Giá điện đồng phát từ bã mía: Còn nhiều băn khoăn
Trong Thông báo số 88/TB-VPCP của Văn phòng Chính phủ về kết luận của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đối với khó khăn của ngành mía đường, Thủ tướng yêu cầu Bộ Công Thương rà soát, báo cáo Thủ tướng Chính phủ phê duyệt giá điện đồng phát từ bã mía phù hợp với điều kiện Việt Nam.
Liên quan đến cơ chế hỗ trợ các dự án điện sinh khối tại Việt Nam, mới đây Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 08/2020/QĐ-TTg sửa đổi, bổ sung một số điều của Quyết định số 24/2014/QĐ-TTg ngày 24/3/2014. Theo đó, giá điện sinh khối từ các dự án đồng phát nhiệt - điện, biểu giá mua tại điểm giao nhận là 1.634 đồng/kWh, khoảng 7,03 UScents/kWh (mức cũ là 1.220 đồng/kWh, tương đương 5,8 UScents/kWh).
Dự án đồng phát nhiệt - điện, thực chất là các dự án điện sinh khối của các nhà máy đường sử dụng bã mía để phát điện. Là chuyên gia lâu năm trong ngành mía đường, ông Nguyễn Văn Lộc - Quyền Tổng Thư ký Hiệp hội Mía đường Việt Nam (VSSA) - cho rằng, cơ chế hỗ trợ điện sinh khối vẫn tiếp tục phân biệt giữa giá điện đồng phát nhiệt - điện và điện từ các dự án sinh khối khác. Trong khi tất cả các nước ASEAN có ngành mía đường (Thái Lan, Philippines, Indonesia) có các dự án đồng phát nhiệt - điện từ bã mía không phân biệt.
Giá điện đồng phát từ bã mía vẫn thấp hơn giá điện từ các dự án sinh khối khác
Mức giá mới 7,03 UScents/kWh cho các dự án đồng phát nhiệt - điện vẫn thấp hơn đề xuất của các tổ chức tư vấn độc lập như GGGI (Viện Tăng trưởng xanh toàn cầu) và GIZ (Tổ chức Hợp tác Phát triển Đức) khi so sánh với giá bán điện từ năng lượng tái tạo khác ở Việt Nam. Hiện giá FiT (feed-in tariffs - giá bán điện năng sản xuất ra từ nguồn năng lượng tái tạo được cung cấp vào hoặc bán cho lưới điện) theo Quyết định số 11/2017/QĐ-TTg cho năng lượng mặt trời ở mức 9,35 UScents; năng lượng gió 8,5 UScents trên bờ và 9,5 UScents ở ngoài khơi; năng lượng từ rác thải là 10,5 UScents. Theo đề xuất của GGGI, GIZ, để đạt được tiềm năng đầy đủ (khoảng 737 MW) nguồn điện đồng phát nhiệt - điện từ bã mía trong ngành mía đường, tối thiểu mức giá FiT đề xuất là 9,35 cents/kWh (mức GGGI, GIZ đề xuất so với giá hiện hành của các nước trong khu vực còn thấp xa, chẳng haån Thaái Lan laâ 13 UScents/kWh, Philippines 12,4 UScents/kWh...).
Ông Võ Thành Đàng - Chủ tịch Hội đồng quản trị, kiêm Tổng giám đốc Công ty Cổ phần Đường Quảng Ngãi (QNS) - cho rằng: Thủ tướng Chính phủ điều chỉnh giá điện sinh khối, trong đó có đồng phát nhiệt - điện sẽ góp phần tháo gỡ khó khăn cho các nhà máy đường đầu tư phát điện nối lưới quốc gia. Trên thực tế, các nhà máy đồng phát nhiệt - điện trong ngành mía đường đầu tư nhằm cung cấp một phần điện cho sản xuất đường, còn lại để bán lên lưới điện quốc gia và xu hướng này đang dần chiếm tỷ trọng ngày càng cao. Tuy nhiên, cơ chế hỗ trợ điện sinh khối mới sửa đổi vẫn quy định hai mức giá khác khau đối với điện sinh khối nối lưới là không hợp lý khi áp dụng với các nhà máy mới đầu tư. Giá điện từ đồng phát nhiệt - điện bã mía là 7,03 UScents/kWh, còn các dự án điện sinh khối khác có mức giá 8,47 UScents/kWh là không công bằng. QNS kiến nghị, Bộ Công Thương tiếp tục nghiên cứu, xem xét, đề xuất Chính phủ điều chỉnh giá điện đồng phát từ bã mía bằng với giá điện sinh khối khác.
Ông Nguyễn Văn Lộc - Quyền Tổng Thư ký VSSA:
Các nước ASEAN như Thái Lan, Philippines, Indonesia coi khuyến khích điện sinh khối từ bã mía là hình thức hỗ trợ gián tiếp, nâng cao thu nhập cho người nông dân. Do đó, Chính phủ cần tiếp tục xem xét, hoàn thiện cơ chế hỗ trợ đối với điện sinh khối bã mía.
