Gia tăng căng thẳng ngoại giao Ấn Độ - Canada

Cao ủy Ấn Độ tại thủ đô Ottawa, Canada. Ảnh: AP

Căng thẳng ngoại giao Ấn Độ - Canada leo thang từ năm ngoái sau khi ông Hardeep Singh Nijjar, một thủ lĩnh phe ly khai người Sikh bị Ấn Độ truy nã, thiệt mạng vào tháng 6-2023 tại bãi đỗ xe của một ngôi đền ở Vancouver. Canada đã bắt 4 người Ấn Độ liên quan nghi án ám sát này. Canada cũng đã rút 40 nhà ngoại giao từ Ấn Độ về nước sau khi New Delhi đề nghị Ottawa giảm hiện diện ngoại giao. Thủ tướng Canada Justin Trudeau khi đó cáo buộc Ấn Độ có liên quan đến vụ sát hại mà không đưa ra bất kỳ bằng chứng nào. New Delhi đã kịch liệt bác bỏ và yêu cầu Canada cung cấp bằng chứng để chứng minh cho các cáo buộc đó.

Thủ tướng Justin Trudeau ngày 14-10 thông báo Canada quyết định trục xuất cao ủy Ấn Độ tại Ottawa cùng 5 nhà ngoại giao. Quyết định được đưa ra sau khi cảnh sát nước này phát hiện bằng chứng cho thấy "các đặc vụ chính phủ Ấn Độ có liên quan những hoạt động đe dọa an toàn công cộng Canada". "Chúng tôi sẽ không bao giờ bỏ qua việc một chính phủ nước ngoài đe dọa và sát hại công dân Canada trên lãnh thổ Canada", ông Trudeau nói, cáo buộc nhóm nhà ngoại giao Ấn Độ thu thập thông tin về công dân Canada rồi chuyển cho nhóm thực hiện kế hoạch tấn công họ. "Ấn Độ đã phạm một sai lầm lớn".

Ngoại trưởng Canada Melanie Joly ngày 14-10 cho biết, quyết định trục xuất 6 nhà ngoại giaoẤn Độ được đưa ra với sự cân nhắc kỹ lưỡng và chỉ sau khi cảnh sát thu thập được bằng chứng rõ ràng và cụ thể xác định 6 cá nhân có liên quan đến vụ sát hại thủ lĩnh Hardeep Singh Nijjar.

Sau động thái của Canada trục xuất nhân viên ngoại giao, Ấn Độ cũng đáp trả tương xứng bằng cách yêu cầu 6 nhà ngoại giao Canada ở New Delhi phải rời khỏi quốc gia Nam Á này muộn nhất là trước đêm 19-10. Ấn Độ cũng thông báo đã rút nhân viên ngoại giao của nước này ở Canada về nước, trong đó có Cao ủy Sanjay Kumar Verma.

New Delhi cáo buộc chính phủ của Thủ tướng Trudeau thực hiện "chiến lược cố ý bôi nhọ Ấn Độ vì lợi ích chính trị", đồng thời nói thêm rằng họ sẽ rút các nhà ngoại giao của mình vì "không có niềm tin" vào cam kết của Ottawa trong việc đảm bảo an ninh cho họ. "Ấn Độ bảo lưu quyền có thêm biện pháp đáp trả trước việc chính phủ ông Trudeau ủng hộ chủ nghĩa cực đoan, bạo lực và ly khai nhằm vào Ấn Độ", Bộ Ngoại giao Ấn Độ cho biết ngày 14-10.

Ấn Độ lo các hoạt động của cộng đồng người Sikh ở nước ngoài có thể khiến phong trào ly khai xuất hiện trở lại. Trong khi đó, Canada tuyên bố sẽ luôn bảo vệ "tự do ngôn luận, tín ngưỡng, biểu tình hòa bình" và hành động đối phó sự thù hận. Cộng đồng người Sikh chiếm khoảng 2% dân số Canada. Thủ lĩnh ly khai Hardeep Singh Nijjar ủng hộ thiết lập một "nhà nước độc lập" gọi là Khalistan cho người Sikh từ các khu vực ở miền bắc Ấn Độ và một phần Pakistan. Nijjar nhập cư Canada năm 1997 và trở thành công dân nước này năm 2015. Chính phủ Ấn Độ coi phong trào Khalistan là mối đe dọa an ninh quốc gia và đưa Nijjar vào danh sách phần tử khủng bố năm 2020.

AN BÌNH