Kinh tế | Vấn đề hôm nay TRUYỀN HÌNH INTERNET Lai Châu qua ảnh

Chanh leo mất mùa

Đi giữa những ruộng chanh leo bạt ngàn ở các xã Hồ Thầu, Bản Bo và thị trấn Tam Đường (huyện Tam Đường) một ngày cuối tháng 6, chúng tôi không khỏi xót lòng khi chứng khiến những diện tích chanh leo đang trong thời kỳ phát triển nhưng bị rụng quả. 100% hộ trồng chanh leo nơi đây bị ảnh hưởng bởi bệnh loang dầu, táp lá, héo ngọn, rụng quả, xấu mã do thời tiết liên tục mưa to kéo dài nhiều ngày, độ ẩm cao. Đây là vụ chanh leo đầu tiên trong năm 2022 nhưng bà con đang gồng mình chăm sóc, thu hoạch quả chanh leo để vớt vát lại vốn. Theo ước tính ban đầu, nông dân toàn huyện thiệt hại gần 2 tỷ đồng.

Chúng tôi gặp chị Tăng Thị Hạnh ở bản Đội 4 (xã Hồ Thầu) khi đang chăm sóc vườn chanh leo của gia đình. Nét mặt chị đượm buồn bởi sản lượng quả chanh leo của gia đình giảm 1/3 so với cùng kỳ năm trước. Với 1,3ha chanh leo tím đang trong thời kỳ thu hoạch, chị “mừng thầm” sẽ cho thu nhập đáng kể nhưng thực tế khó lường do thời tiết mưa quá nhiều, ít nắng, tất cả diện tích chanh leo của gia đình bị bệnh loang dầu. Từ đó, dẫn đến quả chanh leo bị thâm nám, không căng bóng, to mọng như những vụ trước. Không những thế, quả chanh leo đang trong thời kỳ phát triển thì rụng đầy vườn khiến chị xót xa.

Trò chuyện với chúng tôi, chị Hạnh buồn bã nói: “Năm nay, thời tiết mưa nhiều, mưa sớm, đúng vào thời điểm diện tích chanh leo của gia đình tôi đang phát triển quả nên thiệt hại nặng nề. Mẫu mã quả chanh leo năm nay xấu, tôi bán với giá 10 nghìn đồng/kg. Vụ chanh leo này, tôi ước thiệt hại trên 70 triệu đồng”.

Chị Tăng Thị Hạnh ở bản Đội 4 (xã Hồ Thầu) xót xa khi chanh leo rụng đầy vườn.

Không riêng vườn chanh leo của gia đình chị Hạnh, mà diện tích chanh leo của người dân xã Bản Bo cũng đang trong tình trạng rụng quả, mất mùa. Đầu năm (nắng, mưa thuận hòa), diện tích chanh leo của xã phát triển tốt, sai hoa, quả. Nhưng nay, bà con lao đao với thực tế khó lường do mưa nhiều, chanh leo rụng quả, xấu mã, giảm năng suất và giá thành. Minh chứng rõ nét nhất, năm trước bà con thu hoạch từ 15 - 20 quả/kg nhưng năm nay chanh leo nhỏ, từ 25 - 30 quả/kg nên giá bán thấp.

Theo kinh nghiệm của người dân ở bản Hưng Phong (xã Bản Bo) thì khi thời tiết mưa nhiều, cây chanh leo khó tránh khỏi bệnh loang dầu, rụng quả, giảm năng suất. Đây là thực tế khó lường mà người dân không biết trước được thiên tai gây thiệt hại kinh tế khi quả chanh leo chưa chín đã bị rụng. Để cây chanh leo hạn chế rụng quả, bà con vun cao gốc chống úng, bón thêm phân lân, kali. Nhờ đó, diện tích chanh leo của xã đang dần phục hồi, sản lượng dần tăng.

Nỗ lực của cơ quan chức năng

Hiện nay, toàn huyện có gần 70ha chanh leo tím, trong đó 26ha đang trong thời kỳ cho thu hoạch quả với năng suất bình quân đạt 15 tấn/ha. Tuy nhiên, diện tích cây chanh leo của huyện đang bị bệnh loang dầu với tỷ lệ nhiễm dao động từ 10 - 50%. Vì vậy, 30% quả chanh leo vụ đầu tiên trong năm bị rụng khiến người dân thiệt hại kinh tế nặng nề.

Trước thực trạng trên, Trung tâm Dịch vụ Nông nghiệp (DVNN) huyện đẩy mạnh công tác tuyên truyền, hướng dẫn bà con nỗ lực khắc phục tình trạng bệnh loang dầu trên cây chanh leo. Khi thời tiết mưa to kéo dài, Trung tâm hướng dẫn bà con khơi thông rãnh thoát nước, giúp cây chanh leo quang hợp tốt. Ngay khi thời tiết hửng nắng, bà con phun thuốc phòng trừ sâu bệnh cho chanh leo kịp thời. Trung tâm khuyến cáo bà con bón đủ lân, kali cho cây kháng bệnh, phát triển. Từ đó, giảm thiệt hại đến mức thấp nhất cho các hộ trồng chanh leo.

Sản phẩm quả chanh leo của nông dân huyện Tam Đường bị nám, xấu mã do bệnh loang dầu.

Để khắc phục tình trạng bệnh loang dầu cho cây chanh leo, thời điểm này, Công ty Cổ phần Nafoods Tây Bắc (đơn vị ký hợp đồng liên kết với bà con trồng, chăm sóc, tiêu thụ quả) nỗ lực hướng dẫn bà con xử lý hệ thống thoát nước, rắc vôi bột 4tạ/ha, không sử dụng phân chuồng chưa ủ hoai, hạn chế sử dụng phân bón có nhiều đạm; phun thuốc phòng, trừ bệnh do nấm và vi khuẩn gây ra.

Ngay từ đầu mùa mưa, Công ty hướng dẫn nông dân cắt tỉa cành, lá cho cây chanh leo thông thoáng, tránh úng nước. Hiện, Công ty thu mua cả những quả chanh leo nhỏ, xấu mã do bệnh loang dầu với giá từ 5 - 23 nghìn đồng/kg. Trước đây, mỗi xã có 1 điểm thu mua nhưng từ đầu năm đến nay, Công ty cử cán bộ đến từng hộ có nhiều sản phẩm chanh leo để thu mua, tránh thương lái tranh mua.

Anh Phan Văn Giang - Phó Giám đốc Công ty Cổ phần Nafoods Tây Bắc cho biết: “Chanh leo là cây trồng mẫn cảm với thời tiết, không phù hợp với nắng hạn, mưa nhiều. Để chanh leo sinh trưởng, phát triển tốt, Công ty cử cán bộ thường xuyên có mặt tại ruộng, vườn, hướng dẫn người dân tuân thủ kỹ thuật cắt tỉa lá, cành, bón phân, phun thuốc phòng trừ sâu bệnh. Công ty luôn đồng hành, hướng dẫn bà con kỹ thuật chăm sóc cây chanh leo, góp phần nâng cao sản lượng quả, tăng thu nhập cho người dân”.

Với những nỗ lực khắc phục bệnh, hy vọng, vụ chanh leo tháng 8 tới, nông dân huyện Tam Đường sẽ bội thu. Từ đó, nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống cho hộ trồng chanh leo bứt phá vươn lên.