Giải pháp khơi thông nguồn vốn xanh đang chực chờ

Hội thảo “Dẫn nguồn vốn lớn cho tín dụng xanh” do Báo Đầu tư tổ chức sáng ngày 4/12/2023

Xu thế bao trùm nhiều quốc gia lựa chọn

Sáng ngày 4/12/2023, Báo Đầu tư tổ chức Hội thảo “Dẫn nguồn vốn lớn cho tín dụng xanh” với sự đồng hành của Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam (Agribank).

Phát biểu khai mạc tại Diễn đàn, ông Lê Trọng Minh, Tổng biên tập Báo Đầu tư nhấn mạnh phát triển bền vững đang ngày càng trở thành xu thế bao trùm trên thế giới và kinh tế tuần hoàn, tăng trưởng xanh là mô hình được nhiều quốc gia lựa chọn. Bên cạnh việc hướng đến tăng trưởng xanh, những biến động lớn của thế giới cùng với thách thức từ biến đổi khí hậu, gia tăng nhiệt độ toàn cầu đang đòi hỏi các quốc gia phải đẩy nhanh đổi mới mô hình tăng trưởng, tận dụng thời cơ, vượt qua thách thức, hướng tới phát triển bền vững và bao trùm.

Ông Lê Trọng Minh, ổng biên tập Báo Đầu tư phát biểu khai mạc Hội thảo

Với Việt Nam, tăng trưởng xanh và phát triển bền vững có mối quan hệ hữu cơ, mật thiết với nhau, vừa là quan điểm, vừa là mục tiêu xuyên suốt trong các chính sách phát triển kinh tế- xã hội của Đảng và nhà nước. Việc thực hiện mô hình tăng trưởng xanh và mục tiêu phát triển bền vững cũng thể hiện cam kết của Việt Nam với vai trò là quốc gia có trách nhiệm trong việc đóng góp vào những nỗ lực của cộng đồng quốc tế vì một hành tinh xanh, bền vững.

Là một bên tham gia Công ước khung của Liên hiệp quốc về biến đổi khí hậu, và là một trong số ít các quốc gia bị tác động nặng nề bởi biến đổi khí hậu, Việt Nam cam kết làm hết sức mình để ứng phó với biến đổi khí hậu, thực hiện có hiệu quả các biện pháp giảm phát thải khí nhà kính với sự hỗ trợ tích cực của cộng đồng quốc tế. Kể từ Hội nghị lần thứ 26 Các bên tham gia Công ước khung của Liên hiệp quốc về biến đổi khí hậu (COP26), Việt Nam đã và đang nỗ lực triển khai nhiều giải pháp nhằm thực hiện cam kết đưa phát thải ròng bằng 0 (Net Zero) và năm 2050. Mục tiêu đầy tham vọng này được Việt Nam tái khẳng định tại COP27 và tiếp tục được đoàn đại biểu Việt Nam do Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính dẫn đầu nhấn mạnh tại COP28 đang diễn ra tại Các Tiểu vương quốc Ả rập thống nhất.

Việc một quốc gia đang phát triển còn phải đối mặt với rất nhiều khó khăn như Việt Nam nhưng vẫn đưa ra các cam kết về ứng phó biến đổi khí hậu như các nước phát triển đã khẳng định quyết tâm của Chính phủ Việt Nam trong việc thực hiện mục tiêu phát triển bao trùm, xanh và bền vững. Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 và Kế hoạch hành động quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2021 - 2030 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt vào năm 2021 và 2022 là một số minh chứng gần đây nhất về những nỗ lực thực hiện mục tiêu này.

Bài toán khơi thông nguồn lực lớn đang chực chờ

Hành trình hiện thực hóa mục tiêu xanh của Việt Nam không chỉ đòi hỏi việc hoàn thiện cơ chế chính sách, nâng cao nhận thức, xây dựng hệ thống giám sát đủ năng lực thực thi cam kết mà còn cần tới một nguồn lực khổng lồ. Theo ước tính của Ngân hàng Thế giới (năm 2022), Việt Nam sẽ cần khoảng 368 tỉ USD đến năm 2040, tương đương 6,8% GDP mỗi năm khi theo đuổi lộ trình phát triển kết hợp khả năng chống chịu và phát thải ròng bằng "0". Trong đó, hành trình khử các bon nhằm đáp ứng các cam kết quốc tế chiếm khoảng 30% nhu cầu nguồn lực. Tuy nhiên, khu vực công không thể đáp ứng đủ con số đó. Theo báo cáo của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, để đạt được các mục tiêu về tăng trưởng xanh và phát thải ròng bằng 0 trong giai đoạn 2021-2050, Việt Nam sẽ cần huy động thêm 144 tỷ USD ngoài nguồn ngân sách nhà nước, tương đương với 2,2% GDP.

Với một quốc gia đang phát triển, đang trong quá trình chuyển đổi, có thu nhập trung bình thấp, việc huy động nguồn lực lớn như vậy là một bài toán không đơn giản. Theo ông Lê Trọng Minh, trong bối cảnh trên, tài chính xanh là một trong những lời giải, và tín dụng xanh là một chìa khóa.

Tại Việt Nam, tín dụng xanh cũng đang cho thấy nhiều tín hiệu tích cực với tốc độ tăng trưởng bình quân giai đoạn 2017- 2022 đạt khoảng 23%, cao hơn cả mức tăng trưởng tín dụng chung của nền kinh tế. Cùng với xu hướng doanh nghiệp ngày càng tuân thủ theo các tiêu chí môi trường, xã hội và bền vững (ESG) dẫn tới nhu cầu về nguồn tín dụng xanh gia tăng tương ứng, phía các ngân hàng cũng ngày càng tích cực và tự tin giải ngân hơn cho các dự án xanh với sự hỗ trợ của các chính sách của Chính phủ và các quy định của Ngân hàng Nhà nước như Chỉ thị số 03/CT-NHNN ngày 24/3/2015 về thúc đẩy tăng trưởng tín dụng xanh và quản lí rủi ro môi trường - xã hội trong hoạt động cấp tín dụng; Quyết định số 1604/QĐ-NHNN ngày 07/8/2018 về việc phê duyệt Đề án phát triển ngân hàng xanh tại Việt Nam và Thông tư số 17/2022/TT-NHNN ngày 23/12/2022 hướng dẫn thực hiện quản lí rủi ro về môi trường trong hoạt động cấp tín dụng của tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài.

“Tuy nhiên, với tổng số chưa đầy 600 ngàn tỷ đồng tín dụng xanh được các ngân hàng cung cấp đến nay, có thể thấy nguồn vốn xanh đầy tiềm năng này vẫn chưa hoàn toàn được khơi thông. Một nguồn lực lớn vẫn đang chực chờ không chỉ tại các ngân hàng trong nước mà còn từ các đối tác bên ngoài hiện cũng đang tỏ rõ sự quan tâm cao đối với các cơ hội mở ra từ quá trình xanh hóa tại Việt Nam”, ông Lê Trọng Minh cho hay.

Do đó, theo ông Minh, câu hỏi đặt ra là cần giải quyết những vấn đề nào còn tồn tại để có thể khơi thông, dẫn dắt được nguồn vốn lớn đó, thúc đẩy tín dụng xanh phát triển mạnh mẽ tại Việt Nam, đáp ứng nhu cầu đang gia tăng mạnh mẽ? Đâu là những cơ chế, khuôn khổ pháp lý cần hoàn thiện? Giải pháp nào tạo thêm nguồn và thúc đẩy dòng tín dụng xanh trong nước? Những lĩnh vực nào cần ưu tiên hướng tới? Các doanh nghiệp cần chú ý những gì để đáp ứng điều kiện được cấp tín dụng xanh?... Đây cũng chính là những nội dung được thảo luận sau đây tại hội thảo “Dẫn nguồn vốn lớn cho tín dụng xanh”, tiếp theo hàng loạt hội thảo mà Báo Đầu tư tổ chức về chủ đề biến đổi khí hậu, tăng trưởng xanh, phát triển bền vững mà gần đây nhất là Hội thảo Phát triển bền vững 2023 tổ chức trung tuần tháng 11/2023.

“Mong rằng, những kiến giải của các vị chuyên gia có mặt ở đây hôm nay sẽ phần nào làm sáng tỏ”, ông Lê Trọng Minh cũng nhấn mạnh.

Tùng Linh