Giá gạo tăng từng ngày và bài toán cân đối nguồn hàng của doanh nghiệp ngành lúa gạo

Giá lúa tăng theo giá gạo

Giữa tháng 11/2023, ghi nhận của Người Đưa Tin, giá lúa tại Đồng bằng sông Cửu Long tăng từng ngày và hiện đã vượt mốc 9.000 đồng/kg. Thậm chí ở một số nơi, giá được chốt đến 9.400 đồng/kg. Với nông dân, ai cũng mong sẽ bán được lúa với giá cao, nhưng đi kèm cũng có cả nỗi lo.

Vụ Thu Đông này, ông Võ Minh Tài, ngụ xã Phú Đức, huyện Tam Nông, tỉnh Đồng Tháp xuống giống 4,5ha. Lúa dự kiến khoảng 10 ngày nữa sẽ thu hoạch. Những ngày qua, giá lúa liên tục tăng.

Giá lúa tăng cao cũng khiến lượng thương lái đổ dồn về các khu vực đang có lúa chuẩn bị thu hoạch. Tại một khu ô bao xã Phú Đức đã có khoảng 70 - 80% nông dân chốt giá. Số còn lại đang chờ để xem giá lúc có tiếp tục tăng hay không rồi mới quyết định. Bởi theo tính toán, dù giá lúa tăng cao kỷ lục nhưng lợi nhuận thật sự của nông dân cũng không tăng nhiều.

Ông Lê Văn Hùng, Giám đốc HTX Phú Xuân, tỉnh Đồng Tháp cho biết: "Nếu mức giá hiện nay bình quân nông dân lãi khoảng 1,5 triệu - 2 triệu đồng. Năng suất hơi hạn chế, chi phí cũng tăng cao. Giá lên quá thì liên kết cũng dễ gãy đổ, công ty không theo kịp".

Đối với các doanh nghiệp xuất khẩu, giá lúa, gạo tăng cao dẫn đến việc giao hàng của doanh nghiệp gặp không ít khó khăn, vì hợp đồng xuất khẩu có thời gian giao hàng ít nhất từ 1 đến 3 tháng.

Giá tăng nóng như hiện nay dẫn đến một số trường hợp doanh nghiệp lỗ nhiều quá phải hủy hợp đồng. Số khác để giữ chữ tín bắt buộc mua giá cao để gom cho đủ hàng.

Trong khi đó, ông Phạm Thái Bình, Chủ tịch HĐQT Công ty CP công nghệ cao Trung An, Tp.Cần Thơ cho rằng, giá lúa trong nước đã chạm mốc tối đa rồi, do lượng lúa thu đông không còn nhiều. Từ nay đến cuối năm, giá lúa gạo không thể giảm mà chỉ có thể tăng, trừ “khi đến vụ đông xuân tới, lượng lúa gạo nhiều thì giá sẽ chững lại mới bán được”.

Giá cao nhất từ trước đến nay

Theo dữ liệu của Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA), giá gạo loại 5% tấm của Việt Nam đã tăng lên mức 653 USD/tấn trong phiên giao dịch đầu tháng 11/2023.

Với mức này, gạo Việt Nam đang có giá cao nhất lịch sử xuất khẩu. Theo đó vào năm 2008, giá gạo có thời điểm tăng tới 1.000 USD/tấn nhưng thời điểm đó nước ta tạm dừng xuất khẩu, còn ở thời điểm hiện tại việc xuất khẩu diễn ra bình thường và gạo Việt đang “ngược chiều” tăng so với các nguồn cung khác gồm Thái Lan, Pakistan.

Giá gạo xuất khẩu tăng là tin vui cho cả người trồng lúa và doanh nghiệp, song theo chia sẻ của nhiều doanh nghiệp, việc giá tăng quá cao khiến các hợp đồng khó ký kết. Theo ông Nguyễn Văn Thành, Giám đốc Công ty TNHH Sản xuất - Thương mại dịch vụ Phước Thành 4, lúc này không có doanh nghiệp nào dám bán gạo bởi muốn bán phải có tồn kho, trong khi đó nguồn cung gạo thời điểm này đã cạn.

Gạo Việt Nam xuất khẩu đang có lợi thế về giá, kéo theo giá lúa thu hoạch đà tăng.

Ngoài khó khăn về nguồn cung, ông Phan Văn Có, Giám đốc Marketing Công ty TNHH Vrice nói rằng, giá xuất khẩu tăng cao trong thời gian qua đã kéo giá lúa trong nước ở mức cao, thậm chí giá nội luôn cao hơn giá ngoại, khiến doanh nghiệp không dám ký kết hợp đồng mới vì sợ thua lỗ. Ngoài ra, giá quá cao khách hàng cũng không lựa chọn Việt Nam mà tìm đến một nguồn cung khác có giá tốt hơn.

Trên thực tế, thời điểm này các doanh nghiệp thận trọng trong ký kết hợp đồng là điều hoàn toàn dễ hiểu bởi đầu năm nay nhiều doanh nghiệp ký trước hợp đồng khi chưa có chân hàng đã phải chịu lỗ nặng. Do đó, Hiệp hội Lương thực Việt Nam cũng khuyến cáo các doanh nghiệp nên chuẩn bị chân hàng rồi mới ký kết để tránh rủi ro.

Nguyễn Thành Nhân