Lãnh đạo Iran bị chỉ trích vì thỏa thuận bí mật với Trung Quốc
Các nhà lãnh đạo ở Tehran đang bị gây áp lực buộc phải tiết lộ chi tiết thỏa thuận hợp tác 25 năm được ký kết với Trung Quốc vào cuối tuần trước.
Những người chỉ trích nói rằng Iran đã bán đi chủ quyền của mình với thỏa thuận này và buộc nhà chức trách phải công bố nội dung của nó, theo Guardian.
Ngày 30/3, người phát ngôn chính phủ Ali Rabiei nói thỏa thuận này đang bị kéo vào một cuộc chiến tuyên truyền.
Ông Rabiei cũng cho biết chính phủ không có nghĩa vụ pháp lý phải công bố nội dung thỏa thuận.
“Đây không phải là một hiệp ước quốc tế và do đó, không cần phải được quốc hội thông qua”, người phát ngôn nói.
Ông Rabiei cũng ám chỉ Trung Quốc đang ngăn việc công bố nội dung thỏa thuận được ký kết ngày 27/3. Quốc hội Iran đã nhấn mạnh rằng thỏa thuận phải được xem xét kỹ lưỡng trước khi được thực hiện.
Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị (trái) và Ngoại trưởng Iran Javad Zarif trong buổi ký kết thỏa thuận 25 năm vào ngày 27/3 tại Tehran, Iran. Ảnh: Reuters.
Nhiều nhà phân tích nói thỏa thuận này đầy tham vọng, nhưng việc nội dung của nó được giữ kín đã tạo điều kiện cho những người chỉ trích chính phủ Iran.
Thỏa thuận ngày 27/3 bị những người chỉ trích cho là giống các hiệp ước Gulistan năm 1813 và Turkmenchay năm 1828 mà Iran ký với Nga. Trong đó, Iran nhượng Georgia, Armenia và Azerbaijan cho Nga.
Theo các video được đăng trên mạng xã hội, nhiều cuộc biểu tình ôn hòa với khẩu hiệu “Iran không phải để bán” diễn ra rải rác ở đất nước này.
Thỏa thuận này được xem như lộ trình giúp Iran thoát khỏi các lệnh trừng phạt của phương Tây. Trong tháng này, gần 1 triệu thùng dầu thô Iran có thể được đưa đến Trung Quốc mỗi ngày.
Số dầu này bằng gần một nửa lượng dầu nhà xuất khẩu hàng đầu thế giới, Saudi Arabia, cung cấp cho Trung Quốc trong hai tháng đầu năm nay.
Khoảng 70% dầu tiêu thụ ở Trung Quốc là nhập từ nước ngoài. Nhà lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình đã đề xuất việc lập thỏa thuận chiến lược này với Iran vào tháng 1/2016. Thời điểm đó, Iran vừa ký kết thỏa thuận với các cường quốc về việc hạn chế chương trình hạt nhân của mình.
Thỏa thuận Trung Quốc - Iran được cho là trị giá 400 tỷ USD. Tuy nhiên, Bộ Ngoại giao hai nước khẳng định họ không ký kết hợp đồng chi tiết nào, vì vậy việc định giá thỏa thuận là vô nghĩa.
Theo thỏa thuận hợp tác trong 25 năm, Trung Quốc sẽ tăng cường hiện diện trong lĩnh vực ngân hàng, viễn thông, cảng, đường sắt và hàng chục dự án khác của Iran. Đổi lại, Trung Quốc sẽ thường xuyên nhận được nguồn cung dầu từ Iran với chiết khấu cao.
