Hải quân Mỹ trang bị nhiều 'siêu mắt thần' UAV MQ-4C Triton

Mới đây, một chiếc UAV MQ-4C Triton cũng được ghi nhận xuất hiện ở một sân bay của Ý, có khả năng hoạt động ở khu vực Địa Trung Hải. Không loại trừ khả năng, UAV MQ-4C Triton sẽ tiếp cận không phận Trung Đông, thậm chí cả Biển Đen. Ảnh: Wikipedia.

UAV MQ-4C Triton là máy bay trinh sát không người lái tiên tiến thế hệ mới, được phát triển bởi Northrop Grumman vào đầu những năm 1900 cho Hải quân Mỹ, trong khuôn khổ chương trình Giám sát biển khu vực rộng BAMS Broad Area Maritime Surveillance), do Hải quân Mỹ ký với Công ty Northrop Grumman (Mỹ) nghiên cứu, chế tạo, với trị giá hợp đồng lên đến hơn 1,2 tỷ USD.

Mục tiêu của dự án là tạo ra một phiên bản sửa đổi mới của UAV RQ-4 Global Hawk hiện có, đáp ứng các yêu cầu và nhu cầu đặc biệt của ngành hàng không hải quân . Người ta cho rằng, trong tương lai UAV MQ-4C Triton có thể đảm nhận một số nhiệm vụ của máy bay tuần tra P-3A Orion và bổ sung cho P-8A Poseidon mới.

MQ-4C Triton là thế hệ UAV tầm siêu cao, thời gian bay dài, đảm nhiệm nhiệm vụ trinh sát và hỗ trợ cho lực lượng do thám và tuần tra trên biển của Hải quân Mỹ.

Theo Northrop Grumman, MQ-4C Triton được thiết kế dựa trên biến thể của máy bay Global Hawk RQ-4B dùng cho hải quân. Ưu điểm nổi bật của MQ-4C Triton là được trang bị các khí tài trinh sát hiện đại nhất; trong đó có radar mạng pha chủ động AN/ZPY-3, camera video, các sensor quang-điện tử/hồng ngoại, các phương tiện trinh sát radar, hệ thống nhận dạng tự động AIS và phương tiện tiếp phát.

Triton lần đầu tiên cất cánh vào tháng 5/2013. Những chiếc MQ-4C Triton sản xuất đầu tiên đã được biên chế cho Phi đội trinh sát không người lái VUP-19, phục vụ tại sân bay Jacksonville (Florida). Cho đến năm 2023, VUP-19 tiếp nhận thêm 6 chiếc MQ-4C Triton và đến nay đã sẵn sàng hoạt động hoàn toàn.

Cũng theo Topwar, Hải quân Mỹ sắp thành lập Phi đội trinh sát không người lái thứ hai - VUP-11, phục vụ tại căn cứ đảo Whidbey, bang Washington. Trong tương lai gần, Northrop-Grumman sẽ bắt đầu cung cấp MQ-4C Triton cho phi đội này. Toàn bộ quá trình hình thành, tiếp nhận và phát triển thiết bị cũng như đạt trạng thái sẵn sàng hoạt động hoàn toàn sẽ được hoàn thành vào năm 2026.

Trước mắt, Hải quân Mỹ có kế hoạch mua tổng cộng 27 UAV lái MQ-4C Triton mới. Tuy nhiên, chưa có thông tin chính xác về sự phân bổ 27 chiếc UAV này. Nhiều người suy đoán, Hải quân Mỹ dự định trang bị cho ba đơn vị mỗi đơn vị 8 chiếc, 3 chiếccòn lại sẽ vào lực lượng dự bị hoặc nhận vai trò huấn luyện trong phi đội tương ứng.

Theo kế hoạch phục vụ và triển khai, các phi đội trinh sát không người lái sẽ đóng tại các sân bay trên lãnh thổ Mỹ, từ đó sẽ triển khai đến các khu vực ở nước ngoài nhằm đảm bảo sự hiện diện của MQ-4C Triton ở các khu vực khác nhau trên thế giới, làm nhiệm vụ tuần tra và trinh sát.

Lần đầu tiên, vào tháng 1/2020, hai chiếc MQ-4C Triton cùng các nhân viên kỹ thuật thuộc Phi đội trinh sát không người lái VUP-19 được gửi đến Căn cứ Không quân Andersen (Đảo Guam). Các MQ-4C Triton này có nhiệm vụ theo dõi, trinh sát tình hình ở các vùng biển lân cận, trong đó có nhiệm vụ giám sát các hoạt động của Quân đội Trung Quốc.

Giữa năm 2021, hai chiếc MQ-4C Triton từ Guam bay tới Căn cứ Misawa trên đảo Honshu (Nhật Bản). Mục đích của hoạt động này là để thực hành việc tái triển khai một đơn vị và tài sản của đơn vị đó, cũng như tổ chức một đợt lưu trú ngắn hạn tại địa điểm mới với việc giải quyết đầy đủ các nhiệm vụ. Tháng 10/2021, 2 chiếc UAV này quay trở lại Căn cứ Andersen.

Mới đây, ngày 30/3/2024, một trong những chiếc MQ-4C Triton của Phi đội VUP-19 đã đến sân bay của Căn cứ hải quân Sigonella trên đảo Sicilia (Ý). Được biết, MQ-4C Triton từ Căn cứ Sigonella sẽ hoạt động ở những khu vực gần nhất trong bán kính chiến đấu. Khu vực chịu trách nhiệm của UAV sẽ bao gồm toàn bộ Địa Trung Hải, và có thể cả Nam Âu, Bắc Phi và Trung Đông. MQ-4C Triton có nhiệm vụ theo dõi tình hình ở các khu vực nhất định, động thái của các nước thứ ba...

Cũng theo trang Topwar, không loại trừ khả năng MQ-4C Triton sẽ xuất hiện trên Biển Đen. Trong những năm gần đây, máy bay trinh sát có người lái và không người lái của Mỹ và NATO thường xuyên xuất hiện trong khu vực và theo dõi hoạt động của Quân đội Nga. Kể từ tháng 2/2022, dữ liệu tình báo thu được trong các nhiệm vụ như vậy đã được trụ sở NATO sử dụng vì lợi ích của Kiev.

Theo kế hoạch năm 2023, MQ-4C Triton sẽ chỉ hoạt động tại 3 căn cứ ở nước ngoài, trong khi 5 căn cứ đã được lên kế hoạch trước đó. Đồng thời, việc triển khai như vậy sẽ không quá 10-12 UAV, tùy theo nhu cầu ở từng hướng cụ thể. 15-17 đơn vị khác sẽ vẫn ở trên lãnh thổ Mỹ và hoạt động từ các sân bay địa phương, đảm bảo luân chuyển các thiết bị được triển khai.

Giờ đây, chương trình mua sắm máy bay không người lái MQ-4C Triton cập nhật và thu gọn đã được triển khai đầy đủ và các thiết bị mong muốn đang được chuyển giao cho các đơn vị. Ngoài ra, các máy bay không người lái thành thạo sẽ được gửi đến các căn cứ tiền phương - và cung cấp cho Hải quân khả năng trinh sát cần thiết ở các vùng xa xôi. (Nguồn ảnh: Wikipedia, Reuters, Topwar).

Lý Thùy (Theo Topwar)