'Hỗ trợ trẻ sơ sinh thở' giúp giảm bệnh tật, tử vong sơ sinh đến 47%

WHOcũng cho biết để giảm nhanh, giảm bền vững bệnh tật, tử vong sơ sinh thì ngoài việc áp dụng các thực hành tốt gồm chăm sóc thiết yếu bà mẹ, trẻ sơ sinh trước trong và ngay sau đẻ, chăm sóc trẻ bằng phương pháp Kangaroo thì cần triển khai kết hợp/bổ sung 3 can thiệp bao gồm: Hỗ trợ trẻ sơ sinh thở, Hồi sức sơ sinh ngay sau đẻ; Ổn định sơ sinh sau hồi sức sẽ cũng góp phần rất lớn vào mục tiêu giảm tỷ lệ tử vong mẹ và trẻ sơ sinh.

Theo ước tính của Liên Hợp Quốc, tỷ số tử vong sơ sinh tại Việt Nam khoảng 12/1.000 trẻ đẻ sống tùy từng khu vực. Các yếu tố liên quan đến bệnh tật tử vong sơ sinh gồm: sự chậm trễ của gia đình, điều kiện giao thông khó khăn, không có hệ thống vận chuyển cấp cứu phù hợp, người đỡ đẻ không có kỹ năng, đẻ tại nhà đặc biệt ở khu vực miền núi, vùng sâu thì việc hạn chế tiếp cận các dịch vụ chăm sóc trước, trong và sau đẻ cũng là yếu tố ảnh hưởng. Các nguyên nhân gây bệnh tật và tử vong sơ sinh gồm: trẻ đẻ non/nhẹ cân, ngạt sơ sinh, dị tật sơ sinh và nhiễm khuẩn sơ sinh.

Riêng tại Nghệ An, theo số liệu thống kê của Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Nghệ An, hàng năm Nghệ An chào đón khoảng 50.000 trẻ sơ sinh; trong đó có khoảng hơn 180 ca uốn ván sơ sinh/nhiễm khuẩn sơ sinh mỗi năm (chỉ số này được tính là 1 trong 5 tai biến sản khoa), số ngạt sơ sinh cũng khá cao chiếm khoảng hơn 10% số trẻ sơ sinh mỗi năm.

Hướng dẫn chuẩn bị dụng cụ trước khi đỡ đẻ - một trong những nội dung của lớp học

Trước thực trạng đó, nhằm cung cấp và cập nhật các kiến thức kỹ năng cơ bản cho cán bộ nhân viên y tế góp phần hạn chế trẻ sơ sinh tử vong, cải thiện chất lượng chăm sóc trẻ sơ sinh trên toàn bộ tỉnh Nghệ An, Vụ Sức khỏe Bà mẹ và Trẻ em, Bộ Y tế phối hợp với Sở Y tế tỉnh Nghệ An, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Nghệ An và Trung tâm Phát triển sức khỏe bền vững VietHealth đã tổ chức lớp tập huấn cập nhật kiến thức "Hỗ trợ trẻ sơ sinh thở" cho gần 450 cán bộ y tế sản khoa, nhi khoa…. Các học viện đến từ các bệnh viện, trung tâm tuyến tỉnh, huyện, trạm y tế xã và các bệnh viện ngoài công lập của tỉnh Nghệ An.

Được biết, lớp tập huấn kiến thức 'Hỗ trợ trẻ thở' được chia làm 10 lớp, trong đó 1 lớp cán bộ tuyến tỉnh và 9 lớp các bộ tuyến huyện, xã. Tại mỗi lớp tập huấn có sự hỗ trợ của Chuyên gia Quốc tế, chuyên gia đầu ngành, giảng viên TW tại Bệnh viện Phụ sản TW, 20 giảng viên tuyến tỉnh của Nghệ An trực tiếp dẫn thực hành các kỹ năng về hỗ trợ trẻ sơ sinh thở cần thực hiện tại những giây phút đầu tiên ngay sau đẻ (còn gọi là "Phút vàng" – Golden Minute) với các kỹ năng như: chuẩn bị cuộc đẻ; chăm sóc thường quy & theo dõi trẻ thở; phút vàng – kích thích thở khi trẻ không thở; Phút vàng - thông khí khi trẻ vẫn không thở; gọi giúp đỡ và cải thiện thông khí…

Cùng với đó là hướng dẫn thực hành theo hình thức cầm tay chỉ việc trên mô hình sơ sinh NeoNatalie và phản hồi tích cực theo từng tình huống lâm sàng với các bước cơ bản: lau khô toàn thân, kiểm tra dịch tiết, phân su, giữ ấm, đánh giá nhịp thở, làm sạch đường thở, kích thích thở, kẹp và cắt dây rốn, thông khí bằng bóng và mặt nạ trong 40 – 45 nhịp trong 60 giây; tiếp tục đánh giá trẻ thở, cải thiện thông khí, đánh giá nhịp tim, nhịp thở và gọi giúp đỡ để trẻ được chăm sóc nâng cao...

Kết thúc các khóa học, gần 450 cán bộ sản khoa, nhi khoa tuyến tỉnh, huyện, xã của Nghệ An được cập nhật nâng cao kiến thức, thực hành thành thạo các kỹ năng trong chăm sóc cuộc đẻ, hỗ trợ trẻ sơ sinh thở ngay sau đẻ để trở thành Người đỡ đẻ có kỹ năng, cam kết sẵn sàng tham gia chăm sóc bà mẹ và trẻ sơ sinh tại các cuộc đẻ cũng như áp dụng các thực hành tốt tại đơn vị mình.

Khắc Cảnh