Hé lộ vai trò to lớn của lưới điện ASEAN

Trong bài phát biểu tại Tuần lễ Năng lượng Quốc tế Singapore, Tiến sĩ Daniel Gaspar, Phó Giám đốc Sáng kiến Thế giới Net Zero, được Bộ Năng lượng Mỹ hỗ trợ, đã chia sẻ những phát hiện quan trọng từ nghiên cứu khả thi Mỹ-Singapore về kết nối năng lượng khu vực. Kết quả nghiên cứu cho thấy kết nối năng lượng khu vực không chỉ mang lại lợi ích kinh tế mà còn tạo ra những cơ hội phát triển bền vững.

Theo nghiên cứu, mỗi năm, sự kết nối năng lượng khu vực có thể mang lại khoản đầu tư trị giá 2 tỷ USD vào nghiên cứu và phát triển, cùng với tổng vốn đầu tư lên tới 1,4 nghìn tỷ USD để xây dựng cơ sở phát điện. Điều này không chỉ thúc đẩy tăng trưởng kinh tế mà còn có thể nâng tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của mỗi quốc gia từ 0,8% đến 4,6%, theo Tiến sĩ Gaspar.

Lưới điện ASEAN đóng vai trò quan trọng trong tạo việc làm mới, giảm ô nhiễm không khí và thu hút đầu tư lớn vào ngành năng lượng. Ảnh: The Strait Times

Nghiên cứu này bắt đầu từ tháng 4/2023, tập trung vào tiềm năng năng lượng tái tạo của ASEAN và khả năng kết nối lưới điện hiện tại. Các phát hiện của nghiên cứu cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc xây dựng các lưới điện kết nối khu vực trong việc đảm bảo an ninh năng lượng. Điều này đặc biệt quan trọng khi Đông Nam Á có nguy cơ phải đối mặt với sự không ổn định của các nguồn năng lượng tái tạo.

Dự án thí điểm nhập khẩu điện Lào-Thái Lan-Malaysia-Singapore, triển khai năm 2022, là bước tiến quan trọng cho lưới điện ASEAN. Dự án này giúp truyền tải 100MW thủy điện từ Lào đến Singapore thông qua Thái Lan và Malaysia, và dự kiến tăng thêm 100MW từ lưới điện Malaysia vào tháng 10/2024. Tuy nhiên, dự án này cũng đối mặt với những thách thức, đặc biệt là việc sử dụng các nguồn năng lượng không bền vững như than và khí đốt tự nhiên.

Ngoài việc cung cấp năng lượng, lợi ích của lưới điện ASEAN còn bao gồm giảm ô nhiễm không khí và cải thiện sức khỏe cộng đồng. Theo Tiến sĩ Gaspar, nếu ô nhiễm không khí giảm một nửa, khoảng 99% dân số ASEAN sẽ được hưởng lợi, và 15.000 ca tử vong do ô nhiễm hàng năm có thể được ngăn chặn. Nguyên nhân chính gây ra ô nhiễm không khí là do việc sử dụng các nhà máy điện chạy bằng than - nguồn năng lượng vẫn còn phổ biến ở Đông Nam Á.

Lưới điện ASEAN cũng hứa hẹn sẽ tạo ra nhiều cơ hội việc làm trong khu vực. Nghiên cứu dự đoán việc phát triển lưới điện này sẽ tạo ra từ 2.000 đến 9.000 việc làm mỗi năm, bao gồm các vị trí trong ngành sản xuất năng lượng tái tạo và các thiết bị liên quan.

Một thách thức lớn của việc phát triển lưới điện khu vực là chi phí đầu tư ban đầu. Việc lắp đặt các tuyến cáp ngầm để kết nối các quốc gia trong khu vực có thể tốn kém hàng tỷ USD. Tuy nhiên, Tiến sĩ Gaspar cho rằng điều này có thể được giải quyết nếu các quốc gia trong khu vực thúc đẩy hợp tác. Ví dụ, Singapore gần đây đã phê duyệt điều kiện nhập khẩu khoảng 1,75GW năng lượng mặt trời từ Sun Cable, với chi phí xây dựng cáp ngầm dài 4.300 km dự kiến lên tới 24 tỷ USD.

Giai đoạn hai của nghiên cứu sẽ xem xét các khuôn khổ pháp lý cần thiết để điều chỉnh lưới điện khu vực, cũng như liệu nó có đáp ứng các quy định quốc tế. Singapore cũng đã cam kết nhập khẩu 7,35GW điện sạch từ các quốc gia khác, bao gồm Campuchia, Việt Nam, Indonesia, và Úc, nhằm đáp ứng nhu cầu điện ngày càng tăng.

Giám đốc điều hành Cơ quan thị trường năng lượng Singapore (EMA), Puah Kok Keong, nhận định các dự án nhập khẩu điện như vậy đòi hỏi chi phí đầu tư ban đầu rất cao. Ông cho rằng việc thiết lập các trang trại năng lượng mặt trời lớn và các hệ thống lưu trữ pin là một yếu tố quan trọng để đảm bảo nguồn cung cấp điện ổn định, và chi phí thực hiện có thể lên đến hàng tỷ USD. EMA đã cấp giấy phép nhập khẩu điện có thời hạn 30 năm cho các nhà phát triển dự án, nhằm đảm bảo họ có thể thu hồi vốn đầu tư.

Ông Satria, Giám đốc điều hành của Medco Power Indonesia, nhận định thương mại điện tử xuyên biên giới có thể thúc đẩy tăng trưởng kinh tế thông qua việc mở rộng xuất khẩu và thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài. Điều này tạo ra nền tảng vững chắc cho sự phát triển bền vững của ngành năng lượng trong khu vực.

Tùng Lâm