Khởi đầu nỗ lực cải thiện quan hệ Nhật Bản - Hàn Quốc

Ngoại trưởng Nhật Bản Yoshimasa Hayashi (trái) và Ngoại trưởng Hàn Quốc Park Jin tại cuộc hội đàm ở Thủ đô Tokyo, Nhật Bản vào tháng 7/2022. Ảnh: REUTERS

Mong muốn chung của hai nước được các ngoại trưởng đưa ra trong một diễn đàn trực tuyến mới đây. Theo đó, Ngoại trưởng Hàn Quốc cho biết, Nhật Bản và Hàn Quốc đang tạo ra điểm khởi đầu cho nỗ lực cải thiện quan hệ song phương. Về phần mình, Ngoại trưởng Nhật Bản khẳng định, chưa bao giờ việc cải thiện quan hệ hợp tác Nhật Bản - Hàn Quốc và Mỹ - Nhật Bản - Hàn Quốc quan trọng hơn lúc này, đặc biệt là khi các nước đều đang đối diện với nhiều thách thức chung.

Bình luận về sự kiện này, hãng thông tấn Nhật Bản Kyodo cho biết, những thông điệp được ngoại trưởng hai nước đưa ra trong bối cảnh Tòa án Tối cao Hàn Quốc dự kiến sớm đưa ra phán quyết có hay không thực hiện thanh lý tài sản tịch thu từ một trong hai công ty Nhật Bản bị kiện về cáo buộc lao động cưỡng bức trong thời kỳ Nhật Bản cai trị bán đảo Triều Tiên từ năm 1910 đến năm 1945.

Theo Kyodo, năm 2018, Tòa án Tối cao Hàn Quốc đã yêu cầu các công ty Mitsubishi Heavy Industries Ltd và Nippon Steel Corp phải bồi thường thiệt hại. Tuy nhiên, hai công ty đã không tuân thủ mệnh lệnh vì Chính phủ Nhật Bản vẫn khẳng định rằng, tất cả các yêu sách bắt nguồn từ chế độ thuộc địa của nước này đã được giải quyết hoàn toàn theo một thỏa thuận song phương ký năm 1965, khi hai nước bình thường hóa quan hệ ngoại giao. Các nguyên đơn trong các vụ án sau đó đã thu giữ một phần tài sản của các công ty Nhật Bản ở Hàn Quốc thông qua tòa án với mục đích thanh lý.

Đề cập tới mối quan hệ Nhật Bản - Hàn Quốc, Phó Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Hàn Quốc Lee Seong-woo cho rằng, mối quan hệ giữa hai nước có tác động to lớn đến cả tăng trưởng kinh tế và an ninh chung. “Tôi tin rằng đây là thời điểm thuận lợi để tăng cường quan hệ song phương của hai nước”, ông Lee cho hay.

Theo ông Lee, trong bối cảnh cuộc khủng hoảng chuỗi cung ứng toàn cầu kéo dài, sự hợp tác chặt chẽ giữa hai cường quốc sản xuất châu Á sẽ mang lại lợi ích cho các công ty ở cả hai nước và trên toàn thế giới. Ví dụ, các công ty sản xuất chất bán dẫn đẳng cấp thế giới của Hàn Quốc và các công ty vật liệu, linh kiện và thiết bị của Nhật Bản cần xây dựng mối quan hệ chặt chẽ để ổn định hệ thống cung ứng. Cùng với đó, trong cuộc cạnh tranh khốc liệt của các nước lớn, Nhật Bản và Hàn Quốc cần chung sức để có thể cung cấp các biện pháp cải thiện, bao gồm một chính sách thân thiện với doanh nghiệp hướng tới sự tách biệt giữa kinh tế và chính trị. Ngoài ra, cả hai nước cần tăng cường khả năng đàm phán để ngăn chặn chủ nghĩa bảo hộ.

Chuỗi cung ứng toàn cầu bất ổn đã dẫn đến lạm phát, khiến lãi suất tăng và nền kinh tế bị thu hẹp. Điển hình như năm 2009, khi Nhật Bản thắt chặt hạn chế đối với các vật liệu công nghệ cao được sử dụng trong ngành công nghiệp màn hình xuất khẩu đến Hàn Quốc. Động thái này đã khiến nền kinh tế và xã hội Hàn Quốc lao đao. Chính phủ Hàn Quốc đã phải dùng những nguồn vốn khổng lồ để tìm ra các giải pháp thay thế.

Giới chuyên gia đánh giá, Nhật Bản và Hàn Quốc phải cảnh giác với khả năng mâu thuẫn quá khứ leo thang sẽ khiến tương lai của mỗi nước đều bị kìm hãm, thậm chí là “lao dốc”. Mối quan hệ song phương Hàn Quốc - Nhật Bản suy yếu là nguy cơ đối với an ninh chính trị của hai nước khi kéo theo khủng hoảng chuỗi cung ứng và những cú sốc kinh tế toàn cầu.

Thanh Trúc