Giám sát, nhận diện để tránh tham nhũng chính sách trong xây dựng pháp luật

Sáng 9-3, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ chủ trì phiên họp của Đảng đoàn Quốc hội cho ý kiến về dự thảo Quy định của Bộ Chính trị về kiểm soát quyền lực, phòng chống tiêu cực, lợi ích nhóm, cục bộ trong công tác xây dựng pháp luật.

Có tư duy nhiệm kỳ, cài cắm lợi ích cục bộ vào dự thảo văn bản pháp luật

Tóm tắt tờ trình, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga nêu rõ công tác xây dựng và hoàn thiện thể chế pháp luật được Đảng, Nhà nước ta xác định là một nhiệm vụ trọng tâm trong ba đột phá chiến lược được Đại hội Đảng lần thứ 13 đề ra.

Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga trình bày tờ trình. Ảnh: PT

Những năm qua, công tác xây dựng hoàn thiện thể chế của nước ta được tăng cường và đạt nhiều kết quả quan trọng. Hệ thống pháp luật không ngừng được hoàn thiện, cơ bản bảo đảm thống nhất khả thi, điều chỉnh hầu hết mọi lĩnh vực trong đời sống xã hội, qua đó tạo cơ sở pháp lý, môi trường an toàn, thuận lợi cho sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

Tờ trình cũng khẳng định quy định của pháp luật về kiểm soát quyền lực, phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, lợi ích nhóm, cục bộ trong công tác xây dựng pháp luật được hoàn thiện tương đối đồng bộ, đầy đủ từ khâu lập chương trình đến khi thông qua văn bản quy phạm pháp luật.

Chẳng hạn như việc kiểm soát từ bên ngoài, kiểm soát giữa các cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền trong công tác xây dựng pháp luật, kiểm soát của cấp trên với cấp dưới.

Cạnh đó, các quy định về kiểm soát quyền lực, phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, lợi ích nhóm, cục bộ trong công tác xây dựng pháp luật nói riêng đã được Luật Phòng, chống tham nhũng và các văn bản có liên quan quy định tương đối cụ thể. Đây là cơ sở cho việc kiểm soát quyền lực, phòng chống tham nhũng, tiêu cực, lợi ích nhóm, cục bộ trong công tác xây dựng pháp luật.

Tuy nhiên, thực tế, các quy định của Đảng trong lĩnh vực này còn chưa đầy đủ, thiếu cụ thể và còn nằm rải rác ở các văn bản khác nhau. Cùng với đó, quá trình thực hiện có lúc còn chưa nghiêm, ý thức trách nhiệm cả các cấp ủy Đảng, người đứng đầu, cán bộ, đảng viên có chức năng tham mưu đề xuất trong công tác xây dựng pháp luật chưa cao.

Cá biệt còn có tư duy nhiệm kỳ, cài cắm lợi ích cục bộ, ngành, địa phương vào dự án, dự thảo văn bản quy phạm pháp luật.

Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp cho rằng bên cạnh việc hoàn thiện các quy định của pháp luật, cần thiết phải xây dựng, ban hành và tổ chức thực hiện nghiêm quy định của Bộ Chính trị. Từ đó khắc phục những tồn tại, hạn chế và nâng cao hiệu quả hoạt động kiểm soát quyền lực, phòng chống tham nhũng, tiêu cực, lợi ích nhóm, cục bộ trong công tác xây dựng pháp luật theo tinh thần Nghị quyết Đại hội lần thứ 13 của Đảng và cụ thể hóa đường lối, chủ trương của Đảng.

Chú trọng cả “phòng” và “chống"

Phát biểu kết luận nội dung này, Chủ tịch Quốc hội lưu ý công tác xây dựng pháp luật có rất nhiều khâu, liên quan đến rất nhiều chủ thể khác nhau, trong đó có cả cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền và các đối tượng chịu sự tác động, điều chỉnh của chính sách.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ phát biểu tại phiên họp. Ảnh: PT

Theo người đứng đầu Quốc hội, kiểm soát quyền lực trong xây dựng pháp luật không chỉ có câu chuyện Quốc hội giám sát Chính phủ mà nhiều cơ quan, chủ thể phải cùng giám sát lẫn nhau để bảo đảm phòng, chống được tham nhũng, tiêu cực, lợi ích nhóm trong xây dựng pháp luật.

Quy định này cũng chỉ nên tập trung vào công tác xây dựng pháp luật, không bàn rộng ra khâu tổ chức thực hiện pháp luật.

Đáng chú ý, Chủ tịch Quốc hội đề nghị cần chú trọng làm rõ nội hàm vấn đề quyền lực, kiểm soát quyền lực, cơ chế kiểm soát quyền lực. Cùng với đó, nhận diện hành vi lạm quyền, sai thẩm quyền hoặc không thực hiện kiểm soát quyền lực trong lĩnh vực này dẫn đến sơ hở, tham nhũng chính sách pháp luật…

Theo đó, ông Vương Đình Huệ đề nghị bám sát các khâu trong quy định lập pháp theo quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, những chủ thể tham gia, từ đó xây dựng các quy định chú trọng cả về “phòng” và “chống”.

Chủ tịch Quốc hội cho biết việc phát hiện sai phạm trong xây dựng pháp luật hiện nay đang bị coi nhẹ và xử lý chưa nghiêm, thiếu trách nhiệm của các tổ chức Đảng ở trung ương và địa phương.

Ông đề nghị cần tiếp tục tổng kết, rà soát, đánh giá việc thực hiện Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật để tiếp tục hoàn thiện quy trình xây dựng pháp luật. Mặt khác, cần tăng cường chỉ đạo công tác giám sát việc tổ chức thực thi pháp luật, rà soát những lỗ hổng, những sơ hở trong hệ thống pháp luật từ đó có định hướng sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện chính sách, pháp luật trong thời gian tới.

ĐỨC MINH