Giá dầu tăng dựng đứng sau vụ tấn công ở Saudi Arabia

Giá dầu Brent ở thị trường London tăng 19% lên mức 71,95 đô la Mỹ/thùng vào lúc thị trường mở cửa sáng nay trước khi lùi về mức 66,27 đô la/thùng vào trưa nay. Ảnh: Investing

Vào lúc thị trường mở cửa sáng nay, giá dầu Brent ở thị trường London nhảy vọt 19% lên mức 71,95 đô la Mỹ/thùng, trong khi đó giá dầu Tây Texas ở thị trường New York cũng tăng dựng đứng 15% lên mức 63,34 đô la/thùng.

Đà tăng bị kìm lại sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump thông báo trên Twitter rằng ông cho phép lấy dầu từ Kho dầu dự trữ quốc gia (SPR) với một số lượng sẽ được quyết định sau trong trường hợp cần thiết để bảo đảm các nguồn cung đầy đủ cho thị trường. Kho dự trữ dầu chiến lược của Mỹ bao gồm một loạt bồn dầu và hầm chứa dầu ngầm dưới đất đang nắm giữ 630 triệu thùng dầu thô.

Tính đến 10 giờ 20 sáng nay, theo giờ Việt Nam, giá dầu Brent đang giao dịch ở mức 66,27 đô la/thùng, tăng 10%, còn giá dầu Tây Texas đang tăng 8,78%, đạt mức 59,61 đô la/thùng.

Hôm 14-19, nhà máy chế biến dầu Abqaiq và mỏ dầu Khurais của tập đoàn dầu khí quốc gia Saudi Aramco ở khu vực miền đông Saudi Arabia bất ngờ bị tấn công bằng các máy bay không người lái. Vụ tấn công khiến hai cơ sở dầu mỏ này bị bốc cháy nhưng ngọn lửa đã được khống chế trong vài giờ sau đó và không có ai bị thương.

Tuy nhiên, vụ tấn công nghiêm trọng này làm gián đoạn khoảng 50% công suất dầu của Saudi Arabia, tương đương khoảng 5% nguồn cung dầu hàng ngày trên toàn cầu.

Mỏ dầu Khurais có công suất 1,5 triệu thùng dầu mỗi ngày, còn nhà máy Abqaiq có công suất chế biến 7 triệu thùng dầu/ngày.

Ngay sau vụ tấn công, nhóm phiến quân Hồi giáo Houthi được Iran hậu thuẫn ở Yemen, nước láng giềng nằm ở phía nam Saudi Arabia, đã lên tiếng nhận trách nhiệm. Nhóm phiến quân này nói vụ tấn công được thực hiện bằng 10 máy bay không người lái.

Trong tuyên bố đưa ra hôm 15-9, Hoàng tử Saudi Arabia, Abdulaziz bin Salman, Bộ trưởng Năng lượng Saudi Arabia, nói rằng vụ tấn công làm ảnh hưởng đến công suất 5,7 triệu thùng dầu thô, khí đốt và khiến hoạt động sản xuất tạm thời bị ngừng tại nhà máy Abqaiq và mỏ dầu Khurais.

“Các vụ tấn công này không chỉ nhắm đến các cơ sở dầu mỏ trọng yếu của Saudi Arabia mà còn nhắm vào nguồn cung và an ninh nguồn cung dầu toàn cầu, vì vậu áp đặt đe dọa cho nền kinh tế toàn cầu”, ông cho biết.

Hãng tin Reuters dẫn lời một nguồn tin nói rằng Saudi Aramco cần mất nhiều tuần để khôi phục công suất. Tuy nhiên, hoạt động xuất khẩu dầu mỏ của Saudi Arabia vẫn chưa bị gián đoạn trong tuần này vì nước vẫn còn dầu từ kho dự trữ lớn.

“Giá dầu tăng vọt là một phản ứng tự nhiên nhưng khả năng duy trì các mức giá cao vẫn phụ thuộc vào thời gian công suất dầu bị gián đoạn ở Saudi Arabia, khả năng đáp ứng các cam kết xuất khẩu của Saudi Arabia thông qua việc mở các kho dự trữ dầu trong nước và tính co dãn nhu cầu ở các mức giá cao cũng như chính sách của các tổ chức và chính phủ”, Michael Tran, Giám đốc bộ phận chiến lược năng lượng ở Công ty RBC Capital Markets, nhận định.

“Abqaiq có lẽ là cơ sở quan trọng về nguồn cung dầu thế giới”, Jason Bordoff, Giám đốc Trung tâm chính sách năng lượng toàn cầu ở Đại học Columbia (Mỹ), nói.

Giới phân tích cho rằng giá dầu thô có thể tăng lên mức 100 đô la/thùng nếu như Saudi Arabia không thể khôi phục sản lượng dầu nhanh chóng.

Trong thông báo hôm 14-9, Cơ quan Năng lượng quốc tế (IEA) cho biết đang giám sát tình hình ở Saudi Arabia và trấn an rằng các kho dự trữ dầu thô thương mại trên toàn cầu sẽ cung cấp đủ cho nhu cầu của thị trường.

Hướng tấn công có thể từ Iran hoặc Iraq

Những khu vực được xác định bị hư hại tại nhà máy chế biến dầu thô Abaqaiq của Saudi Aramco sau vụ tấn công hôm 14-9. Ảnh: AP

Ngoại trưởng Mỹ, Mike Pompeo, đổ lỗi cho Iran, nước đang hậu thuẫn phiến quân Hồi giáo Houthi ở Yemen, đứng đằng sau các vụ tấn công. “Iran đã phát động cuộc tấn công chưa có tiền lệ nhằm vào nguồn cung năng lượng của thế giới”, ông Pompeo viết trên Twitter hôm 14-9. Ông nói rằng không có bằng chứng cho thấy các vụ tấn công được phát động từ Yemen.

Các dấu hiệu ban đầu cho thấy vụ tấn công có thể xuất phát từ Iraq. Iran đang xác lập tầm ảnh hưởng lớn ở khu vực miền nam Iraq, vốn nằm gần Abqaiq và Khurais hơn so với khoảng cách Yemen đến hai địa điểm này.

Một quan chức cấp cao Mỹ khẳng định vụ tấn công có thể xuất phát từ Iran hoặc Iraq. Vị quan chức này nói rằng 19 mục tiêu ở Saudi Arabia bị tấn công vào hôm 14-9 và 10 máy bay không người lái không thể tấn công ở phạm vi rộng lớn như vậy.

Các quan chức Mỹ khác cho biết đây là vụ tấn công kết hợp giữa máy bay không người lái và tên lửa hành trình. Phạm vi và mức độ chính xác của vụ tấn công vượt xa năng lực của lực lượng phiến quân Hồi giáo Houthi ở Yemen.

Nhà phân tích an ninh quốc gia của CNN, Peter Bergen, nhận định phiến quân Houthi ở Yemen từng tiến hành hơn 200 vụ tấn công bằng máy bay không người lái nhằm vào lãnh thổ của Saudi Arabia nhưng chưa có vụ nào nghiêm trọng như vụ tấn công hôm 14-9. Điều này khiến nhiều người tin rằng vụ tấn công không phải khởi nguồn từ Yemen.

Chính phủ Mỹ đã công bố các hình ảnh vệ tinh, trong đó xác định có ít nhất 17 điểm ở nhà máy Abqaiq bị tác động sau vụ tấn công bắt nguồn từ phía bắc hoặc phía tây bắc Saudi Arabia, có nghĩa từ hướng Iran hoặc Iraq, chứ không phải từ Yemen, vốn nằm ở phía nam Saudi Arabia.

Viết trên Twitter hôm 15-9, Tổng thống Donald Trump khẳng định Mỹ biết rõ ai đứng đằng sau vụ tấn công này. Ông cảnh báo Mỹ “đã lên đạn” và “khóa mục tiêu” nhưng đang chờ đợi kết quả xác minh và Saudi Arabia thẩm định trách nhiệm trước khi quyết định cách triển khai tấn công đáp trả.

Trong khi đó, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Iran bác bỏ cáo buộc của Mỹ cho rằng Tehran đứng đằng sau vụ việc. Người phát ngôn nói đây là những cáo buộc khó hiểu, mù quáng và vô nghĩa. Amirali Hajizadeh, Tư lệnh Lực lượng không gian của Vệ binh Cách mạng Cộng hòa Hồi giáo Iran (IRGC) cảnh báo IRGC đã chuẩn bị cho một cuộc chiến tranh toàn diện với Mỹ.

“Mọi người nên biết rằng tất cả các căn cứ quân sự và hàng không mẫu hạm của Mỹ trong khu vực đều nằm trong khoảng cách 2.000km từ Iran, trong tầm bắn của các tên lửa của chúng tôi”, Amirali Hajizadeh, nói

Theo Reuters, Wall Street Journal, CNN

Khánh Lan