'Hiệp sĩ cuối cùng' chống băng đảng ở bang Michoacan, Mexico

Ông Hipolito Mora (bên trái) là chỉ huy nhóm vũ trang tự vệ hiếm hoi đấu tranh chống tội phạm băng đảng ở bang Michoacan, Mexico

Mất mạng vì “cản đường” băng đảng

Thủ lĩnh lực lượng tự vệ Hipolito Mora từ lâu đã không còn là mối đe dọa vũ trang đối với băng đảng thống trị bang Michoacan phía Tây Mexico. Bằng chứng là, ông Hipolito Mora cùng 3 người khác đã bị phục kích và sát hại hôm 29-6. Đây là nhân vật từng lãnh đạo một phong trào nông dân có vũ trang năm 2013-2014, đánh đuổi một số băng đảng nhưng tội phạm có tổ chức ở Michoacan giống như chiếc vòi bạch tuộc, luôn có sự thay thế.

Sức mạnh áp đảo của các băng đảng có thể nhìn thấy từ chi chít lỗ đạn trên tường nơi Mora và các vệ sĩ của ông bị bắn chết. Văn phòng công tố bang Michoacan cho biết, các tay súng không rõ danh tính đã chặn chiếc SUV của ông Mora và xe bán tải của các vệ sĩ trên một con phố ở La Ruana, quê hương của Mora, sau đó bắn thủng xe của ông rồi phóng hỏa.

Trong cuộc khám nghiệm pháp y cuối tuần trước, nhà chức trách đã đánh dấu vị trí những viên đạn bắn vào xe của ông Mora từ 3 phía. Người dân chia sẻ video về vụ tấn công cho thấy các tay súng đã sử dụng súng máy và súng bắn tỉa để phá hủy xe nạn nhân.

Bản thân ông Mora có lần thừa nhận rằng, phong trào năm 2013, trong đó nông dân và chủ trang trại liên kết với nhau để chống lại các mối đe dọa và tống tiền liên tục từ băng đảng Hiệp sĩ Templar, đã bị các thành viên của các băng đảng ma túy khác xâm nhập. Anh trai của ông Mora, Guadalupe Mora Chavez, cho biết băng đảng hiện đang thống trị bang này thậm chí còn “tệ hơn những băng đảng ở đây trước đây”.

Ông Mora luôn lên tiếng chống lại hành vi tống tiền của các tập đoàn đối với nông dân địa phương, ngay cả sau khi hàng trăm người đi theo ủng hộ ông đã giảm xuống còn một vài người. Linh mục Gilberto Vergara cho biết: “Các băng đảng ma túy luôn cố gắng loại bỏ bất cứ thứ gì cản đường chúng. Thời của các phong trào vũ trang tự vệ đã qua. Súng không giúp ích được gì cho chúng tôi, thường dân không nên mang theo súng. Tôi nghĩ chính phủ phải thực hiện nghĩa vụ đó”. Người ta cho rằng chính sách không đối đầu - “ôm chứ không phải đạn” của Tổng thống Andrés Manuel Lopez Obrador là điều kiện hoàn hảo cho sự phát triển của các băng đảng ma túy trên khắp đất nước.

Bất ổn tiếp tục bùng phát

Đáng buồn, chỉ một ngày sau khi ông Hipolito Mora, thủ lĩnh lực lượng công dân tự vệ được chôn cất, bạo lực lại bùng phát tại thành phố Apatzingan, trung tâm khu vực bất ổn của Mexico. Các con đường ra vào Apatzingan sáng chủ nhật 2-7 đã bị chặn bởi những chiếc xe tải và xe buýt do các tay súng băng đảng đỗ chắn ngang đường, trong khi chủ các phương tiện chỉ biết bất lực đứng nhìn. “Họ bảo tôi đỗ xe tải bên kia đường. Họ nói nếu tôi di chuyển, họ sẽ đốt xe”, một lái xe tải cho biết. Cũng tại thành phố Apatzingan, trung tâm giao dịch nông sản của khu vực, các tay súng đã cướp xe của một gia đình rồi bắn chết một lái xe khác chỉ cách đó vài dãy nhà.

Băng đảng Jalisco, từ bang láng giềng cùng tên, trong nhiều năm đã mở các vụ tấn công để tiến vào Michoacan, thành trì của băng đảng đối thủ Viagras. Hàng rào lập ra hôm 2-7 có thể là do băng đảng Viagras lập ra để ngăn chặn một cuộc tấn công như vậy. Chiến tuyến giờ nằm dọc theo Rio Grande, một con sông nhỏ dài khoảng 23 km về phía Nam Apatzingan. Cư dân của Las Bateas, một ngôi làng ven sông, đã phải rời bỏ nhà cửa khoảng 1 tháng trước sau khi các cuộc đấu súng ác liệt giữa băng Jalisco và Viagra nổ ra. Các tay súng Jalisco đã vượt sông, tìm cách chiếm lãnh thổ xa hơn ở ngoại ô Apatzingan. Chính phủ Mexico đã cử quân đội và Lực lượng Vệ binh Quốc gia tiếp viện.

Tình trạng bất ổn này không biết kéo dài bao lâu. Do băng đảng Viagras tống tiền có hệ thống, nhiều mặt hàng phổ biến ở Apatzingan đắt hơn nhiều so với phần còn lại của Mexico. Ví như, một lon nước ngọt có giá 80 xu ở nơi khác ở đây tăng lên 1,4 USD. Sự chênh lệch về giá đó cùng hành vi trực tiếp thu tiền bảo kê đối với nông dân, chủ trang trại và doanh nhân đang dần bóp nghẹt vùng đất nông nghiệp trù phú nơi đây. Đó là điều mà ông Hipolito Mora, một trong những thủ lĩnh cuối cùng của phong trào công dân chống băng đảng ở Mexico, đã quyết tâm đấu tranh và đã phải bỏ mạng vì nó.

Theo AP