Khó khăn của hàng nghìn trẻ em Venezuela di cư không quốc tịch
Theo cơ quan đăng ký dân sự quốc gia Colombia, kể từ tháng 12/2017 đến nay, có ít nhất 4.290 trẻ em Venezuela được sinh ra ở nước này không có quốc tịch. Các nhóm nhân quyền cho rằng con số có thể lên tới 25.000 trẻ em.
Cô Arelys Pulido đã mất một đứa con trong một bệnh viện ở Venezuela, nơi mà ngày càng thiếu các bác sĩ và dụng cụ y tế. Do đó, khi cô mang thai một lần nữa, cô quyết định sẽ sinh con ở một đất nước khác. Đầu năm nay, cô Pulido đã sinh một bé gái khỏe mạnh ở bệnh viện thuộc thành phố Cúcuta (Colombia) và được đặt tên là Zuleidys Antonella Primera. Tuy nhiên, Zuleidys cho đến nay không có quyền công dân Venezuela cũng như quốc tịch Colombia. Em là một trong số ngày càng nhiều trẻ em sinh ra từ những người di cư Venezuela không có giấy tờ ở Colombia, những người về cơ bản không còn quốc tịch. Khi được sinh ra ở Colombia, những đứa trẻ được cấp giấy khai sinh nhưng nó ghi rõ là "không có giá trị quốc tịch".
Em bé Venezuela được đưa vào nằm lồng kính vì bị sinh non ở Colombia
Không chỉ có Zuleidys mà gần 1,3 triệu người Venezuela hiện đang cư trú tại Colombia, khoảng 40% trong số đó không có tư cách pháp nhân. Colombia hiện là quốc gia có nhiều người Venezuela di cư đến nhất. Số trẻ Venezuela không có quyền công dân sẽ còn tăng thời gian tới vì nhiều phụ nữ Venezuela vẫn ồ ạt chạy trốn khỏi đất nước. Ngay cả khi biên giới giữa Venezuela và Colombia chính thức đóng cửa, hàng nghìn người vẫn đổ vào Colombia mỗi ngày bằng cách sử dụng những con đường đất giữa biên giới 2 nước. Khoảng 5.000 người Venezuela rời bỏ đất nước mỗi ngày và khoảng 10% dân số nước này đang sống như người di cư hay tị nạn tại các nước láng giềng như Colombia.
Chính phủ Colombia cho phép những đứa trẻ sơ sinh được chăm sóc sức khỏe đầy đủ trong năm đầu đời và cho phép chúng đăng ký đi học. Tuy nhiên, các chuyên gia lo ngại rằng, nếu khủng hoảng ở Venezuela kéo dài trong nhiều năm, khi đến tuổi trưởng thành mà vẫn chưa có quốc tịch của bất kỳ quốc gia nào thì các em sẽ rất khó khăn trong việc mua tài sản, kết hôn…
Thiếu thức ăn thường xuyên
Hiến pháp Colombia chỉ trao quyền công dân cho những đứa trẻ có cha hoặc mẹ là người Colombia, hay người mẹ hoặc người cha - có thể chứng minh họ cư trú hợp pháp dựa trên tình trạng thị thực. Tuy nhiên, nhiều người Venezuela không có hộ chiếu, chưa nói đến visa. Một số người Venezuela được Chính phủ Colombia cấp thị thực tạm thời 2 năm nhưng không đủ điều kiện cho các em bé nhập quốc tịch. Theo cơ quan đăng ký dân sự quốc gia Colombia, kể từ tháng 12/2017 đến nay, có ít nhất 4.290 trẻ em Venezuela được sinh ra ở đây không có quốc tịch. Các nhóm nhân quyền cho rằng con số có thể lên tới 25.000 trẻ em.
Các quan chức Colombia nói rằng một thế hệ trẻ em sinh ra ở nước ngoài hầu như không quốc tịch là lỗi của chính phủ Venezuela nhưng họ đang tìm kiếm một biện pháp khắc phục. Ngày 5/8, Tổng thống Colombia Ivan Duque đã ký sắc lệnh chấp thuận trao quốc tịch cho hơn 24.000 trẻ em được sinh ra trên lãnh thổ Colombia sau ngày 19/8/2015 có bố mẹ là người Venezuela để các bé được bảo đảm đầy đủ quyền lợi theo đúng luật định. Biện pháp này sẽ có hiệu lực trong thời gian 2 năm song có thể sẽ được dừng áp dụng sớm hơn một khi chấm dứt các điều kiện cản trở việc số trẻ em này có được một quốc tịch. Tổng thống Duque cũng kêu gọi sự hỗ trợ nhiều hơn nữa của cộng đồng quốc tế đối với người nhập cư Venezuela.
Phút nô đùa vô tư
Theo thống kê chính thức, hiện có khoảng 1,4 triệu người Venezuela đang sinh sống tại Colombia, trong số đó có ít nhất 327.000 trẻ em. Hình ảnh trẻ em Venezuela gồm cả trẻ sơ sinh phải ở hàng giờ tại các ngã tư trong khi cha mẹ các bé bán kẹo hoặc xin những người lái xe một vài đồng xu để sống qua ngày là cảnh thường thấy. Nếu không tăng cường hỗ trợ về chăm sóc sức khỏe, giáo dục, bảo vệ và phúc lợi, các em sẽ gặp nhiều nguy hiểm nơi xứ người.
Quỹ nhi đồng Liên hợp quốc (UNICEF) và các đối tác ở Colombia đã thành lập một trung tâm y tế tại Cúcuta (Colombia) nhằm cung cấp cho trẻ em di cư dịch vụ chăm sóc sức khỏe, dinh dưỡng, giáo dục… Ngoài kiểm tra trước khi sinh, tiêm chủng và điều trị y tế miễn phí khác tại trung tâm y tế do UNICEF hỗ trợ, Colombia đang cung cấp giáo dục miễn phí cho trẻ em di cư từ Venezuela. Hơn 130.000 trẻ em Venezuela đang theo học tại các trường học trên khắp Colombia, tăng từ con số 30.000 tháng 11/2018. Khoảng 3.000 bé trai và bé gái Venezuela vượt biên mỗi ngày để đi học ở Colombia. Tuy nhiên, các em thường ngất trong giờ học vì các chặng đường mệt mỏi, nguy hiểm cũng như đói khát triền miên.
Vượt biên đi học từ tờ mờ sáng
Năm 2019 sắp kết thúc, UNICEF báo cáo mới chỉ nhận được hơn một nửa trong số 4 tỷ USD cần thiết trong năm nay để cung cấp các chương trình bảo vệ sức khỏe, giáo dục, dinh dưỡng và bảo vệ sự sống cho 41 triệu trẻ em ở gần 60 quốc gia trên toàn thế giới. Giám đốc điều hành UNICEF bà Henrietta Fore nói rằng hàng triệu trẻ em dễ bị tổn thương không chỉ ở Venezuela mà còn ở trên khắp thế giới đang phải gánh chịu hậu quả khủng khiếp của các cuộc khủng hoảng nhân đạo ngày càng phức tạp. “Nếu không có thêm nguồn lực, những đứa trẻ này sẽ không được đến trường, không được tiêm phòng, không được nhận đủ dinh dưỡng hoặc được bảo vệ khỏi bạo lực và lạm dụng”, bà Henrietta Fore nhấn mạnh.
Nhân viên UNICEF hỗ trợ thực phẩm cho trẻ em
