Không phải nguy cơ phế truất, đâu là điều ông Trump e ngại khi bị luận tội?

Ông Donald Trump hôm 18/12 trở thành Tổng thống đương nhiệm thứ 3 trong lịch sử nước Mỹ bị luận tội.

Julian Zelizer, nhà sử học tổng thống tại Đại học Princeton đánh giá rằng, 2 bài luận tội - được các nhà lập pháp Mỹ phê duyệt tối 18/12 (sáng 19/12 giờ Việt Nam) - sẽ là những khiển trách pháp lý tồn tại vĩnh viễn trong hồ sơ tổng thống của ông Trump.

"Giờ đây, Trump luôn là một phần của những cuộc thảo luận về vấn đề tổng thống lạm dụng quyền lực. Ukraine sẽ là 'Watergate'... là 'Lewinsky' của ông ấy", ông Zelizer nói với AP, gợi nhắc về các bê bối luận tội của 2 tổng thống khác trong lịch sử nước Mỹ là Richard Nixon (1974) và Bill Clinton (1993).

Bản thân Tổng thống Trump cũng nhận thức sâu sắc về tác động mà luận tội có thể tạo ra đối với "di sản" của mình. Nhiều người thân cận trong những tháng gần đây mô tả ông Trump "sục sôi" khi xem quá trình điều tra luận tội như một cuộc tấn công làm "ô uế" nhiệm kỳ tổng thống của ông, hơn là lo ngại những phán quyết.

"Rất ít người ở vị trí cao có thể chịu đựng hoặc vượt qua bài kiểm tra này", ông Trump đã viết như vậy trong một bức thư dài 6 trang, gửi Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi trước thềm phiên luận tội của ông. Bức thư được mô tả đầy rẫy những dấu chấm than để tỏ rõ sự bất bình, khi Tổng thống tự mô tả mình nạn nhân của một cuộc tấn công không công bằng và có động cơ chính trị.

"100 năm nữa, khi mọi người nhìn lại vụ việc này, tôi muốn họ hiểu và học được từ nó, để nó không bao giờ có thể xảy ra với một tổng thống khác nữa", ông Trump viết cho bà Pelosi.

Nhà sử học tổng thống Jon Meacham thì cho rằng, luận tội sẽ biến ông Trump trở thành "tổng thống đương nhiệm phá cách đầu tiên" trong lịch sử nước Mỹ. Nhận định này có lẽ xuất phát từ việc ông Trump tự tin tuyên bố rằng, phản ứng của công chúng đối với luận tội có thể giúp ông chiến thắng bầu cử, như những gì ông từng làm được trong cuộc bầu cử năm 2016.

Chính khả năng thu hút sự chú ý theo một cách đặc biệt này, ông Trump đã giữ vững sự ủng hộ của Đảng Cộng hòa, thậm chí là định hình lại đảng này theo hình ảnh của riêng ông. Ông đã làm hài lòng những người ủng hộ của mình với phong cách đối đầu và hùng biện cứng rắn, sử dụng tài khoản Twitter như một công cụ chiến đấu để chống lại các đối thủ chính trị - điều chưa từng có trong lịch sử nguyên thủ thế giới.

Đánh giá cử tri về Tổng thống Trump phần lớn vẫn không thay đổi trong suốt cuộc điều tra luận tội, nhưng nguy cơ thất bại bầu cử hậu luận tội vẫn hiện hữu, qua trường hợp của cựu Tổng thống Clinton và Nixon. Tuy nhiên, kết quả của cuộc bầu cử 2020 được cho có thể thay đổi cách mọi người nhìn nhận về di sản của ông Trump.

"Nếu ông ấy thắng, bản luận tội dường như mờ hơn. Điều đó có nghĩa là ông đã thách thức phe Dân chủ thành công, cũng như khiến Đảng Cộng hòa phải trung thành với ông", Douglas Brinkley, nhà sử học tổng thống tại Đại học Rice nói.

Hương Thảo