Kí ức ao quê...

Minh họa: LND

Sóng của ao hay sóng trong lòng của cô gái đến tuổi dậy thì. Chiếc cầu ao cũng là chiếc cầu nhảy cho đám trẻ tập bơi những buổi trưa hè. Ao như vòng tay ôm tuổi thơ vào lòng thật tin cậy và mềm mại. Ơi những chú cá trắm, cá trê, cá tràu da nhẫy bóng cứ ăn những phù du trong nước, hít thở khí trời trong lành, có tấm dù ao bèo che chở, cứ thế trùi trũi lớn lên săn chắc chứ không béo mỡ nhễ nhại như cá nuôi thức ăn công nghiệp ở những khu ao đầm. Hàng khoai nước cạnh mặt ao là nơi dạo chơi lí tưởng của mấy chú rô ron, cá cờ thích tung tăng bơi lội. Đám trẻ con chúng tôi biết rõ điều đó liền sắm cho mình những cái vợt, cái vó con xinh xắn hay những cái cần câu để bắt chúng về thả vào bệ, vào lọ thủy tinh làm đồ hàng. Những đêm vắng có mưa rào vọng lại từ phía mặt ao quê tiếng “ếch học bài”, tiếng chẩu chàng ọp ạp. Những chú ếch con bé xíu như đầu ngón tay vừa mới ra đời, khi thì ngồi trên những chiếc lá khoai nước, khi thì nhảy lên bờ, nghe tiếng động liền phi ngay xuống nước.

Trong thi ca Việt Nam, ao quê là niềm cảm hứng khoanh vùng lại miền kí ức trong mỗi tâm hồn con người. Bởi ở đó ta được kí thác bao buồn vui sóng sánh, bao nỗi niềm để ngỏ viền lại trong ta những thương nhớ dập dềnh. Ao quê như một tờ giấy thấm ngấm bao vòng sóng giao thoa chìm nổi khôn nguôi nhưng chắc chắn ở đó ta được định vị một chốn yên lành dù có sâu có vơi, có đầy có cạn. Ao quê câu cá ta câu cả bóng mình, hồn vía của mình..

Bốn mùa đi qua ao quê khi đầy, khi cạn nhưng không bao giờ vơi tình làng, nghĩa nước. Ao là chứng nhân của một thời, một đời bao buồn vui khỏa lấp. Nhưng lại viền vào ta nỗi canh cánh thường trực, cái ám ảnh một thời của ông Tú Xương: “Bỗng nghe tiếng ếch bên tai/Giật mình cứ ngỡ tiếng ai gọi đò” (Sông lấp). Ao quê giờ còn lại rất ít. Cái nhiệt kế điều hòa của lá phổi làng giờ bị lấp đi để lấy đất xây nhà tầng, xây những chóp nhọn. Bỗng có lần tôi trèo lên gác thượng mà người cứ chênh chao như ngỡ mình đang ngồi trên mặt ao quê ngày nào, mà nghe tiếng bong bóng nổi chìm nổ bung hoa mắt. Lòng cứ nghèn nghẹn...

Nguyễn Ngọc Phú