Hiểm họa cháy nổ từ cây xăng mini tự chế

Nguy cơ biến thành “bom xăng”

Hơn chục năm trước, các cột bơm xăng mini đã xuất hiện rầm rộ tại Hà Nội và nhiều địa phương khác trên cả nước. Mặc dù những bất cập từ thiết bị bán xăng này đã được cảnh báo nhưng đến nay, các “cây xăng” này vẫn tồn tại. Tại nhiều tuyến phố của Hà Nội như: Phạm Văn Đồng, Ba La (Hà Đông)… hay các tuyến đường nhỏ trong khu dân cư thuộc địa bàn huyện Đan Phượng, Hoài Đức, cột bơm xăng mini vẫn được duy trì.

Nhiều cây xăng tự chế trên đường Phạm Văn Đồng tiềm ẩn nguy cơ gây cháy nổ

Điển hình là trong thời gian gần đây, các cột bơm xăng mini đã bắt đầu xuất hiện lại trên tuyến đường Phạm Văn Đồng (quận Bắc Từ Liêm). Đây đều là các “cây xăng” được các quán nước đặt ngay trên vỉa hè để phục vụ người qua đường. Chỉ một đoạn đường ngắn ngay cạnh khu đô thị Handi Resco (Phạm Văn Đồng) nhưng đã có 2 “cây xăng mini” nằm cạnh nhau, hoạt động suốt ngày đêm.

Một người bán tại đây cho biết: “Cây xăng mini rất tiện lợi. Ở đây cách cây xăng khá xa, khách hết xăng có thể mua luôn thay vì phải dắt bộ, nhất là nắng nóng thế này”. Người bán hàng này cũng cho hay, đa số khách hàng mua xăng tại đây trong tình huống “bất khả kháng”, xe đã cạn xăng không thể đi được nữa.

Vẫn tồn tại nhiều hình thức kinh doanh xăng nguy hiểm:

Bên cạnh những “cây xăng” mini thì hình ảnh những chai, lọ, bình xăng bán lẻ dựng ở lề đường vẫn ngang nhiên tồn tại trên khắp địa bàn Thủ đô. Tất nhiên, giá cả của những “cây xăng mini” như thế này hoàn toàn tự do và đắt hơn so trạm xăng được cấp phép, còn chất lượng thì không ai kiểm chứng được.

Để tránh sự chú ý của các cơ quan chức năng, các điểm bán xăng “vỉa hè” thường “ngụy trang” khéo léo bằng nhiều dấu hiệu nhận biết vô cùng phong phú. Nơi “lộ liễu” thì trưng tấm bìa các-tông nhỏ ghi vẻn vẹn chữ “xăng” dưới gốc cây, chỗ lại đặt cục gạch hoặc chai nước, miếng xốp.

Thậm chí, nhiều cửa hàng rõ ràng là tạp hóa với nào kem, nước khoáng rồi áo mưa... nhưng khi hỏi thì lại bán cả xăng lẻ. Các chủ “cây xăng vỉa hè” trữ một lượng xăng không rõ là bao nhiêu trong nhà, nhưng thường có thể cung cấp thoải mái cho hàng chục chiếc xe máy không may hết nhiên liệu giữa đường. Việc trữ xăng trong nhà khi không hề có biện pháp phòng chống cháy nổ là vô cùng nguy hiểm, rất đáng báo động, nhất là trong những ngày nắng nóng đỉnh điểm như hiện nay.

Anh Nguyễn Văn Biền (Hà Nam), một người từng mua xăng tại các “cây xăng” mini chia sẻ: Tôi có mua xăng từ cột bơm mini nhưng chỉ mua 1 lít, đủ để đến cây xăng thôi. Giá bán cao, mà chất lượng xăng không biết thế nào, rồi cả đo lường nữa, mua 1 lít chắc chỉ được 0,8 lít. Nhiều người đã thử kiểm chứng các cột bơm này cho thấy họ bị thiếu xăng”.

Các cây xăng này chủ yếu đông khách về đêm, khi các cây xăng lớn quanh đó đã đóng cửa. Mỗi ngày, những “cây xăng” mini này bán được ít nhất 10 -20 lít xăng, mỗi lít chênh lệch với giá niêm yết tại cây xăng từ 2.000 - 5.000 đồng.

Theo quan sát của PV, “cây xăng” mini cấu tạo gồm 3 bộ phận chính: Bình chứa xăng được làm bằng tôn, dung tích 40 lít, máy bơm xăng và bình thủy tinh đo xăng. Trước khi bán hàng, chủ các cây xăng phải bơm xăng từ bình chứa lên bình thủy tinh, thông qua dây dẫn bằng cao su và súng bơm xăng, sau đó xăng sẽ được đổ vào xe cho khách.

Nhìn quy trình vận hành của “cây xăng” mini, ai cũng thấy nó hoạt động khá trơn tru, thuận tiện, giống như mọi cây xăng khác, tuy nhiên, đằng sau đó là ẩn họa khôn lường. Trong khi các cây xăng được phép hoạt động luôn cảnh báo tới khách hàng tắt khóa điện, không hút thuốc… trong khu vực bán xăng nhằm phòng chống cháy nổ thì ở các “cây xăng” mini trên đường Phạm Văn Đồng, PV không ít lần toát mồ hôi khi thấy khách ngồi uống nước ngay cạnh phì phèo hút thuốc.

Khi được hỏi về các biện pháp phòng chống cháy nổ phần lớn các hộ kinh doanh các cây, cột xăng mini đều chung câu trả lời: Có chục lít xăng gì mà đáng lo?. Như vậy ngoài việc tự ý nâng giá bán xăng, đa số các cây xăng mini chưa chú trọng các công tác phòng cháy, chữa cháy.

Thêm vào đó, các cột bơm xăng mini không hề có kẹp chì hay bất cứ chứng nhận nào để đảm bảo đo lường. Chưa kể, chất lượng xăng cũng đặt ra nhiều nghi vấn bởi bằng mắt thường, người mua không thể biết xăng đảm bảo chất lượng hay không.

Theo thực tế quan sát của PV, vào những ngày trời nắng nóng, áp suất trong bình chứa xăng tăng, xăng tự động đùn lên bình thủy tinh và bốc hơi mắt thường cũng nhìn thấy rất dễ gây cháy nổ. Trong khi đó, các cây xăng mini này lại đặt ngay tại vỉa hè, quán nước, nơi có nhiều người tham gia giao thông nhưng không hề trang bị bình cứu hỏa hoặc các điều kiện để cứu hỏa. Vì vậy, khi gây ra cháy nổ sẽ gây thiệt hại lớn đến tài sản và nguy hiểm đến tính mạng của con người.

Cần được siết chặt kiểm tra, xử lý

Không chỉ trên đường Phạm Văn Đồng, thời gian gần đây, tại xã Đan Phượng (huyện Đan Phượng, Hà Nội) cơ quan chức năng cũng đã thu giữ một số cột bơm xăng mini. Tuy nhiên, bằng cách này, cách khác, người kinh doanh vẫn bất chấp các quy định, lén lút bán khi không thấy lực lượng chức năng kiểm tra. Đáng nói, dọc các con đường liên huyện thì hiện tượng này diễn ra phổ biến hơn. Một điều đáng lưu ý nữa là việc sản xuất kinh doanh các “cây xăng” mini này vẫn còn chưa được kiểm tra, xử lý một cách chặt chẽ.

Trên mỗi cột bơm xăng tự chế, có thể dễ dàng tìm thấy địa chỉ của cơ sở sản xuất. Theo quan sát của PV, trên đường Phạm Văn Đồng, các “cây xăng” này chủ yếu đều được sản xuất tại cơ sở Trọng Hùng, địa chỉ tại xã An Thượng, huyện Hoài Đức, Hà Nội.

Lần theo số điện thoại đã được ghi trên mỗi sản phẩm, trong vai một người cần mua cột bơm xăng mini để về kinh doanh, PV được người bán hàng tư vấn cụ thể về cách sử dụng và phương pháp vận chuyển. Mỗi “cây xăng” mini như vậy có giá khoảng 1,3 triệu đồng. Cơ sở sản xuất khẳng định có bảo hành, tuy nhiên khi được hỏi về việc có đảm bảo an toàn trong công tác phòng cháy chữa cháy không thì không dám khẳng định.

Theo tìm hiểu của PV, cơ sở kinh doanh Trọng Hùng đã bắt đầu sản xuất và kinh doanh từ khoảng năm 2008. Trước đó, tại đây, cơ quan chức năng qua kiểm tra đã thu giữ nhiều cột bơm xăng mini tự chế, lập biên bản xử phạt hành chính với lý do cơ sở này không xuất trình được giấy phép kiểm định. Mặc dù hiện nay, cơ sở này không bày bán công khai nhưng vẫn lén lút “qua mặt” lực lượng chức năng để tiêu thụ ra thị trường. Xăng dầu vốn là mặt hàng kinh doanh có điều kiện, cần được quản lý chặt chẽ. Tuy nhiên, việc quản lý nhà nước đối với những hộ sản xuất và kinh doanh “cây xăng” mini không phép trong thời gian qua còn lỏng lẻo.

Nghị định số 67/2017/NĐ-CP về “Xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực dầu khí, kinh doanh xăng dầu và khí” đã quy định: Phạt tiền ít nhất 40 triệu đồng đối với hành vi kinh doanh xăng dầu khi không có Giấy chứng nhận cửa hàng đủ điều kiện bán lẻ. Ngành chức năng và chính quyền các địa phương cần kịp thời chấn chỉnh, siết chặt quản lý, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm, loại bỏ nguy cơ cháy nổ do xăng dầu gây ra.

Kim Tiến