Lý do Nga đốt 10 triệu USD khí đốt mỗi ngày, trong khi EU thiếu thốn

"Vệ tinh giám sát bức xạ nhiệt cho thấy từ ngày 11/7, Nga đốt một lượng lớn khí tự nhiên tại cơ sở Portovaya gần biên giới với Phần Lan. Số khí đốt này lẽ ra được cung cấp cho châu Âu thông qua đường ống Nord Stream 1 tới Đức", công ty nghiên cứu năng lượng Rystad Energy cho biết trong báo cáo công bố ngày 26/8.

Báo cáo cho biết hoạt động trên được chú ý sau khi các công dân Phần Lan nhìn thấy một ngọn lửa lớn ở bên kia biên giới với Nga.

Theo ước tính của Rystad Energy, lượng khí đốt mà Nga đốt mỗi ngày tại Portovaya là khoảng 4,38 triệu m3. Với mức giá hiện tại ở châu Âu, số khí đốt nói trên trị giá khoảng 10 triệu USD.

Rystad Energy nhận định chưa rõ lý do Nga đốt số khí tự nhiên nói trên, đây có thể là một phần quy trình thử nghiệm tại cơ sở Portovaya, dự kiến khởi động vào cuối năm nay.

Ngoài ra, các lý do khác được nêu trong báo cáo là thiếu sự phối hợp giữa các bộ phận hoặc vì vấn đề chính trị.

"Ngọn lửa rất dễ thấy, có lẽ nhằm thể hiện khí đốt đã sẵn sàng và chờ đi sang châu Âu nếu các mối quan hệ chính trị hữu nghị được nối lại", báo cáo của Rystad Energy có đoạn.

Tập đoàn khí đốt Nga Gazprom chưa bình luận về báo cáo của Rystad Energy.

Với việc đốt 4,38 triệu m3 mỗi ngày, con số này tương đương 1,6 tỉ m3 hàng năm, hay khoảng 0,5% nhu cầu khí đốt của EU, tương đương 3,65 tỷ USD.

Rystad cho biết việc đốt ở nhà máy Portovaya của Gazprom là một "thảm họa môi trường", với khoảng 9.000 tấn CO2 được thải ra mỗi ngày - tương đương lượng khí thải trong cả năm của hơn 1.100 ngôi nhà trung bình ở Mỹ.

Nhà máy Portovaya nằm gần một trạm nén ở đầu đường ống Nord Stream 1 - một trong những huyết mạch chính vận chuyển khí đốt của Nga đến Liên minh Châu Âu.

Theo Rystad, Nga đang đốt khí đốt mà lẽ ra sẽ được xuất khẩu sang Châu Âu qua Nord Stream 1.

Khí đốt đường ống này thường chiếm hơn 1/3 lượng khí đốt nhập khẩu của Châu Âu, nhưng hiện tại lưu lượng khí đốt qua Nord Stream 1 chỉ ở mức 20% so với công suất bình thường, do thiếu các tuabin khí, liên quan đến lệnh trừng phạt Nga.

Nhìn chung, xuất khẩu khí đốt của Nga sang Châu Âu đã giảm 77% trong năm nay so với cùng kỳ năm 2021, theo Rystad.

Năm ngoái, Nga chiếm 45% tổng lượng khí đốt nhập khẩu của Liên minh Châu Âu, theo dữ liệu từ Cơ quan Năng lượng Quốc tế IEA.

EU đã cố gắng loại bỏ khí đốt Nga kể từ khi Moscow tiến hành chiến dịch quân sự ở Ukraina cách đây 6 tháng.

Liên minh Châu Âu đang chạy đua để lấp đầy các cơ sở dự trữ khí đốt, cắt giảm nhu cầu và tìm kiếm các nguồn năng lượng thay thế để tránh phải phân phối khí đốt trong mùa đông này.

Vậy tại sao Nga lại đốt thành mây khói một lượng khí đốt quý giá như vậy? Đó có thể là một phần của các hoạt động thông thường, hay đó có thể là một thông điệp đến Châu Âu?

"Ngọn lửa bùng lên rất dễ nhìn thấy, có lẽ cho thấy khí đốt đã sẵn sàng và chờ chảy sang Châu Âu nếu các mối quan hệ chính trị hữu nghị được nối lại" - Rystad nhận định.

Nord Stream 1 là đường ống dẫn khí đốt lớn nhất từ Nga sang Đức qua biển Baltic, vận chuyển khoảng 55 tỷ m3 khí đốt mỗi năm. Nga đã giảm lưu lượng khí đốt qua Nord Stream 1 xuống còn 20% công suất, với lý do "sự cố kỹ thuật" với các tuabin.

Gazprom ngày 19/8 thông báo kế hoạch bảo dưỡng trạm Portovaya từ ngày 31/8 đến 2/9, đồng nghĩa dòng khí đốt dọc Nord Stream 1 bị ngắt hoàn toàn.

Ukraine và Đức cáo buộc Nga biến khí đốt thành vũ khí gây sức ép với Liên minh châu Âu (EU).

Gazprom cho biết sẽ thực hiện tất cả nghĩa vụ theo hợp đồng, nhưng không thể bị đổ lỗi khi EU hoặc Canada áp đặt các lệnh cấm vận đơn phương đối với thiết bị, như các tuabin của Siemens cho Nord Stream 1.

Trong khi đó, đường ống Nord Stream 2, hoàn thành cuối năm 2021, đã bị Đức hoãn cấp giấy phép vô thời hạn hồi tháng 2/2022.

Nord Stream 2 được thiết kế để vận chuyển khí đốt từ Nga đến Đức qua biển Baltic mà không qua Ukraine hay Ba Lan, tăng gấp đôi nguồn cung khí đốt từ Nga sang Đức lên 110 tỷ m3 mỗi năm.

Việt Hùng