Lần đầu tiên có quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực kiểm toán nhà nước

Chỉ quy định xử phạt với các hành vi đã rõ, xảy ra thường xuyên

Trình bày tại phiên họp, Tổng Kiểm toán Nhà nước Ngô Văn Tuấn cho hay, qua gần 30 năm hoạt động, hành lang pháp lý cho tổ chức và hoạt động của KTNN ngày càng hoàn thiện. Tuy nhiên, trên thực tế các hành vi vi phạm trong lĩnh vực KTNN có xu hướng gia tăng và mang tính đặc thù nhưng đến nay còn thiếu các quy định về chế tài cụ thể để bảo đảm thi hành, xử lý nghiêm minh các hành vi vi phạm. Đây là một trong những nguyên nhân cơ bản làm ảnh hưởng đến hiệu lực, hiệu quả hoạt động của KTNN, tính nghiêm minh của Luật KTNN.

Do đó, việc ban hành Pháp lệnh nhằm hoàn thiện hệ thống pháp luật về KTNN; tạo cơ sở pháp lý cho việc xử phạt hành vi vi phạm pháp luật trong lĩnh vực KTNN; nâng cao hiệu lực hoạt động kiểm toán của KTNN và tính nghiêm minh của pháp luật.

Tổng Kiểm toán Nhà nước Ngô Văn Tuấn trình bày tại phiên họp

Pháp lệnh được xây dựng trên cơ sở tổng kết, đánh giá các quy định của pháp luật hiện hành về xử phạt vi phạm hành chính nói chung và trong hoạt động KTNN nói riêng, kinh nghiệm xử phạt hành vi vi phạm hành chính từ thực tiễn hoạt động của các lĩnh vực tương đồng. Tuy nhiên, do đây là lần đầu tiên xây dựng văn bản quy phạm pháp luật điều chỉnh đối với hành vi vi phạm hành chính trong lĩnh vực KTNN nên chỉ quy định xử phạt đối với các hành vi vi phạm đã rõ, xảy ra thường xuyên và mang tính phổ biến để bảo đảm tính khả thi của Pháp lệnh,

Dự thảo Pháp lệnh trình tại phiên họp gồm 5 chương, 21 điều. Căn cứ Luật Xử lý vi phạm hành chính, Luật KTNN và các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan, đối tượng bị xử phạt vi phạm hành chính là những chủ thể có hành vi vi phạm các quy định về nghĩa vụ, trách nhiệm, điều cấm của Luật KTNN. Đồng thời, để đảm bảo tính thống nhất với quy định pháp luật hiện hành, dự thảo Pháp lệnh quy định khoản 3 theo hướng đối tượng là cán bộ, công chức, viên chức, cơ quan nhà nước không bị xử phạt vi phạm hành chính đối với các hành vi vi phạm khi đang thực hiện công vụ, nhiệm vụ và hành vi vi phạm đó thuộc nhiệm vụ, công vụ được giao.

Phạt tiền đến 50 triệu đồng với cá nhân, 100 triệu đồng với tổ chức

Căn cứ quy định của Luật Xử lý vi phạm hành chính thì đối với mỗi hành vi vi phạm hành chính trong lĩnh vực KTNN, cá nhân, tổ chức vi phạm phải chịu một trong các hình thức xử phạt hành chính bao gồm phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền (đến 50 triệu đồng đối với cá nhân và đến 100 triệu đồng đối với tổ chức).

Về biện pháp khắc phục hậu quả, dự thảo Pháp lệnh quy định biện pháp khắc phục hậu quả gồm: buộc cải chính thông tin, tài liệu, dữ liệu có nội dung sai lệch, không chính xác hoặc không trung thực; buộc nộp lại số lợi bất hợp pháp có được do thực hiện hành vi vi phạm hành chính trong hoạt động kiểm toán nhà nước; buộc nộp lại số tiền tương ứng với số tiền, tài sản, lợi ích vật chất khác đã đưa hoặc sẽ đưa để mua chuộc, hối lộ thành viên đoàn kiểm toán.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng

Thẩm tra dự thảo Pháp lệnh, Ủy ban Pháp luật nhất trí với sự cần thiết ban hành Pháp lệnh và tán thành với tên gọi của Pháp lệnh. Theo Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật, các hành vi vi phạm hành chính trong lĩnh vực KTNN được quy định tại Chương II của dự thảo Pháp lệnh (từ Điều 8 đến Điều 14) đã cơ bản đầy đủ, chính xác và bảo đảm thống nhất với quy định tại Luật KTNN.

Đồng thời, tiếp thu ý kiến thẩm tra và ý kiến của Chính phủ, các quy định tại Chương này đã được chỉnh lý, thiết kế lại gắn với hành vi hoặc nhóm hành vi vi phạm cụ thể có tính chất và mức độ gần giống nhau, bảo đảm nguyên tắc đối với cùng một hành vi vi phạm thì mức phạt tiền là như nhau (không phân biệt chủ thể thực hiện hành vi vi phạm), tạo thuận lợi cho quá trình áp dụng, đồng thời cũng thống nhất với cách quy định tại một số nghị định của Chính phủ về xử phạt vi phạm hành chính trong các lĩnh vực có tính chất tương đồng.

Các mức phạt tiền quy định tại dự thảo Pháp lệnh đã được cân nhắc, bảo đảm sự tương quan với mức phạt tiền theo quy định của Bộ luật Hình sự và cơ bản thống nhất với mức phạt tiền quy định tại Nghị định số 41/2018/NĐ-CP ngày 12/3/2018 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực kế toán, kiểm toán độc lập. Bên cạnh đó, các mức phạt cũng bảo đảm phù hợp giữa thẩm quyền xử phạt theo quy định của Luật Xử lý vi phạm hành chính với tính khả thi trong thực tiễn áp dụng.

7 nhóm loại hành vi vi phạm trong lĩnh vực kiểm toán nhà nước

Đối với hành vi vi phạm, dự thảo chia thành 7 nhóm loại hành vi vi phạm (là các hành vi phổ biến, xảy ra thường xuyên trên thực tế) tương ứng với đó là hình thức, mức phạt tiền và các biện pháp khắc phục hậu quả cụ thể, bao gồm: hành vi vi phạm các quy định về gửi báo cáo định kỳ (Điều 8); hành vi vi phạm quy định về cung cấp thông tin, tài liệu cần thiết để thực hiện việc kiểm toán (Điều 9); hành vi vi phạm quy định về trả lời và giải trình liên quan đến nội dung kiểm toán (Điều 10); hành vi không ký biên bản kiểm toán, không chấp hành quyết định kiểm toán (Điều 11); hành vi mua chuộc, hối lộ thành viên Đoàn kiểm toán, cản trở công việc của KTNN (Điều 12); hành vi che giấu hành vi vi phạm pháp luật về tài chính công, tài sản công, can thiệp trái pháp luật vào hoạt động kiểm toán, kết quả kiểm toán (Điều 13); hành vi vi phạm quy định về thực hiện kết luận, kiến nghị kiểm toán của KTNN (Điều 14).

Hoàng Yến