Không thể chủ quan với bệnh Gout

Thăm khám và điều trị bệnh nhân Gout tại Bệnh viện Việt Đức. Ảnh BVCC.

Nhiều người xem nhẹ bệnh

Bệnh Gout do nồng độ axit uric quá cao trong huyết tương dẫn đến lắng đọng các tinh thể urat (muối của axit uric) hoặc tinh thể axit uric. Nếu lắng đọng ở khớp (ở sụn khớp, bao hoạt dịch) làm cho khớp bị viêm, gây đau đớn, lâu dần gây biến dạng, cứng khớp. Nếu lắng đọng ở thận gây bệnh thận do urat (viêm thận kẽ, sỏi thận...). Bệnh thường có những đợt kịch phát, tái phát nhiều lần.

Trên thế giới, bệnh Gout thường gặp ở các nước phát triển và đang phát triển, chiếm khoảng 0,02 - 0,2% dân số, nam giới chiếm chủ yếu (trên 95%). Tại Việt Nam, Gout chiếm khoảng 1/3 tổng số lượng người bệnh đến khám các vấn đề về xương khớp, đứng thứ 4 trong số 15 bệnh về khớp hay gặp. Đáng chú ý, hiện nay người mắc Gout ngày càng trẻ hóa. Tỷ lệ người mắc bệnh trong độ tuổi từ 30 - 40 ngày càng gia tăng.

Tỉnh dậy sau buổi nhậu với nhóm bạn, anh Nguyễn Minh Tuấn (34 tuổi, Hà Nội) cảm thấy đau nhói ở phần khớp nhô ra ngay gần ngón chân cái bên phải. Nghi bị chấn thương sau trận đấu tennins hôm trước, anh đã dùng cao xoa bóp nhưng cơn đau không có dấu hiệu cải thiện. Sau khi thăm khám tại Bệnh viện Bạch Mai, anh Tuấn bất ngờ khi được bác sĩ thông báo mắc căn bệnh Gout - vốn vẫn được coi là bệnh ở người cao tuổi.

BS Bùi Hải Bình, Bệnh viện Bạch Mai cho biết: Bệnh Gout đang có xu hướng gia tăng và hơn thế ngày càng trẻ hóa. Nếu như trước đây, bệnh thường gặp ở những nam giới ngoài 40 tuổi, tỷ lệ người cao tuổi mắc nhiều hơn, thì thời gian gần đây, tại Bệnh viện Bạch Mai đã tiếp nhận những trường hợp thanh niên mới 20 tuổi đã bị Gout.

Đáng lo ngại hơn khi đa số người mắc Gout thường xem nhẹ, cho rằng bệnh này không nguy hiểm như đái tháo đường, tim mạch, tăng huyết áp… nên không tuân thủ theo hướng dẫn của thầy thuốc. Nhiều người bệnh chỉ dùng thuốc khi có các triệu chứng sưng đau khớp. Sau đó khi thấy các triệu chứng cải thiện thì tự ý bỏ thuốc.

Việc xem nhẹ bệnh, không tuân thủ chỉ định điều trị của thầy thuốc hoặc tự ý dùng thuốc có thể gây hậu quả nghiêm trọng, khiến tình trạng bệnh ngày càng trầm trọng, thậm chí nguy hiểm đến tính mạng.

Trường hợp anh Bùi Xuân Tùng (38 tuổi, ở Hải Phòng) là một ví dụ. Anh được chẩn đoán mắc bệnh Gout cách đây 12 năm. Sau khi thăm khám, bệnh nhân tuân thủ kiêng cữ vài tháng, bệnh ổn định. Nghĩ rằng cơn đau Gout chỉ thoáng qua, thêm vào đó, yêu cầu công việc cần tiếp khách nhiều, anh quên dần chế độ ăn uống như lời dặn của bác sĩ. Hậu quả là tại các khớp xuất hiện nhiều khối u phát triển ngày càng lớn khiến bệnh nhân gặp rất nhiều khó khăn trong sinh hoạt.

Sau khi thăm khám tại Bệnh viện Hữu Nghị Việt Đức, các bác sĩ kết luận bệnh nhân bị viêm, thoái hóa khớp gối 2 bên do bệnh Gout gây ra. Bệnh nhân phải phẫu thuật thay toàn bộ 2 khớp gối.

TS.BS Dương Đình Toàn, Viện Chấn thương chỉnh hình, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức cho biết: “Hầu hết người bệnh mắc Gout xem nhẹ tình trạng bệnh nên thường đi khám muộn, nếu không được điều trị phù hợp, người bệnh sẽ dễ bị biến dạng xương khớp, giảm chức năng vận động, thậm chí dẫn tới tàn phế.

Tuân thủ đặc biệt chế độ dinh dưỡng

TS.BS Nguyễn Trọng Hưng - Viện Dinh dưỡng Quốc gia nêu thực trạng, số đông người mắc bệnh Gout không tuân thủ chế độ dinh dưỡng do bác sĩ đưa ra, họ chỉ thực sự tuân thủ khi bệnh đã nặng, ảnh hưởng tới chất lượng cuộc sống do những cơn đau khớp. Chính việc ăn uống tùy tiện này khiến bệnh tiến triển theo chiều hướng xấu và để lại những hệ lụy khó lường.

Đánh giá về nguyên nhân dẫn đến tình trạng gia tăng bệnh nhân trẻ bị Gout, giới chuyên gia cho rằng, ngoài nguyên nhân liên quan đến yếu tố tiền sử gia đình (xảy ra ở khoảng 20% người trẻ mắc Gout) thì nguyên nhân quan trọng vẫn là do thay đổi lối sống sinh hoạt, ăn uống, luyện tập thể dục thể thao. Trong đó, sử dụng bia, rượu nhiều, ăn nhiều đường, thịt đỏ, hải sản… và ít vận động, luyện tập thể dục thể thao, nhịp sinh học của cơ thể bị xáo trộn là yếu tố quan trọng khiến bệnh nhân bị Gout gia tăng và trẻ hóa.

Đặc biệt với những trường hợp bệnh nhân còn trẻ tuổi nhưng có hàm lượng axit uric trong máu cao vượt ngưỡng giới hạn cho phép, có thể chưa có biểu hiện, triệu chứng của bệnh nhưng nếu không biết cách phòng bệnh thì rất dễ xảy ra các triệu chứng cấp. Do vậy, để phòng ngừa căn bệnh này cần duy trì cân nặng hợp lý, tập thể dục, uống nhiều nước, hạn chế rượu, bia và có chế độ ăn uống cân bằng dinh dưỡng. Đối với các loại thực phẩm như: Cá (cá cơm, cá ngừ, cá trích, cá hồi…); các loại hải sản (sò, hàu, tôm, cua…); các loại thịt đỏ (bò, dê…); các loại thịt gia cầm…nên dùng ở mức độ vừa phải. Đồng thời tăng cường sử dụng các loại thực phẩm như trái cây, rau củ; các loại đậu, các loại hạt.

Các bác sĩ khuyến cáo, người bị bệnh Gout cần tuân thủ theo điều trị của bác sĩ, tái khám, kiểm tra định kì. Kiểm sát tốt các bệnh đồng mắc. Thay đổi lối sống, sinh hoạt, chế độ ăn uống. Hạn chế tối đa rượu, bia, uống đủ nước 2-4 lít nước mỗi ngày. Ăn thịt không quá 150g mỗi ngày; ưu tiên các loại protein lấy từ thực vật, có thể sử dụng thêm sữa ít béo hoặc không béo; chế độ vận động thích hợp: 150 phút mỗi tuần, không ngừng quá 2 ngày liên tục.

Đức Trân