Ghềnh Đá Đĩa (hoặc gành Đá Dĩa) thuộc xã An Ninh Đông, huyện Tuy An, tỉnh Phú Yên. Qua cổng khu tham quan, sau khi đi trên các bậc thang đá, nhìn sang bên trái, một cảnh tượng vô cùng ngoạn mục sẽ hiện ra trước mắt.
Đó là vô số những cột đá hình lục giác xếp chồng lên nhau, chính xác và ngăn nắp như thể được sắp đặt bởi bàn tay con người, hoặc được điêu khắc bởi nhà nghệ thuật bậc thầy.
Nhưng không phải. Ghềnh Đá Đĩa được tạo nên bởi các cột đá bazan, hình thành bởi dòng dung nham nóng chảy từ những vụ phun trào núi lửa cách đây hàng trăm triệu năm trên cao nguyên Vân Hòa, nơi cách xa khoảng 40km. Dòng magma khi nguội đi nhanh chóng dẫn đến sự co lại và nứt gãy trên diện rộng, cuối cùng tạo thành ghềnh Đá Đĩa như chúng ta thấy.
Trên cao nguyên Vân Hòa, thác Vực Song cũng có kết cấu tương tự. Tuy nhiên, chúng không mang màu đen kì bí và tạo nên những cột đá đồng đều, ngoạn mục như ghềnh Đá Đĩa. Trên thế giới cũng có nhiều cột đá hình học được tạo nên bởi các vụ phun trào núi lửa, nhưng không nhiều.
Còn theo dân gian, người xưa lý giải rằng những vị thần trên thiên đình một hôm xuống hạ giới du ngoạn, sau đó mở tiệc. Khi trở về, họ bỏ lại bát đĩa xếp chồng lên nhau, chính là ghềnh Đá Đĩa ngày nay. Cách giải thích này, về mặt nào đó, khá sát thực tế, rằng các cột đá lồng vào nhau tương đối giống những chồng đĩa.
Vì sự độc đáo mà thiên nhiên ban tặng, ghềnh Đá Đĩa là địa điểm mà bất cứ ai tới Phú Yên đều ghé tới. Chiêm ngưỡng tuyệt tác hàng triệu năm tuổi và có cho mình những tấm ảnh tuyệt vời không thể có ở bất cứ đâu trên đất nước Việt Nam là điều ai cũng muốn.
Điều đặc biệt là mỗi khung thời gian sẽ mang tới một trải nghiệm và bức hình khác biệt. Ghềnh Đá Đĩa lung linh kỳ ảo lúc bình minh, mang vẻ đẹp rực rỡ khi mặt trời đứng bóng và trở nên huyền bí thời điểm hoàng hôn.
Đứng trên những phiến đá giữa biển cả mênh mông, trong khi tâm hồn bay bổng, chúng ta cũng nhận ra con người thật nhỏ bé trước sự hùng vỹ của thiên nhiên.
Những con sóng từ mặt biển xanh màu lục, khi va vào những khối đá đen tạo thành các cột sóng trắng xóa, một sự kết hợp tuyệt đẹp của màu sắc.
Nhìn từ trên cao, tất cả chỉ có thể cảm thán về sự kỳ diệu của tạo hóa. Bên cạnh sự thán phục, bạn chợt cảm thấy như mình vừa khám phá ra một bí mật huy hoàng của Trái đất.
Và chắc chắn, những ai đã bị ghềnh Đá Đĩa mê hoặc sẽ còn ghé lại nhiều lần nữa, để có những trải nghiệm mới từ những cột đá xưa cũ với tuổi đời lên đến hàng trăm triệu năm.
Thanh Hải - Như Ý - Xuân Tùng