Không còn lao động cưỡng bức sẽ nâng cao vị thế Việt Nam với quốc tế

Chiều nay (20/5), sau khi Phó Chủ tịch nước Đặng Thị Ngọc Thịnh thừa ủy quyền Chủ tịch nước trình bày tờ trình Quốc hội phê chuẩn ế (ILO) về Xóa bỏ lao động cưỡng bức, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, Bộ LĐ-TB&XH Đào Ngọc Dung đã trình bày Báo cáo thuyết minh về sự cần thiết việc Việt Nam tham gia vào việc ra nhập Công ước số 105 của Tổ chức Lao động quốc tế về Xóa bỏ lao động cưỡng bức.

Phó Chủ tịch nước Đặng Thị Ngọc Thịnh thừa ủy quyền Chủ tịch nước trình bày tờ trình Quốc hội phê chuẩn gia nhập Công ước số 105 của Tổ chức Lao động quốc tế (ILO) về Xóa bỏ lao động cưỡng bức.

Theo Bộ trưởng Đào Ngọc Dung, trong bối cảnh Việt Nam đang hội nhập kinh tế quốc tế một cách sâu rộng, việc gia nhập Công ước số 105 là rất cần thiết và có ý nghĩa trên tất cả các mặt chính trị, pháp lý và kinh tế - xã hội, cụ thể như sau:

Tiêu chuẩn lao động quốc tế về xóa bỏ lao động cưỡng bức quy định trong Công ước số 105 được quốc tế coi là một trong những tiêu chuẩn lao động cơ bản, thể hiện giá trị tiến bộ của nhân loại về lao động vì lao động cưỡng bức tước đi quyền tự do và phẩm giá của người lao động.

Trong hệ thống luật pháp Việt Nam, lao động cưỡng bức bị nghiêm cấm dưới mọi hình thức và có những chế tài xử lý nghiêm khắc đối với hành vi này và đã được quy định trong Hiến pháp, Bộ luật Hình sự, Bộ luật Lao động.

Bộ trưởng Đào Ngọc Dung nêu rõ: Việc gia nhập sẽ góp phần khẳng định việc thực hiện đường lối đối ngoại, hội nhập quốc tế của Việt Nam. Đồng thời, cũng là thực hiện có hiệu quả tiến trình hội nhập kinh tế quốc tế, giữ vững ổn định chính trị - xã hội trong bối cảnh nước ta tham gia các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới. Việc gia nhập Công ước số 105 sẽ thúc đẩy việc thực hiện tốt hơn trên thực tế quy định nhất quán của Nhà nước ta là xóa bỏ lao động cưỡng bức, đảm bảo quyền con người, quyền công dân.

Bộ trưởng Đào Ngọc Dung đã trình bày Báo cáo thuyết minh về sự cần thiết việc Việt Nam tham gia vào việc ra nhập công ước số 105 của Tổ chức Lao động quốc tế về Xóa bỏ lao động cưỡng bức.

Việt Nam gia nhập Công ước số 105 đồng thời là để thực hiện nghĩa vụ quốc gia thành viên của ILO. Theo Tuyên bố năm 1998 của ILO, các quốc gia thành viên của ILO dù đã gia nhập hay chưa gia nhập 08 công ước cơ bản của ILO, trong đó có Công ước số 105 thì vẫn có nghĩa vụ thực hiện những tiêu chuẩn lao động quốc tế được quy định trong các công ước này.

“Chính vì thế, việc gia nhập và thực hiện Công ước số 105 của ILO sẽ vừa góp phần bảo đảm môi trường kinh doanh quốc gia lành mạnh, công bằng; vừa góp phần giúp cho hàng hóa của các doanh nghiệp khi xuất khẩu sang thị trường nước ngoài tránh được các rủi ro bị tẩy chay bởi quốc gia nhập khẩu hàng hóa đó. Việc không sử dụng lao động cưỡng bức trong quá trình sản xuất ra các loại hàng hóa, dịch vụ được coi là một thành phần của “giấy thông hành”, giúp hàng hóa, dịch vụ của Việt Nam tiếp cận thị trường toàn cầu, nhất là thị trường EU và Hoa Kỳ”, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung nhấn mạnh.

Việc gia nhập Công ước số 105 phù hợp với chủ trương của Đảng và Nhà nước ta trong hội nhập quốc tế về lao động, xã hội, khẳng định quyết tâm và nỗ lực của Việt Nam trong quá trình thực thi các cam kết liên quan đến lao động trong Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP), Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - EU (EVFTA) và thực hiện nghĩa vụ của Việt Nam với trách nhiệm là quốc gia thành viên ILO.

Đồng thời, trong thời gian qua hệ thống pháp luật Việt Nam đang từng bước được hoàn thiện góp phần tăng cường và củng cố cơ sở pháp lý để bảo đảm hoàn toàn xóa bỏ lao động cưỡng bức tại Việt Nam. Do đó, việc xem xét quyết định gia nhập Công ước số 105 tại thời điểm này là chín muồi và cần thiết.

Các đại biểu Quốc hội thống nhất cao với sự cần thiết gia nhập Công ước, khẳng định việc trình Công ước thời điểm hiện nay là rất cần thiết. Ảnh TTXVN.

Cho ý kiến thẩm tra về việc Việt Nam ra nhập công ước số 105 của ILO, Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại Quốc Hội Nguyễn Văn Giàu cho biết, Thường trực Ủy ban Đối ngoại nhất trí về sự cần thiết gia nhập Công ước số 105 và cho rằng việc gia nhập Công ước số 105 phù hợp với chủ trương của Đảng và Nhà nước ta trong hội nhập quốc tế về lao động, xã hội, khẳng định quyết tâm và nỗ lực của Việt Nam trong quá trình thực thi các cam kết liên quan đến lao động trong Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP), Hiệp định EVFTA và thực hiện nghĩa vụ của Việt Nam với trách nhiệm là quốc gia thành viên ILO.

Đồng thời, trong thời gian qua, hệ thống pháp luật Việt Nam đang từng bước được hoàn thiện, góp phần tăng cường và củng cố cơ sở pháp lý để bảo đảm hoàn toàn xóa bỏ lao động cưỡng bức tại Việt Nam.

Trình tự, thủ tục xem xét ra nhập công ước 105 đã đầy đủ và tuân thủ các quy định. Do vậy, Ủy ban Đối ngoại kiến nghị Quốc hội xem xét quyết định gia nhập Công ước số 105 tại thời điểm này là chín muồi và cần thiết.

Thường trực Ủy ban Đối ngoại lưu ý Chính phủ, để việc thực hiện các cam kết của Công ước số 105 có hiệu quả và có tính khả thi cao, Chính phủ cần ban hành quy định hướng dẫn chi tiết các dạng hành vi của lao động cưỡng bức, tạo hành lang pháp lý minh bạch giúp cơ quan thực thi pháp luật hoặc người lao động hay doanh nghiệp phát hiện nhanh chóng tình trạng lao động cưỡng bức.

Phát biểu cho ý kiến tham gia Công ước 105, các đại biểu Quốc hội thống nhất cao với sự cần thiết gia nhập Công ước, khẳng định việc trình Công ước thời điểm hiện nay là rất cần thiết; đánh giá cao Hồ sơ được chuẩn bị chu đáo, chặt chẽ, đủ điều kiện để phê chuẩn.

Đại biểu Đỗ Văn Bình, đoàn Hải Phòng cho rằng, bày tỏ nhất trí cao về việc cần thiết ra nhập công ước. Theo ông Bình, công ước có 173/187 nước tham gia là việc Việt Nam khẳng định đã và đang hội nhaapk quốc tế sâu rộng. Việc ra nhập sẽ tạo ra sự phát triển mạnh mẽ thị trường lao động và là tiền đề vững chắc để chúng ta cam kết thực hiện Hiệp định thương mại tự do Việt Nam-EU (EVFTA).

“Tôi nhất trí và đề nghị Quốc hội xem xét phê chuẩn công ước. Đề nghị xây dựng chương trình, kế hoạch để thực hiện, xóa bỏ ngay việc xử dụng lao động bất hợp pháp, bóc lột để đảm bảo thực hiện tốt công ước...”, đại biểu Đỗ Văn Bình nói.

Đại biểu Nguyễn Tạo, đoàn Lâm Đồng cho rằng: sau khi phê chuẩn gia nhập Công ước, Chính phủ cần chỉ đạo tăng cường thanh tra, kiểm tra lĩnh vực liên quan đến lao động và hợp tác lao động quốc tế, bảo vệ quyền, lợi ích của người lao động Việt Nam khi gia nhập Công ước. Có phương án hướng dẫn chi tiết người lao động và người sử dụng lao động thực hiện.

Đại biểu Lưu Bình Nhưỡng, đoàn Bến Tre khẳng định, khi chúng ta tham gia công ước sẽ thể hiện được 4 điều: khẳng định vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế và là thành viên có trách nhiệm của Tổ chức Lao động quốc tế (ILO); thể hiện Việt Nam đã sẵn sàng; khẳng định và đề cao quyền con người của người lao động và cuối cùng là giảm xung đột lao động xã hội.

Tiếp thu ý kiến các đại biểu, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cảm ơn các đại biểu đã cho ý kiến góp ý vào bản đề xuất. Bộ trưởng cho rằng, Công ước 105 là Công ước rất tiến bộ, văn minh, các Bộ, ngành, Chính phủ đã tham vấn một các thấu đáo để xem xét tham gia.

“Việc tham gia Công ước là vì chính lợi ích của chúng ta chứ không vì một sức ép nào. Việt Nam tham gia và nỗ lực để thực hiện các cam kết quốc tế. Pháp luật của Việt Nam cũng hoàn toàn tương thích, không có điểm nào vi phạm công ước...”, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung nói và cho biết sẽ chỉ đạo sát sao các đơn vị thành viên để thực hiện.

Kết luận nội dung này, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Tòng Thị Phóng cho biết, Quốc hội đồng tình với việc cho áp dụng trực tiếp, không bảo lưu điều khoản nào tại Công ước số 105, việc ra nhập Công ước này là rất cần thiết, phù hợp với tinh thần và trách nhiệm của Việt Nam khi tham gia các hiệp định quốc tế.

“Việt Nam tiếp tục thực hiện các quyền đã cam kết với ILO về thực hiện các công ước, thỏa thuận đã ký kết”, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Tòng Thị Phóng nói.

Sau khi phê chuẩn, Chính phủ cần chỉ đạo triển khai thực hiện, bảo đảm đồng bộ và có hiệu quả. Cùng với đó, tăng cường đào tạo nghề cho lao động Việt Nam, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực; tăng cường thanh tra, kiểm tra lĩnh vực liên quan đến lao động và hợp tác lao động quốc tế, bảo vệ quyền, lợi ích của người lao động Việt Nam khi gia nhập Công ước./.

Phi Long/VOV.VN