Lên chùa học chữ Khmer

Sãi cả dạy chữ Khmer cho học sinh. Ảnh: Đức Thắng

Chúng tôi đến thăm chùa Mới ở thị trấn Tịnh Biên, huyện Tịnh Biên khi mùa mưa ở miền Tây vừa mới bắt đầu. Ông Chau Phi Rul - Sãi cả của chùa cho hay, nhà chùa đang dạy chữ Khmer cho gần 50 em là con em đồng bào dân tộc Khmer đang sinh sống trên địa bàn, phần lớn các em đang học tiểu học. Còn tại chùa Tà Ngáo thuộc xã An Phú, huyện Tịnh Biên, vào mỗi buổi chiều, tiếng học bài của các em lại rộn rã vang lên, khác hẳn với không khí tĩnh tôn nghiêm lặng thường thấy ở các trung tâm sinh hoạt tôn giáo, nơi lưu giữ giá trị văn hóa lịch sử của người Khmer.

Những ngày hè, các em đến chùa để được sư thầy dạy chữ Khmer truyền thống của dân tộc mình. Đối với các em, đến chùa học chữ được xem như là hoạt động "học mà chơi - chơi mà học", bởi có rất nhiều bạn bè cùng học chung. Em Chau Chênh, trường Tiểu học B An Cư, huyện Tịnh Biên cho biết, từ khi nghỉ hè đến nay, em được ba mẹ cho lên chùa Ba Soài học chữ Khmer. Khi sư thầy dạy, em chăm chú lắng nghe, đọc và viết theo. Chau Chênh thấy học chữ Khmer cũng dễ, bây giờ thì em đã đọc được nhiều chữ cái của lớp 1, ở đây còn có nhiều bạn bè cùng học nên em thấy rất vui.

Còn em Neang Chanh Then, trường Trung học cơ sở (THCS) Trần Đại Nghĩa, xã An Cư cho biết: "Buổi sáng, em phụ giúp ba mẹ làm việc nhà, đầu giờ chiều, em vào chùa học chữ Khmer để có thể đọc, viết được ngôn ngữ của dân tộc mình. Em thấy học chữ không khó, chỉ cần mình chăm chỉ là sẽ học tốt. Ngày nào em cũng lên chùa để được sư thầy dạy chữ để đọc, viết thành thạo hơn".

Ở hai huyện Tịnh Biên và Tri Tôn có hàng chục ngôi chùa Khmer thì hầu hết đều tổ chức dạy chữ Khmer cho học sinh cộng đồng dân tộc trong dịp hè. Trong đó, chùa Ba Xoài có số lượng học sinh đông nhất, trung bình mỗi ngày có 50 em, cao điểm có gần 100 em học sinh tiểu học và THCS. Do thiếu bàn ghế, cơ sở vật chất còn nghèo nên rất nhiều em phải ngồi bệt xuống đất để học, nhưng không vì thế mà các em thiếu tập trung.

Tuy số lượng đông, nhưng lớp học được tổ chức giảng dạy nghiêm túc do chính Sãi cả của chùa đứng lớp, thời gian học vào lúc 13 giờ 30 phút đến 16 giờ 30 phút hằng ngày. Ngoài học chữ, Sãi cả chùa còn giáo dục đạo đức, lễ nghi truyền thống cho các em. Đây là năm thứ 4, chùa Ba Xoài duy trì việc mở lớp học chữ Khmer để bảo tồn nét văn hóa, truyền thống của dân tộc.

Trao đổi với chúng tôi, ông Chau Quích Tha, Sãi cả chùa Ba Xoài cho biết, mỗi năm, chuẩn bị bước vào mùa hè, nhà chùa đều chuẩn bị mọi thứ đón học sinh đến học ngôn ngữ mẹ đẻ. Ý thức được việc giữ gìn tiếng nói, chữ viết truyền thống của dân tộc nên cha mẹ học sinh khuyến khích con em đến chùa học chữ rất đông, không cần mất nhiều công vận động, những em khó khăn được nhà chùa hỗ trợ tập, viết. Lớp học chỉ kéo dài trong thời gian ngắn vào dịp nghỉ hè nên không ảnh hưởng đến việc học tập ở trường, giúp các em vừa biết chữ quốc ngữ, vừa biết chữ Khmer để giữ gìn tiếng nói, chữ viết truyền thống dân tộc mình.

Những lớp dạy chữ Khmer tại các chùa ở hai huyện Tịnh Biên, Tri Tôn có ý nghĩa rất lớn trong việc giữ gìn, phát huy tiếng nói, chữ viết Khmer, giúp các em bồi dưỡng tình yêu tiếng mẹ đẻ, góp phần bảo tồn, phát huy những phong tục tập quán, truyền thống và văn hóa tốt đẹp của dân tộc mình. Đồng thời, giúp các em dân tộc Khmer có thêm những không gian sinh hoạt lành mạnh trong những ngày hè.

Đức Thắng