Lý giải của Tòa Cấp cao Đà Nẵng về vụ cưa gỗ khô

Liên quan tới vụ năm công dân cưa cây gỗ trắc chết khô (thuộc nhóm IIA) từng được TAND tỉnh Kon Tum tuyên trắng án, TAND Cấp cao tại Đà Nẵng đã chấp nhận một phần kháng nghị giám đốc thẩm của chánh án TAND Tối cao.

Dẫn quy định “khai thác trái phép” nhưng xử trộm cắp

Tại phiên tòa giám đốc thẩm, đại diện VKSND Cấp cao tại Đà Nẵng cho rằng để giải quyết vụ án một cách toàn diện, triệt để, đúng quy định của pháp luật, đề nghị Ủy ban Thẩm phán TAND Cấp cao tại Đà Nẵng chấp nhận một phần kháng nghị của chánh án TAND Tối cao. Theo đó, Viện đề nghị tòa hủy bản án hình sự phúc thẩm và sơ thẩm để điều tra lại theo hướng xem xét truy cứu trách nhiệm hình sự đối với Phan Tiến Dũng về tội lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ tại Điều 281 BLHS 1999 và điều tra làm rõ các đối tượng liên quan về hành vi chống người thi hành công vụ.

Tuy nhiên, Ủy ban Thẩm phán TAND Cấp cao tại Đà Nẵng cho rằng quan điểm của đại diện VKS là không có căn cứ. Theo đó, Ủy ban Thẩm phán TAND Cấp cao tại Đà Nẵng (gồm 12 thành viên) đã hủy bản án hình sự phúc thẩm ngày 1-6-2018 của TAND tỉnh Kon Tum (tuyên năm bị cáo không phạm tội), chuyển hồ sơ vụ án cho TAND tỉnh Kon Tum để xét xử phúc thẩm lại theo đúng quy định của pháp luật.

Hội đồng giám đốc thẩm nhận thấy cấp sơ thẩm chỉ tuyên phạt bị cáo Dũng 12 tháng tù và Khánh 14 tháng tù là quá nhấn mạnh đến các tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự, mức hình phạt như trên là đã xem xét, chiếu cố cho hai bị cáo. Ba bị cáo còn lại bị phạt 11-13 tháng tù là có phần nghiêm khắc.

TAND Cấp cao tại Đà Nẵng căn cứ vào điểm a, tiểu mục 1.1, mục 1, phần IV Thông tư liên tịch số 19/2007 của Bộ NN&PTNT - Bộ Tư pháp - Bộ Công an - VKSND Tối cao - TAND Tối cao hướng dẫn áp dụng một số điều của BLHS về các tội phạm trong lĩnh vực quản lý rừng, bảo vệ rừng và quản lý lâm sản. Theo đó, “khai thác trái phép cây rừng là một trong các hành vi sau đây: khai thác cây rừng ở rừng sản xuất, rừng phòng hộ, rừng đặc dụng mà không được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép trong trường hợp pháp luật quy định việc khai thác đó chỉ thực hiện khi đã được cấp giấy phép và giấy phép còn trong thời hạn”.

Cạnh đó, Tòa Cấp cao tại Đà Nẵng còn cho rằng rừng đặc dụng Đăk Uy là tài sản của Nhà nước, đã được Nhà nước giao cho ban quản lý rừng đặc dụng Đăk Uy quản lý, bảo vệ theo quy định pháp luật. Các bị cáo vào rừng cưa cây gỗ trắc chết khô trị giá hơn 19 triệu đồng đủ yếu tố cấu thành tội trộm cắp tài sản. Tòa cấp sơ thẩm kết án các bị cáo tội trộm cắp tài sản là có căn cứ, đúng pháp luật. TAND tỉnh Kon Tum tuyên các bị cáo không phạm tội trộm cắp tài sản là sai lầm nghiêm trọng trong việc áp dụng pháp luật.

Các bị cáo tại phiên tòa phúc thẩm tuyên họ không phạm tội vào ngày 1-6-2018. Ảnh: NGÂN NGA

TAND Cấp cao tại Đà Nẵng tự mâu thuẫn

Trao đổi với Pháp Luật TP.HCM, luật sư Bùi Quang Nghiêm, Phó chủ nghiệm Đoàn Luật sư TP.HCM, nhấn mạnh: “Mặc dù TAND Cấp cao tại Đà Nẵng viện dẫn và đưa ra hành vi khai thác trái phép nhưng quyết định giám đốc thẩm lại cho rằng các bị cáo phạm tội trộm cắp tài sản cho thấy chính tòa này rất mâu thuẫn”.

Luật sư Nghiêm phân tích: Điều 12 Nghị định 157/2013 quy định “khai thác rừng trái phép” là “người có hành vi lấy lâm sản trong rừng không được phép của cơ quan nhà nước có thẩm quyền hoặc được phép nhưng đã thực hiện không đúng quy định cho phép”. Với hành vi chặt khúc gỗ trắc chết khô 0,123 m3 (thuộc nhóm IIA) thì các bị cáo chỉ bị phạt hành chính theo quy định tại điểm b khoản 3 Điều 12 Nghị định 157/2013 với số tiền 2-8 triệu đồng (vì chưa đủ định lượng để xử hình sự).

Theo Thông tư liên tịch số 19/2007, chỉ có thể truy cứu trách nhiệm hình sự các bị cáo tại chương XIV “Các tội xâm phạm sở hữu” (trong đó có tội trộm cắp tài sản) khi và chỉ khi khúc gỗ trắc chết khô này thuộc rừng trồng, rừng khoanh nuôi tái sinh. “Khúc cây gỗ trắc chết khô mà các bị cáo chặt thuộc rừng đặc dụng nên việc buộc tội các bị cáo ở tội trộm cắp tài sản là làm oan cho các bị cáo và áp dụng pháp luật sai. Tôi cho rằng bản án của TAND tỉnh Kon Tum tuyên năm bị cáo không phạm tội là một bản án công tâm, cần phải được thực thi. Thế nhưng TAND Tối cao ban hành kháng nghị và TAND Cấp cao Đà Nẵng hủy bản án phúc thẩm sẽ ảnh hưởng đến rất nhiều trong đường lối xét xử sau này của các tòa án” - luật sư Nghiêm bày tỏ.

Báo Pháp Luật TP.HCM sẽ có bài phân tích sâu về việc TAND Cấp cao tại Đà Nẵng có sai lầm nghiêm trọng trong áp dụng pháp luật đối với vụ án này trên số báo tới.

NGÂN NGA