Hình ảnh Chủ tịch Hồ Chí Minh thắm đượm trong các làn điệu dân ca Xứ Lạng

- Cuộc đời, sự nghiệp cách mạng của lãnh tụ Hồ Chí Minh là đề tài phong phú, hấp dẫn, có sức truyền cảm hứng sáng tạo bất tận cho văn nghệ sĩ và Nhân dân các dân tộc trên địa bàn tỉnh. Trong dòng cảm xúc dâng trào nhân kỷ niệm ngày sinh nhật Bác (19/5), tháng 5 luôn là thời điểm mà các nhạc sỹ, nghệ nhân dân tộc trên địa bàn tỉnh viết, đặt lời nhiều bài hát về Bác.

Ông Phùng Văn Muộn, Phó Giám đốc Trung tâm Văn hóa - Nghệ thuật tỉnh, Chủ tịch Hội Bảo tồn dân ca tỉnh cho biết: Xuất phát từ nhu cầu của Nhân dân là được hưởng thụ, sáng tác các làn điệu dân ca của dân tộc mình, mỗi bài dân ca về Bác Hồ có thể coi như một tài liệu tuyên truyền quý được lưu truyền trong cộng đồng các dân tộc trên địa bàn tỉnh, được người dân đón nhận và tiếp thu một cách tự nhiên nhất. Do đó, chúng tôi thường xuyên khuyến khích các chi hội, các câu lạc bộ (CLB) dân ca trên địa bàn tỉnh vận động các nghệ nhân, hội viên tích cực sáng tác, đặt lời các bài hát dân ca theo chủ đề ca ngợi Đảng, Bác Hồ kính yêu và ưu tiên sử dụng các bài hát này trong tuyên truyền tại cơ sở.

Hội viên CLB văn nghệ Bjóc Vẻn, thị trấn Văn Quan, huyện Văn Quan biểu diễn bài then ca ngợi Bác Hồ trong chương trình giao lưu văn nghệ

Bên cạnh sự định hướng của cơ quan chuyên môn, mỗi nhạc sỹ, nghệ nhân, người yêu dân ca cũng chủ động sáng tác, đặt lời cho các bài dân ca xuất phát từ sự thành kính, lòng biết ơn vô hạn đối với Bác Hồ. Là người yêu các làn điệu dân ca và thường xuyên sáng tác, đặt lời cho các bài then, phong slư, ông Hoàng Văn Tiệp, Chủ nhiệm CLB văn nghệ Bjóc Vẻn, thị trấn Văn Quan, huyện Văn Quan chia sẻ: Cuộc đời và sự nghiệp cách mạng của Bác luôn là nguồn cảm hứng để tôi sáng tác các bài then, phong slư. Đặc biệt trong tháng 5 hằng năm, tôi thường xuyên sáng tác, đặt lời các bài hát dân ca về Đảng, Bác Hồ để các thành viên trong câu lạc bộ biểu diễn phục vụ các sự kiện nhân kỷ niệm ngày sinh nhật Bác tại địa phương. Các bài hát về Bác Hồ do tôi sáng tác, đặt lời còn được các diễn viên, nghệ nhân, người yêu dân ca trong và ngoài tỉnh hát trong các sự kiện chính trị, văn hóa và hát trên sóng truyền hình. Trong hơn 12 năm qua (từ 2012 đến nay), tôi sáng tác được khoảng 40 bài dân ca ca ngợi Đảng, Bác Hồ. Nhân kỷ niệm sinh nhật Bác năm nay, tôi vừa hoàn thành bài then "Tháng 5 báo công dâng Bác" và đang hướng dẫn, truyền dạy cho các hội viên CLB.

Cũng như ông Hoàng Văn Tiệp, trong những năm qua các nghệ sỹ, nghệ nhân dân gian, những người yêu dân ca trên địa bàn tỉnh đã sáng tác nhiều những tác phẩm tâm huyết về Bác Hồ. Được biết, ngoài những câu chuyện kể đã được nghe về Bác Hồ, các nghệ nhân, người yêu dân ca còn chủ động tìm hiểu, đọc thêm tài liệu về Bác, về con đường cách mạng, tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh để thêm thấm nhuần, hiểu sâu, hiểu rõ về cuộc đời và sự nghiệp của Người để từ đó sáng tác được những câu hát hay, ý nghĩa và đúng với lịch sử.

Theo thống kê chưa đầy đủ, hiện nay có khoảng trên 60 bài then, sli, lượn, phong slư... với chủ đề ca ngợi Bác Hồ được các nhạc sỹ, nghệ nhân, người yêu dân ca trên địa bàn tỉnh sáng tác, đặt lời. Tiêu biểu như các bài then "Chứ vằn sinh nhật Bác" - dịch nghĩa là " Nhớ ngày sinh nhật Bác", "Bác Hồ sống mãi trong lòng dân", "Làm theo lời Bác"; bài sli "Nhớ công ơn Bác Hồ"; phong slư "Nhớ ơn Bác Hồ"...

Những câu hát then, hát sli, lượn, phong slư... chủ đề về Bác Hồ có nội dung kể lại cuộc đời, sự nghiệp, công ơn của Người không chỉ làm phong phú thêm kho tàng các bài hát dân ca mà còn mang ý nghĩa tuyên truyền sâu sắc trong đồng bào các dân tộc, để lại ấn tượng trong lòng người nghe. Qua đó, các tầng lớp Nhân dân trên địa bàn tỉnh càng thêm hiểu, khắc ghi sâu sắc công ơn của Người.

Chị Hoàng Thị Hường, Câu lạc bộ hát then, đàn tính xã Bắc La, huyện Văn Lãng cho biết: Trong các sự kiện, hoạt động nhân ngày sinh nhật Bác, tôi thường hát bài phong slư Nhớ ơn Bác Hồ. Nội dung bài hát là câu chuyện kể bắt đầu từ ngày 19/5, tại xã Nam Đàn, tỉnh Nghệ An, Bác Hồ được sinh ra cho đến con đường cách mạng, cứu dân, cứu nước của người sau này. Mỗi lần học một bài dân ca mới về Bác Hồ, tôi như được mở mang hơn hiểu biết về Bác, càng thêm vinh dự, tự hào khi được "kể" lại về cuộc đời, sự nghiệp của Bác qua những câu hát cho người dân trên quê hương mình cùng lắng nghe.

HOÀNG NHƯ