Khi những giải cờ vua liên tiếp lập kỷ lục

Đành chốt sớm đăng ký

Từ vài năm nay, người ta chú ý nhiều đến các giải chạy được tổ chức trên khắp cả nước. Giải có thu phí nhưng người tham dự vẫn đông, nhiều doanh nghiệp vẫn tham gia tài trợ. Điều đó đang tạo hiệu ứng tốt chưa từng thấy đối với môn thể thao này, từng có thời tưởng như không có lối phát triển.

Siêu đại kiện tướng Lê Quang Liêm dự kiến sẽ tham gia giải đấu được tổ chức tại TP Hồ Chí Minh. Ảnh: Quỳnh Mai

Bên cạnh chạy bộ, môn cờ vua vốn trầm lắng hơn, ít gây chú ý về truyền thông nhưng thực sự cũng có sức sống mãnh liệt không kém. Theo thống kê từ Liên đoàn Cờ Việt Nam, mỗi năm có đến hàng trăm giải đấu cờ vua lớn nhỏ trên khắp cả nước. Đặc biệt, nhiều giải vẫn duy trì hình thức tổ chức có thu phí để bù đắp chi phí tổ chức. Vấn đề là các giải đấu vẫn thu hút vài trăm cho đến cả nghìn kỳ thủ tham dự.

Câu chuyện về Giải Cờ vua nhanh Hà Nội mở rộng là ví dụ. Ban đầu giải đấu chỉ tổ chức ở Nhà thi đấu Cầu Giấy (Hà Nội). Nhưng sau đó, do sức chứa của nơi này có hạn trong khi nhu cầu tham dự giải tăng mạnh mẽ mỗi năm khiến Ban tổ chức giải gồm Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội, Liên đoàn Cờ Việt Nam kết hợp sự hỗ trợ chuyên môn từ câu lạc bộ Kiện tướng tương lai phải đưa giải đấu về Cung điền kinh trong nhà Hà Nội, địa điểm thi đấu trong nhà rộng nhất Hà Nội hiện nay.

Trọng tài quốc tế, Đại kiện tướng cờ vua quốc tế Bùi Vinh cũng là Tổng trọng tài của giải kể rằng, ban đầu cũng chỉ tính đến việc tổ chức giải đấu cỡ trên 1.000 kỳ thủ. Tuy nhiên, khi giải đấu mở ra đã cho thấy nhu cầu tham gia thi đấu ở những giải đấu tầm cỡ, chính thống của người chơi cờ lớn đến mức nào. Quan trọng nhất là hình thức thi đấu phù hợp với thời gian của người chơi (cờ nhanh) để có thể thi đấu trong 1-2 ngày, kết hợp với việc đưa ra cơ cấu giải tạo nhiều cơ hội cho người chơi. Không kể, giải có sự tham gia của các VĐV đội tuyển cờ vua khuyết tật Hà Nội, người nước ngoài đang sinh sống, làm việc tại Việt Nam. Với các VĐV đội tuyển cờ vua khuyết tật, Ban tổ chức hoàn toàn miễn phí tham dự. Các VĐV sẽ thi đấu ở các bảng đấu như các VĐV bình thường, qua đó gửi thông điệp về một sân chơi bình đẳng của Ban tổ chức giải.

Thế nên, giải đấu đã trở thành sự kiện được không chỉ các kỳ thủ Hà Nội mà kỳ thủ nhiều tỉnh, thành khác chờ đợi tham dự để có thể kết hợp thi đấu và tham quan Hà Nội. Cho nên, chỉ từ gần 1.000 kỳ thủ ở giải đầu tiên vào năm 2016 (cũng là kỷ lục về số VĐV dự một giải cờ vua tại Việt Nam khi đó), giải đấu này liên tiếp lập những cột mốc mới về số VĐV tham dự một giải đấu cờ vua tại Việt Nam.

Như với Giải cờ vua nhanh Hà Nội mở rộng năm 2024 sẽ khai mạc vào ngày 10-11 tới tại Hà Nội, trước giải cả tuần, Ban tổ chức đã phải chốt số lượng VĐV tham dự là hơn 2.300 kỳ thủ đến từ gần 100 CLB cờ vua thuộc khoảng 20 tỉnh, thành, ngành. Sau đó, cũng còn nhiều kỳ thủ đặt vấn đề tham dự nhưng do muốn bảo đảm công tác tổ chức chu đáo nên Ban tổ chức đành dừng nhận đăng ký.

Sau Giải cờ vua nhanh Hà Nội mở rộng 2024, đến đầu tháng 12, tại TP Hồ Chí Minh cũng diễn ra giải cờ vua KPNest với tổng giá trị giải thưởng lên đến gần 2 tỷ đồng (trong đó vô địch mỗi bảng nhận 50 triệu đồng, hạng nhì 20 triệu đồng, hạng ba 10 triệu đồng), dự kiến thu hút khoảng 1.000 kỳ thủ tranh tài. Giải đấu cũng là giải quốc nội nội dung cờ chớp có tổng giá trị giải thưởng lớn nhất tại Việt Nam từ trước đến nay.

Sức hấp dẫn của giải đấu đã được ghi nhận ngay từ lúc này khi đến nay, Ban tổ chức đã nhận được đăng ký của nhiều kỳ thủ hàng đầu Việt Nam như Lê Quang Liêm, Nguyễn Ngọc Trường Sơn, Lê Tuấn Minh, Trần Tuấn Minh, Nguyễn Huỳnh Minh Huy, Bùi Vinh, Phạm Lê Thảo Nguyên, Võ Thị Kim Phụng, Lương Phương Hạnh… và nhiều tài năng trẻ ở các lứa tuổi. Đặc biệt, sự xuất hiện của Lê Quang Liêm tại giải cũng được xem là chuyện hiếm trong khoảng chục năm nay khi kỳ thủ này chỉ trở về Việt Nam thi đấu cho đội TP Hồ Chí Minh vào các dịp Đại hội thể thao toàn quốc.

Bài toán kinh tế thể thao vừa dễ vừa khó

Tại Diễn đàn Kinh tế thể thao Việt Nam 2024 mới được tổ chức tại Hà Nội với chủ đề "Phát huy tiềm năng của kinh tế thể thao trong thời kỳ mới", câu chuyện tổ chức các giải đấu để thu hút các nguồn lực xã hội nhằm tái đầu tư trở lại cho thể thao, tạo cơ hội cho người chơi thể thao cũng được đặt ra, xem như đó là vấn đề cấp thiết. Thực tế, đó là vấn đề đã được nhắc đi nhắc lại nhiều lần nhưng giải bài toán này như thế nào vẫn không đơn giản.

Với riêng cờ vua, những diễn biến từ việc tổ chức các giải đấu phong trào, đỉnh cao trong thời gian gần đây đã phần nào đưa ra lời giải cho vấn đề này mà hai ví dụ về Giải cờ vua nhanh Hà Nội mở rộng, giải cờ vua KPNest đã kể ở trên là ví dụ.

Câu chuyện ở đây là các nhà tổ chức đã nắm bắt nhu cầu của người chơi để đưa ra hình thức tổ chức giải phù hợp. Và khi thấy một giải đấu được tổ chức bài bản, chuyên nghiệp thì việc đóng phí tham dự 100 nghìn - 200 nghìn đồng thực sự là chuyện nhỏ với nhiều kỳ thủ cũng như gia đình kỳ thủ. Với nguồn thu từ các giải đấu, chính những nhà tổ chức, đặc biệt các Liên đoàn thể thao quốc gia và địa phương sẽ có thêm kinh phí để tổ chức các hoạt động khác của Liên đoàn, đặc biệt tập trung đầu tư cho những kỳ thủ hàng đầu của quốc gia hay địa phương.

Kể ra như vậy không có nghĩa là bài toán kinh tế thể thao ở môn cờ vua đã được giải quyết. Người trong nghề vẫn đau đáu về việc tổ chức những giải đấu có quy mô cả nghìn VĐV ở các tỉnh, thành khác ngoài Hà Nội, TP Hồ Chí Minh. Vấn đề ở đây nằm ở đội ngũ nhân lực ở từng địa phương, những người điều hành đủ sức gánh vác việc tổ chức giải và quan trọng hơn là sự tạo điều kiện từ chính đơn vị quản lý thể thao địa phương. Và khi làm được việc đó, đương nhiên sẽ tạo nên phong trào rộng khắp, hiệu ứng lan tỏa để có thêm nguồn lực xã hội tiếp sức cho cờ vua nói chung và chính các kỳ thủ nói riêng.

Minh Hà