Khó thực hiện Ðề án khởi nghiệp đổi mới sáng tạo

Thực hiện kế hoạch khởi nghiệp đổi mới sáng tạo trên địa bàn tỉnh hiện nay mới chỉ dừng lại ở việc tuyên truyền, cải cách hành chính. Trong ảnh: Cán bộ bộ phận “Một cửa” huyện Ðiện Biên Ðông giải quyết thủ tục hành chính cho người dân, doanh nghiệp.

Thực hiện Quyết định 844/QÐ-TTg ngày 18/5/2016 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Ðề án “Hỗ trợ hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo quốc gia đến năm 2025” (sau đây gọi tắt là Ðề án 844), UBND tỉnh đã ban hành Kế hoạch 2407/KH-UBND ngày 15/8/2016 về “Hỗ trợ khởi nghiệp đổi mới sáng tạo tỉnh đến năm 2020”. Mục tiêu của kế hoạch nhằm triển khai, cụ thể hóa các nội dung của Ðề án 844 phù hợp với điều kiện và tình hình thực tiễn của tỉnh; tạo lập môi trường thuận lợi để thúc đẩy, hỗ trợ quá trình hình thành và phát triển loại hình doanh nghiệp có khả năng tăng trưởng nhanh dựa trên khai thác tài sản trí tuệ, công nghệ, mô hình kinh doanh mới. Qua đó, góp phần tạo việc làm, tăng năng suất lao động, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế nhanh và bền vững.

Ông Hồ Trung Kiên, Trưởng phòng Quản lý công nghệ an toàn bức xạ hạt nhân và Sở hữu trí tuệ (Sở Khoa học và Công nghệ) cho biết: Khác với khái niệm về “khởi nghiệp” là bắt đầu sự nghiệp thì “khởi nghiệp đổi mới sáng tạo” là khởi nghiệp từ những ý tưởng mới, những mô hình mới, kết nối thị trường và tổ chức sản xuất. Ðể duy trì mô hình, dự án, doanh nghiệp cần phải có kiến thức về quản trị, kinh doanh, kết nối vốn đầu tư để mở rộng quy mô sản xuất. Hiện nay, việc phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp trên địa bàn tỉnh mới chỉ manh nha, còn gặp nhiều khó khăn như: Thiếu thông tin về các nguồn đầu tư, các chương trình và tổ chức hỗ trợ phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp, đặc biệt là thông tin về các chính sách hỗ trợ của Nhà nước cho phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp; tỉnh không có trường đại học, viện nghiên cứu; đội ngũ cán bộ khoa học kỹ thuật có kinh nghiệm còn thiếu. Ngoài ra, hoạt động tài trợ cho khởi nghiệp đổi mới sáng tạo mới chỉ dừng lại ở công tác truyền thông và đào tạo, nâng cao năng lực; còn các hoạt động khác như phát triển cơ sở hạ tầng phục vụ khởi nghiệp đổi mới sáng tạo và cơ chế chính sách phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo… thì đến nay vẫn chưa thực hiện được.

Cụ thể, đến nay tỉnh ta chưa hình thành điểm tập trung dịch vụ hỗ trợ khởi nghiệp đổi mới sáng tạo; chưa tạo lập được cơ sở ươm tạo, cơ sở kỹ thuật, khu làm việc tập trung hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ khởi nghiệp sáng tạo. Mặc dù Ðề án có từ năm 2016, nhưng phải đến tháng 9/2019, các bộ, ban ngành Trung ương mới ban hành quy chế hướng dẫn về việc xây dựng khu làm việc chung, vì vậy đến nay tỉnh chưa thể triển khai thực hiện. Ðồng thời, cũng trong tháng 9/2019, Thông tư của Bộ Tài chính quy định quản lý tài chính thực hiện Ðề án mới có hiệu lực. Từ trước tới nay, vì chưa có quy định tài chính chính thức, việc triển khai các nhiệm vụ của Ðề án 844 phải áp dụng theo hiệp y tài chính được Bộ Tài chính thống nhất với Bộ Khoa học và Công nghệ. Tuy nhiên, hiệp y tài chính chưa có hướng dẫn cụ thể cho địa phương để thực hiện các hoạt động của Ðề án, dẫn đến khó khăn trong quá trình triển khai xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo. Ðây là một phần nguyên nhân khiến từ năm 2016 đến nay, trên địa bàn tỉnh chưa thực hiện được các nhiệm vụ: Ðầu tư cơ sở hạ tầng; hỗ trợ chính sách…

Ðối với cơ chế chính sách hỗ trợ phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp, đến tháng 8/2019, UBND tỉnh mới ban hành Quyết định 748/QÐ-UBND phê duyệt Ðề án Hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2019 - 2023. Trong đó có nội dung về hỗ trợ sử dụng cơ sở kỹ thuật, cơ sở ươm tạo, khu làm việc chung. Cụ thể, hỗ trợ 100% chi phí sử dụng trang thiết bị tại các cơ sở kỹ thuật hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa; hỗ trợ 50% nhưng không vượt quá 5 triệu đồng/tháng/doanh nghiệp nhỏ và vừa khởi nghiệp sáng tạo tham gia các cơ sở ươm tạo, khu làm việc chung dành cho doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo… nhằm mục tiêu đến năm 2023, số lượng doanh nghiệp vừa và nhỏ được hỗ trợ khởi nghiệp sáng tạo, hỗ trợ tham gia cụm liên kết ngành, chuỗi giá trị đạt 85 lượt doanh nghiệp.

Qua rà soát, sau hơn 3 năm thực hiện Ðề án khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, đến nay chưa có cá nhân, nhóm cá nhân, doanh nghiệp đăng ký thực hiện. Cũng theo thống kê, trên địa bàn tỉnh chưa có bất kỳ doanh nghiệp, tổ chức nào đáp ứng được các điều kiện để khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, như: Cá nhân, nhóm cá nhân có dự án khởi nghiệp, doanh nghiệp khởi nghiệp có khả năng tăng trưởng nhanh dựa trên khai thác tài sản trí tuệ, công nghệ, mô hình kinh doanh mới; tổ chức có ít nhất 1 năm hoạt động, cung cấp dịch vụ cho ít nhất 10 nhóm khởi nghiệp đổi mới sáng tạo và đã đầu tư hoặc gọi vốn đầu tư được ít nhất 1 tỷ đồng cho các nhóm khởi nghiệp đổi mới sáng tạo tại Việt Nam...

Ông Tô Quốc Sơn, Giám đốc Công ty TNHH Sơn Hạnh Tuần Giáo cho biết: Nghị định của Chính phủ quy định về đầu tư cho doanh nghiệp vừa và nhỏ khởi nghiệp sáng tạo có ghi nhận hoạt động đầu tư khởi nghiệp sáng tạo là một ngành nghề đầu tư kinh doanh và xác định địa vị pháp lý của các công ty đầu tư khởi nghiệp sáng tạo, quỹ đầu tư khởi nghiệp sáng tạo, song những vấn đề này chưa được hệ thống pháp luật Việt Nam quy định. Ðây là rào cản ngay từ đầu khiến việc thành lập quỹ khởi nghiệp đổi mới sáng tạo trong điều kiện hiện nay chưa thực sự khả thi. Khung pháp lý chưa có hoặc thiếu đồng bộ đang khiến các doanh nghiệp khởi nghiệp gặp khó khăn trong việc tiếp cận vốn. Hoạt động khởi nghiệp đổi mới sáng tạo mang tính mới mẻ, đặc thù cao; tuy nhiên, việc phối hợp của một số cơ quan, đơn vị trong việc hỗ trợ các doanh nghiệp chưa thực sự rõ nét.

Bài, ảnh: Quốc Huy