Hãng thiết kế chip ARM công bố kế hoạch IPO 'bom tấn'

Nếu ARM thực hiện IPO thành công với mức định giá hơn 60 tỉ đô la thì thương vụ này có thể giúp khôi phục niềm tin vào quyền lực của Masayoshi Son với tư cách là nhà đầu tư công nghệ hàng đầu thế giới. Ảnh: Nikkei Asia

Hôm 21-8, ARM nộp hồ sơ đăng ký IPO ở sàn Nasdaq cho Ủy chứng khoán và sàn giao dịch Mỹ (SEC). Động thái này thu hút sự quan tâm lớn của giới đầu tư và cộng đồng khởi nghiệp sau gần 2 năm thị trường IPO của Mỹ rơi vào cảnh “chợ chiều” do các điều kiện bất lợi của thị trường.

ARM có trụ sở tại Anh, là công ty con của tập đoàn đầu tư công nghệ Softbank của Nhật Bản, chuyên thiết kế các vi mạch tiêu thụ năng lượng cho smartphone, máy tính bảng và cấp phép những sản phẩm này cho các nhà sản xuất bộ xử lý trung tâm (CPU), bao gồm Apple và Samsung. Hãng gần như độc quyền thiết kế những con chip quan trọng của smarthone, với thị phần hơn 99%.

ARM vốn là công ty đại chúng cho đến năm 2016, khi Softbank thâu tóm công với giá 32 tỉ đô la và rút niêm yết cổ phiếu. Softbank đã cố gắng bán lại ARM cho hãng Nvidia với giá 40 tỉ đô la nhưng các cơ quan quản lý chống độc quyền toàn cầu đã ngăn chặn khiến thương vụ này sụp đổ vào tháng 2-2022.

Hãng cũng từng được đánh giá cao trong nhiều thập niên khi thị trường smartphone tăng trưởng bùng nổ. Tuy nhiên, doanh số bán smartphone gần đây suy giảm do khách hàng sử dụng điện thoại lâu hơn và các tính năng công nghệ mới kém hấp dẫn hơn.

Tình trạng suy yếu của thị trường smartphone đang gây áp lực buộc hãng phải tìm kiếm các nguồn tăng trưởng mới bằng cách mở rộng dịch vụ sang thị trường ô tô và điện toán đám mây.

Trong bản cáo bạch sơ bộ, công ty cho biết doanh số bán hàng giảm 1% xuống còn 2,7 tỉ đô la Mỹ trong năm tài chính kết thúc vào cuối tháng 3- 2023. Trong quí tiếp theo, kết thúc vào tháng 6, doanh số bán hàng của ARM giảm 2,5%.

Tuy nhiên, hãng đang thu hút được sự quan tâm của các nhà đầu tư công nghệ đang muốn bắt kịp làn sóng AI. Masayoshi Son, CEO của Softbank đã quảng bá ARM là một công ty AI có thể “tăng trưởng theo cấp số nhân”. Trong bản cáo bạch, ARM cho biết, công ty sẽ là trung tâm trong quá trình chuyển đổi sang AI.

“Các CPU do ARM thiết kế đã vận hành khối lượng công việc AI và học máy trên hàng tỉ thiết bị, bao gồm điện smartphone, máy ảnh, TV kỹ thuật số, ô tô và trung tâm dữ liệu đám mây”, theo bản cáo bạch.

Tuy nhiên, những lời hứa hẹn về AI của Son và ARM có thể đã phóng đại tiềm năng của công ty, ít nhất là một phần nào đó. Các chip do hãng này thiết kế đã xuất hiện trong một số thiết bị ngoài smartphone và máy tính bảng, chẳng hạn như các máy chủ ít ngốn điện hơn.

ARM cho biết, công ty không sản xuất chip AI và không phải là đối thủ cạnh tranh trực tiếp với Nvidia và những hãng khác sản xuất chip AI khác. Cổ phiếu của Nvidia đã bùng nổ với mức tăng giá hơn 200% trong năm nay.

Các nhà phân tích cảnh báo, ARM không phải nằm ở trung tâm của cơn bùng nổ AI. “Sự phấn khích về AI thực sự nằm ở phía phần mềm và nền tảng, với việc OpenAI ra mắt với các công cụ có thể tận dụng các mô hình ngôn ngữ lớn để tạo nội dung. ARM không liên quan gì đến điều đó”, nhà phân tích Kirk Boodry của Astris Advisory Japan nói.

Ở một mức độ nào đó, hãng này có thể hưởng lợi nhờ Nvidia vì chip đồ họa xử lý AI của Nvidia cần kết hợp với CPU tiết kiệm năng lượng, vốn là thế mạnh của ARM.

Nvidia đã phát triển “siêu chip” GH200 để sử dụng trong các trung tâm dữ liệu, có chứa các CPU dựa trên kiến trúc do ARM thiết kế. Tuy nhiên, Rolf Bulk, nhà phân tích của New Street Research lưu ý, không phải mọi chip của Nvidia đều được bán kèm với CPU do ARM thiết kế

ARM không nêu cụ thể số lượng cổ phiếu dự định bán trong đợt IPO sắp tới nên chưa xác định được mức định giá. Theo Reuters, về cơ bản, Softbank đang tìm kiếm mức định giá từ 60-70 tỉ đô la cho ARM khi tiến hành IPO, có thể là vào tháng tới. Vì vậy, ARM có thể là thương vụ IPO lớn nhất tại Mỹ kể từ tháng 11-2021 khi hãng xe bán tải điện Rivian tiến hành IPO với mức định giá gần 70 tỉ đô la.

Bản cáo bạch của ARM xác nhận trong tháng này, SoftBank Group và Vision Fund, quỹ đầu tư của tập đoàn này đã thực hiện một giao dịch nội bộ định giá ARM ở mức 64 tỉ đô la. SoftBank đã tổ chức các cuộc đàm phán với nhiều khách hàng và tập đoàn công nghệ về việc trở thành nhà đầu tư trong đợt IPO, bao gồm Amazon, Intel và Nvidia.

ARM tiết lộ,gần 25% doanh thu của công ty phụ thuộc vào Trung Quốc. Trong số các yếu tố rủi ro được nêu chi tiết trong bản cáo bạch, hãng cảnh báo, công ty đặc biệt dễ bị rủi ro kinh tế và chính trị liên quan đến Trung Quốc, thị trường smartphone lớn nhất thế giới. Doanh thu cấp phép bản quyền của ARM ở nước này giảm vào năm ngoái do sự kết hợp giữa tăng trưởng kinh tế chậm lại và “các yếu tố liên quan đến kiểm soát xuất khẩu và các vấn đề an ninh quốc gia”.

Mối quan hệ của ARM với Trung Quốc còn phức tạp hơn do SoftBank chỉ nắm 48% ở ARM China, công ty nắm độc quyền cấp giấy phép sở hữu trí tuệ cho các khách hàng Trung Quốc như Alibaba và Xiaomi.

“Chúng tôi phụ thuộc vào mối quan hệ thương mại với ARM China để tiếp cận thị trường Trung Quốc. Nếu mối quan hệ thương mại chấm dứt hoặc xấu đi thì khả năng cạnh tranh của chúng tôi trên thị trường Trung Quốc có thể bị ảnh hưởng nghiêm trọng và bất lợi”, theo bản cáo bạch.

Một nhà đầu tư dài hạn tại SoftBank nhận định khả năng tập đoàn Nhật Bản niêm yết ARM với mức định giá hơn 60 tỉ đô la trong một thị trường khó khăn có thể giúp khôi phục niềm tin vào quyền lực của Masayoshi Son với tư cách là nhà đầu tư công nghệ hàng đầu thế giới. Thương vụ IPO này đang được theo dõi chặt chẽ như một phép thử sức mạnh của thị trường IPO của Mỹ sau 18 tháng “hạn hán”.

Việc nộp hồ sơ IPO cho phép ARM bắt đầu roadshow IPO sau khi thị trường mở cửa trở lại sau kỳ nghỉ lễ Lao động ở Mỹ vào đầu tháng 9.

Theo Financial Times, Reuters

Khánh Lan