH, BHTN cho NLĐ và luôn phối hợp tốt các cơ quan chức năng trong việc hoàn tất hồ sơ, chi trả kịp thời các chế độ mà NLĐ được hưởng.

Tuy nhiên, góp ý một số quy định về BHXH hiện hay, ông Củ Phát Nghiệp, Chủ tịch Công đoàn Công ty TNHH PouYuen Việt Nam cho rằng: “Chế độ hưu trí là chính sách an sinh xã hội bảo đảm cuộc sống cho NLĐ khi về già, vừa có lương hưu hằng tháng vừa có thẻ BHYT để khám bệnh lúc đau ốm. Tuy nhiên, có công nhân đi làm sớm thì hơn 40 tuổi đã đóng đủ 20 năm, chờ đến 60 tuổi là quãng thời gian rất dài, mà hơn 40 tuổi là công nhân trực tiếp sản xuất thì rất khó xin việc. Cũng có trường hợp tham gia BHXH trễ thì đã đến tuổi nghỉ hưu nhưng chưa đóng đủ 20 năm. Mong rằng, chế độ hưu trí được thiết kế linh hoạt hơn để nhiều NLĐ lựa chọn hưởng chế độ hưu trí thay vì nhận trợ cấp một lần”.

Ngoài ra, theo ông Nghiệp, mức hưởng lương hưu của công nhân ở DN nước ngoài rất thấp, khoảng 2-3 triệu đồng/tháng, có trường hợp chỉ 1,6-1,7 triệu/tháng. Vì vậy, mong Nhà nước có chính sách hỗ trợ thêm cho những trường hợp hưởng mức lương hưu thấp.

Cán bộ cơ quan BHXH tư vấn BHXH, BHTN cho người lao động.

Phó Giám đốc BHXH TP Hồ Chí Minh Trần Dũng Hà cho biết: Mặc dù thành phố có những thành quả nhất định về thực hiện chính sách BHXH, BHTN nhưng chưa tương xứng với tiềm năng kinh tế của một thành phố lớn và chưa bền vững, đặc biệt ở đối tượng tham gia BHXH tự nguyện. Tuy nhiên, nhiều năm qua, BHXH thành phố đã phối hợp đơn vị sử dụng lao động, Sở LĐ-TB-XH giải quyết đầy đủ, kịp thời các chế độ BHXH, chi trả BHTN bảo đảm lợi ích cho người thụ hưởng. Việc giải quyết các chế độ BHXH, được thực hiện với thủ tục hành chính đơn giản, thuận lợi và việc chi trả được thông qua ba hình thức: Qua tài khoản của người hưởng, qua người sử dụng lao động, chi tiền mặt qua Bưu điện.

Theo cơ quan BHXH TP Hồ Chí Minh, quá trình tổ chức thực hiện chính sách BHXH còn gặp một số khó khăn vướng mắc như tình trạng vi phạm pháp luật về đóng BHXH, nợ đọng và bất cập trong chế tài xử lý. Việc không tính thời gian tham gia BHXH cho những trường hợp mất hồ sơ gốc đã tạo bức xúc cho NLĐ và gây áp lực cho cơ quan BHXH.

Bên cạnh đó, không ít NLĐ lợi dụng mang sổ BHXH đi thế chấp, cầm cố, thậm chí bán sổ BHXH dưới hình thức ủy quyền, sau đó làm thủ tục đề nghị cơ quan BHXH cấp lại sổ BHXH do bị mất, làm mất an ninh trật tự, tăng thêm khối lượng công việc và gây lãng phí cho cơ quan BHXH…

Tại chương trình, nhiều ý kiến của NLĐ, cử tri thành phố cũng phản ánh hiện nay quy trình, thủ tục, thời gian chi trả chế độ BHTN vẫn còn kéo dài, nhiêu khê làm mất thời gian của NLĐ nên Sở LĐ-TB-XH cần nghiên cứu cải cách thủ tục như nộp hồ sơ qua mạng, mở rộng các địa điểm tiếp nhận nhằm tạo điều kiện thuận lợi hơn nữa cho người nộp hồ sơ.

Bên cạnh đó, một số NLĐ đề nghị các cơ quan chức năng của thành phố đẩy nhanh tiến độ giải quyết chi trả hỗ trợ theo Nghị quyết 42 của Chính phủ và Nghị quyết 02 của HĐND TP Hồ Chí Minh cho các đối tượng bị ảnh hưởng do dịch Covid-19 theo hướng chủ động, đơn giản thủ tục và tăng cường sự phối hợp giữa các bên...

QUÝ HIỀN