Israel tấn công kho chứa tiền, vàng của Hezbollah

Theo tờ The Times of Israel ngày 21/10, Chuẩn Đô đốc Daniel Hagari, người phát ngôn của IDF, tuyên bố rằng hầm tiền này nằm dưới bệnh viện al-Sahel ở phía Nam Beirut. Ông Hagari nói: “Hầm này được cố ý đặt dưới bệnh viện và chứa hơn nửa tỷ USD tiền mặt và vàng”. Ông cũng khẳng định địa điểm này thuộc về lãnh đạo Hezbollah là Hassan Nasrallah - người vừa bị Israel tiêu diệt trong một cuộc không kích.

Ông nói thêm: “Số tiền này lẽ ra có thể được dùng để tái thiết Liban, nhưng nó lại được dùng để khôi phục Hezbollah”.

Theo IDF, nơi chứa tiền và vàng nói trên được kết nối với bệnh viện qua một đường hầm. Nơi này có không gian ngầm, chứa nhiều phòng dành cho các hoạt động của Hezbollah. Hầm này cũng được cho là kết nối với một tòa nhà khác cách bệnh viện vài mét.

Chuẩn Đô đốc Daniel Hagari, người phát ngôn của IDF

Ông Hagari cho biết IDF không có kế hoạch tấn công tòa nhà bệnh viện này, mà thay vào đó mời các quan chức Liban đến kiểm tra địa điểm. Ông nói: “Tôi kêu gọi chính phủ Liban, các cơ quan chức năng Liban và các tổ chức quốc tế đừng để Hezbollah sử dụng số tiền này cho khủng bố và tấn công Israel”.

Trái lại, Giám đốc bệnh viện al-Sahel, ông Fadi Alameh, phủ nhận các cáo buộc và nói với các phóng viên rằng cơ sở này đang được sơ tán. Ông Alameh cũng mời quân đội Liban đến bệnh viện để bác bỏ những tuyên bố của IDF.

Trong khi đó, Israel đã thực hiện một số cuộc không kích trong khu vực này sau khi người phát ngôn khác của IDF, ông Avichay Adraee, cảnh báo người dân Liban rời khỏi một số khu dân cư ở phía Nam Beirut.

Giống như đã cáo buộc Hamas ở Gaza, IDF đang cáo buộc Hezbollah vận hành và che giấu cơ sở hạ tầng bên trong các khu vực dân sự. Các cáo buộc và hình ảnh 3D mà ông Hagari đưa ra về hầm tiền của Hezbollah tương tự như những cáo buộc vào năm ngoái về bệnh viện al-Shifa ở Gaza, nơi mà quân đội Israel cho rằng có một trung tâm chỉ huy lớn của Hamas.

Israel tuyên bố sẽ cắt đứt nguồn tài chính của Hezbollah

Israel tuyên bố sẽ cắt đứt nguồn tài chính của Hezbollah để đảm bảo đánh bại vĩnh viễn tổ chức này. Vào đêm 20/10, IDF đã tấn công các tổ chức tài chính liên quan đến Hezbollah trên khắp Liban. Israel cho biết họ hiện đang nhắm vào các nhà tài trợ cho Hezbollah.

Ngày 21/10, IDF cho biết chỉ huy mới nhất, chịu trách nhiệm tài trợ cho nhóm Hezbollah ở Liban đã bị tiêu diệt ở Syria. Theo ông Hagari, người đứng đầu Đơn vị 4400 của nhóm Hezbollah, chịu trách nhiệm về việc chuyển tiền cho nhóm qua việc bán dầu của Iran. Đơn vị này trước đây do Mohammed Jafar Ksir, còn được gọi là Sheikh Salah, chỉ huy. Ông Hagari tiết lộ: “Ông ta quản lý nguồn thu nhập chính của tổ chức này trong nhiều năm, cho đến khi chúng tôi tiêu diệt ông ta trong một cuộc tấn công có mục tiêu vào thủ đô Beirut hồi đầu tháng 10”.

Bộ trưởng Quốc phòng Israel, Yoav Gallant, hôm thứ Hai đã ký lệnh đưa Tổ chức Al-Qard al-Hassan vào danh sách các nhóm được Israel chỉ định là tổ chức khủng bố. Việc chỉ định này là một phần của chiến dịch rộng lớn hơn do cơ quan quốc phòng Israel đi đầu, nhắm vào các nguồn lực kinh tế của Hezbollah và các nhóm khác.

Al-Qard al-Hasan là gì?

Ngoài lực lượng quân sự, Hezbollah còn là một tổ chức chính trị và cung cấp nhiều dịch vụ xã hội bên trong Liban. Al-Qard al-Hasan được đăng ký là một tổ chức từ thiện tại Liban. Tên của tổ chức này có nghĩa là "khoản vay từ thiện", cho vay tiền dựa trên các nguyên tắc tài chính Hồi giáo, cấm lãi suất. Các khoản vay, thường không quá 5.000 đô la, được bảo đảm bằng vàng, đồ trang sức hoặc các hàng hóa có giá trị khác. Tổ chức này cũng cung cấp các tài khoản tiết kiệm và chuyển tiền, và xử lý các khoản thanh toán.

Như vậy, tổ chức này giống như một ngân hàng trên thực tế và có khoảng 30 chi nhánh. Đây là tổ chức tín dụng vi mô lớn nhất tại một quốc gia trong bối cảnh ngành ngân hàng truyền thống đang hỗn loạn. Tổ chức này không chịu sự quản lý của ngân hàng trung ương và không tham gia hệ thống ngân hàng quốc tế.

Khách hàng của tổ chức này là ai?

Kể từ khi thành lập vào đầu những năm 1980, Hezbollah đã là một thế lực khá mạnh ở Liban, nắm giữ quyền lực chính trị và sức mạnh quân sự, cũng như cung cấp hỗ trợ xã hội, đặc biệt là cho cộng đồng người Shiite đông đảo của đất nước này. Ngân hàng được thành lập vào năm 1983 để phục vụ cộng đồng người Shiite, nhưng đã có thêm nhiều khách hàng hơn vào năm 2019 khi hệ thống ngân hàng ở đây gần như sụp đổ.

Bộ Tài chính Mỹ tuyên bố rằng ngân hàng này đã được Hezbollah sử dụng làm “vỏ bọc để quản lý các hoạt động tài chính của nhóm khủng bố và tiếp cận hệ thống tài chính quốc tế”.

Bộ tài chính Mỹ đã áp dụng lệnh trừng phạt đối với Al-Qard al-Hasan vào năm 2007 vì nó hoạt động như một nhánh ngân hàng trên thực tế của Hezbollah. Vào năm 2021, sau cuộc khủng hoảng tài chính ở Liban, các lệnh trừng phạt đã được tăng cường, và bộ tài chính Mỹ cáo buộc hiệp hội này “tích trữ ngoại tệ mạnh mà nền kinh tế Liban đang rất cần” và gây nguy hiểm cho sự ổn định của nhà nước Liban.

Tại sao Israel lại nhắm vào Al-Qard al-Hasan?

Bà Shlomit Wagman, cựu chủ tịch Cơ quan Chống rửa tiền và Tài trợ khủng bố của Israel, cho biết Al-Qard al-Hasan đã trở thành tổ chức tài chính chính của Hezbollah, chịu trách nhiệm bảo quản khoảng 750 triệu đô la mỗi năm từ nguồn tài trợ của Iran, cũng như số tiền thu được từ các doanh nghiệp của tổ chức này được sử dụng để tài trợ cho các cuộc tấn công vào Israel.

Trong một tuyên bố sau các cuộc tấn công hôm Chủ Nhật, quân đội Israel cho biết hiệp hội ngân hàng này "trực tiếp tài trợ cho các hoạt động khủng bố của Hezbollah", bao gồm cả việc mua "vũ khí và thanh toán cho các hoạt động của lực lượng quân sự Hezbollah". Quân đội Israel cho biết thêm rằng các cuộc tấn công này là một phần trong nỗ lực của Israel nhằm "làm suy yếu cơ sở hạ tầng, năng lực quân sự và khả năng phục hồi của Hezbollah".

Tác động của các cuộc không kích là gì?

Hiện vẫn chưa rõ thiệt hại mà các cuộc không kích của Israel gây ra cho hệ thống tài chính của Hezbollah và không có thương vong nào được báo cáo.

Việc phá hủy có hệ thống các chi nhánh của al-Qard al-Hasan, diễn ra sau các vụ ám sát khiến hầu hết các lãnh đạo cấp cao của Hezbollah thiệt mạng và hàng trăm nghìn người dân phải di dời, chắc chắn sẽ làm gia tăng thêm sự hỗn loạn và sợ hãi trong nhóm ủng hộ Hezbollah.

Nhưng các chuyên gia cho rằng điều này không có khả năng gây tổn hại đến tài chính của Hezbollah. Al-Qard al-Hasan đã cố gắng trấn an khách hàng, tuyên bố vào cuối Chủ Nhật rằng họ đã sơ tán tất cả các chi nhánh và di dời vàng cùng các khoản tiền gửi khác đến các khu vực an toàn.

Nhà kinh tế học người Liban Louis Hobeika cho biết việc phá hủy các chi nhánh của al-Qard al-Hasan sẽ không ảnh hưởng đến nguồn tài trợ của Hezbollah vì tiền của họ đến từ Iran và những người ủng hộ giàu có trên khắp thế giới.

Tình hình kinh tế ở Liban thế nào?

Tình hình kinh tế đất nước này đang trong tình cảnh bi thảm. Hệ thống ngân hàng truyền thống đã sụp đổ vào năm 2019, phần lớn là do tác động kết hợp của chính sách không hiệu quả, các khoản nợ xấu và tham nhũng. Những người có tài khoản tại các ngân hàng chính thống đã không thể tiếp cận hầu hết các khoản tiền của họ trong nhiều năm.

Ngân hàng Thế giới ước tính rằng hơn một phần ba đất nước đang sống dưới mức nghèo khổ, dựa trên dữ liệu trước chiến tranh. Với hơn một triệu người dân Liban phải di dời và hàng trăm tòa nhà bị phá hủy trong chiến dịch ném bom của Israel trong tháng qua, số người sống trong cảnh nghèo đói có thể sẽ còn tăng lên hơn nhiều.

Hiền Thảo