Kỳ cuối: Kê biên, phong tỏa, thu hồi tài sản để khắc phục hậu quả
Quá trình điều tra, Cơ quan CSĐT Bộ Công an đã tiến hành rà soát, xác minh, truy thu theo dòng tiền có nguồn gốc từ hành vi phạm tội, tài khoản, tài sản đứng tên bị can hoặc cá nhân được nhờ đứng tên để thu hồi, kê biên, phong tỏa theo quy định. Các bị can và gia đình đã phối hợp, tự nguyện nộp tiền vào Tài khoản tạm giữ của Cơ quan CSĐT Bộ Công an để khắc phục hậu quả.
Thu giữ hơn 589 tỷ đồng và 14,9 triệu USD
Theo kết luận điều tra của Cơ quan CSĐT, kê biên, phong tỏa, thu giữ, tạm giữ tài sản liên quan đến bị can Trương Mỹ Lan và các bị can trong vụ án, tổng thu giữ là hơn 589 tỷ đồng và hơn 14,9 triệu USD. Trong đó, liên quan đến 14,5 triệu USD tiền mặt bị can Trương Mỹ Lan đưa cho Tạ Hùng Quốc Việt, căn cứ lời khai của các bị can, người liên quan, tài liệu, dữ liệu điện tử thu thập được, xác định ngày 05/10/2022, theo thỏa thuận từ trước, bị can Trương Mỹ Lan đưa 14,5 triệu USD (tương đương 350 tỷ đồng) cho Tạ Hùng Quốc Việt (Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Greenhill Village) để nhận chuyển nhượng Dự án Greenhill Quy Nhơn do Việt đầu tư. Từ ngày 23 đến 25/10/2022, sau khi được Cơ quan điều tra mời làm việc, Việt đã liên hệ và giao nộp toàn bộ số tiền đã nhận của Lan vào Tài khoản tạm giữ của Cơ quan điều tra. Với số tiền 14,5 triệu USD này, bị can Trương Mỹ Lan khai nhận và tự nguyện sử dụng để khắc phục hậu quả đối với hành vi phạm tội của mình trong vụ án.
Về thu giữ 190.000 USD của Trần Văn Hùng (nhân viên Tòa nhà Sherwood 127 Pateur, P.Võ Thị Sáu, Q3, TPHCM), căn cứ lời khai của ông Phạm Ngọc Hiếu (lái xe riêng của bị can Chu Lập Cơ, chồng bị can Lan) được bị can Trương Mỹ Lan giao việc dọn dẹp, vệ sinh đồ đạc tại căn hộ, có giữ một hộp giấy chứa tiền và tài liệu của Chu Duyệt Phấn (con gái Lan). Sau đó, Hùng cất giữ thùng giấy chứa tiền và tài liệu tại chỗ ở của Hùng số 209 Bình Tiên, P8, Q6, TPHCM. Cơ quan CSĐT Bộ Công an đã thi hành lệnh khám xét khẩn cấp đối với chỗ ở của Trần Văn Hùng, thu giữ 190.000 USD và một số tài liệu của Chu Duyệt Phấn. Số tiền đã nộp vào Tài khoản tạm giữ của Cơ quan CSĐT Bộ Công an theo quy định để khắc phục hậu quả đối với hành vi phạm tội của bị can Trương Mỹ Lan trong vụ án.
Bên cạnh đó, điều tra xác định bị can Trương Mỹ Lan và Tập đoàn Vạn Thịnh Phát giao cho ông Nguyễn Phú Tiên làm Giám đốc Công ty TNHH MTV An Nhựt Tân Long An. Đối với 100% cổ phần tại Công ty Cổ phần đầu tư Phát triển Phú Châu, chủ đầu tư Dự án Khu dận cư Chợ Mới, diện tích 16,17ha tại Thị trấn Cần Giộc, H.Cần Giuộc, tỉnh Long An, bị can Trương Mỹ Lan đã thống nhất chuyển nhượng toàn bộ cổ phần tại công ty cho các cá nhân do Công ty Cổ phần Sơn Long Thọ đã thanh toán 270 tỷ đồng, trong đó có 50 tỷ đồng chuyển cho ông Lê Trần Hùng (được ông Nguyễn Phú Tiên, Giám đốc Công ty TNHH MTV An Nhựt Tân Long An giao đứng tên cổ phần tại Công ty Cổ phần Đầu tư Phát triển Phú Châu) và ông Hùng đã chuyển 50 tỷ đồng vào tài khoản của Nguyễn Phú Tiên.
Ngày 01/6/2023, ông Nguyễn Phú Tiên đã nộp số tiền 50 tỷ đồng vào Tài khoản tạm giữ của Cơ quan CSĐT Bộ Công an để khắc phục số tiền bị can Trương Mỹ Lan đã chiếm đoạt trong vụ án. Kết quả điều tra cũng xác định, bị can Trương Mỹ Lan đã giao cho các cá nhân nắm giữ 120.474.002 cổ phần, chiếm 66,93% vốn điều lệ Công ty Cổ phần Sài Gòn Kim Cương, tương ứng với trị giá hơn 1.204 tỷ đồng. Công ty Cổ phần Sài Gòn Kim Cương đã tự nguyện chuyển hơn 414 tỷ đồng để khắc phục số tiền bị can Trương Mỹ Lan đã chiếm đoạt trong vụ án.
Về phong tỏa tài khoản mở tại ngân hàng, đã tiến hành phong tỏa 43 tài khoản của các bị can và các cá nhân đừng tên hộ bị can mở tại ngân hàng, với tổng số tiền phong tỏa là hơn 1.896 tỷ đồng và 8.479.600 USD. Đã tiến hành tạm giữ, kê biên tài sản là bất động sản liên quan đến bị can Trương Mỹ Lan, cụ thể tạm giữ 1.266 bản chính Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, Giấy chứng nhận công trình xây dựng, 1.784 bản photo Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, danh sách 269 nhà đất cho thuê và 21 hợp đồng công chứng, 147 thỏa thuận bồi thường các thửa đất thuộc Dự án Phước Kiển, H.Nhà Bè, TPHCM. Kết quả kê biên bất động sản, cổ phần tại các công ty liên quan đến bị can Trương Mỹ Lan đối với 1.237 bất động sản... đã kê biên 22 tài sản là phương tiện, gồm 1 du thuyền, 2 tàu, 19 ôtô của bị can Trương Mỹ Lan và bị can Trương Huệ Vân (cháu bà Lan) do các pháp nhân đứng tên.
Thu nộp hàng chục tỷ đồng và hơn 5,3 triệu USD
Đối với hành vi "Đưa hối lộ, Nhận hối lộ; Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ và Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng", Cơ quan CSĐT Bộ Công an đã thu, nộp tổng cộng hơn 25 tỷ đồng và hơn 5,3 triệu USD. Đối với hành vi "Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản" của Nguyễn Cao Trí, Cơ quan CSĐT Bộ Công an đã thu giữ tài sản khi khám xét; kê biên 7 bất động sản của bị can Trí và gia đình bị can Trí tự nguyện nộp vào Tài khoản tạm giữ tổng cộng hơn 1.001 tỷ đồng.
Như vậy, theo kết luận điều tra đề nghị truy tố 86 bị can trong vụ án liên quan đến Tập đoàn Vạn Thịnh Phát, Ngân hàng SCB và các đơn vị có liên quan. Trong số này, bị can Trương Mỹ Lan (nguyên Chủ tịch Tập đoàn Vạn Thịnh Phát) bị đề nghị truy tố 3 tội "Đưa hối lộ; Vi phạm quy định về hoạt động của ngân hàng và Tham ô tài sản". Bị can Đỗ Thị Nhàn (nguyên Cục trưởng Cục Thanh tra, giám sát ngân hàng II - Ngân hàng Nhà nước) bị đề nghị truy tố về tội "Nhận hối lộ". Nhóm bị can còn lại bị đề nghị truy tố về các tội: "Tham ô tài sản; Vi phạm quy định về hoạt động của ngân hàng; Nhận hối lộ; Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ; Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng; và Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản".
Ngoài ra, 7 bị can nguyên là lãnh đạo Ngân hàng SCB đang bị truy nã. Theo đó, liên quan đến vụ án "Tham ô tài sản; Lừa đảo chiếm đoạt tài sản; Rửa tiền; Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản; Vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng, hoạt động khác liên quan đến hoạt động ngân hàng; Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng" xảy ra tại Ngân hàng SCB, Tập đoàn Vạn Thịnh Phát và các đơn vị liên quan. Tháng 10/2023, Cơ quan CSĐT Bộ Công an đã ra Quyết định khởi tố bị can, Lệnh bắt bị can để tạm giam đối với 7 bị can về tội danh "Vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng, hoạt động khác liên quan đến hoạt động ngân hàng", "Tham ô tài sản" nhưng các bị can đã bỏ trốn hoặc không biết rõ bị can đang ở đâu.
Căn cứ Khoản 1 Điều 231 Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015, ngày 29/10/2023, Cơ quan CSĐT Bộ Công an đã ra Quyết định truy nã đối với 7 bị can gồm: Nguyễn Thị Thu Sương (SN 1974, tại TPHCM, nguyên Chủ tịch Hội đồng quản trị Ngân hàng SCB), Đinh Văn Thành (SN 1971, tại TPHCM, nguyên Chủ tịch Hội đồng quản trị Ngân hàng SCB), Chiêm Minh Dũng (SN 1973, tại Cần Thơ, nguyên Phó Tổng giám đốc Ngân hàng SCB), Trầm Thích Tồn (SN 1961, tại Trà Vinh, nguyên thành viên Hội đồng quản trị Ngân hàng SCB), SUN HENRY KA ZIANG (SN 1957, tại Trung Quốc, thành viên Hội đồng quản trị Ngân hàng SCB), Lam Lee George (SN 1959, tại TPHCM, nguyên thành viên Hội đồng quản trị Ngân hàng SCB) và Nguyễn Lâm Anh Vũ (SN 1969, tại TPHCM, nguyên Phó Giám đốc Chi nhánh Bến Thành, Ngân hàng SCB).
Cơ quan CSĐT Bộ Công an thông báo để mọi cơ quan, tổ chức, cá nhân biết, phát hiện, bắt giữ đối với 7 bị can đang bị truy nã nêu trên. Cơ quan CSĐT Bộ Công an yêu cầu các bị can tự giác ra đầu thú để hưởng chính sách khoan hồng, đồng thời đảm bảo thực hiện quyền tự bào chữa và trình bày các nội dung liên quan vụ án theo quy định tại Điều 16, Điều 60 Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015. Mọi thông tin cần thiết, liên hệ Điều tra viên Hoàng Hà (ĐT: 0973211974), Phòng 2 - Cục CSĐT tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu; địa chỉ 47 Phạm Văn Đồng, P.Mai Dịch, Q.Cầu Giấy, TP.Hà Nội.
Theo kết luận điều tra, bị can Trương Mỹ Lan là Chủ tịch Tập đoàn Vạn Thịnh Phát, sở hữu số lượng lớn các công ty con, công ty liên kết, giao cho người nhà, người thân tín điều hành, quản lý. Trương Mỹ Lan không nắm chức vụ tại Ngân hàng SCB nhưng là cổ đông chính ở đây, chiếm giữ trên 90% cổ phần tại SCB. Bị can Trương Mỹ Lan đã dùng Ngân hàng SCB làm "kênh huy động vốn" cho cá nhân mình, cùng đồng phạm lập khống hồ sơ vay vốn để rút tiền trong Ngân hàng SCB, chiếm đoạt để sử dụng vào mục đích cá nhân.