Mang họa vì 'thần thánh hóa' nước kiềm chữa bệnh
Dù chưa có cơ sở khoa học để khẳng định tác dụng của nước ion kiềm đối với sức khỏe nhưng nhiều người đã coi đây là 'thần dược' chữa bách bệnh và lạm dụng. Hậu quả là thời gian qua các bệnh viện tuyến trung ương liên tục tiếp nhận các ca bệnh ngộ độc, thậm chí khó thở, hôn mê bất tỉnh do uống loại nước này.
Suy kiệt về liệu trình của thầy lang
Bệnh nhân P.T.M (60 tuổi, ở, Tân Dân, Sóc Sơn, Hà Nội), nhập viện trong tình trạng mệt lả, chân tay bủn rủn, nôn mửa nhiều ngày không dứt, nôn ra dịch dạ dày, dịch mật. Bệnh nhân được chuyển tuyến vào Trung tâm Chống độc (Bệnh viện Bạch Mai) với chẩn đoán ngộ độc nước kiềm, nhiễm kiềm chuyển hóa, hạ kali.
Bệnh nhân ngộ độc nước ion kiềm điều trị tại BV Bạch Mai
Theo lời kể của bệnh nhân, do có nhiều bệnh như dạ dày, tá tràng, đại tràng, u tuyến giáp, tê bì tay chân… nên khi nghe người làng truyền tai nhau về địa chỉ uống “nước” chữa bách bệnh ở ngay trong khu vực, bà M. tìm đến và xin được chữa trị. Bà được hướng dẫn chữa trị bằng cách hàng ngày uống nước được lấy từ máy lọc, có thể pha thêm 1 chút muối cho dễ uống và không ăn gì. Ngày uống tối thiểu khoảng 5 - 6 lít nước, trong khoảng 10 - 15 ngày.
Bà M. kể, do nghe thông tin có người bị đột quỵ đến uống nước một thời gian, khỏe mạnh trở lại nên không chỉ bà mà nhiều người rất hi vọng. Thời điểm bà M. tham gia điều trị có khoảng 10 người, chủ yếu là người trong làng. Mọi người đến uống nước thoải mái, không mất chi phí. Máy lọc nước là máy Nhật bãi (nhập khẩu máy cũ từ Nhật Bản), ai có nhu cầu mua, chủ nhà sẽ bán. Nhưng chỉ sau 5 ngày uống nước và nhịn ăn, bà M. đã không thể đứng vững, bắt đầu nôn liên tục, phải nhập viện cấp cứu.
Trước đó, Bệnh viện Bạch Mai từng tiếp nhận 3 bệnh nhân cũng dùng cách uống một loại nước được giới thiệu là “nước kiềm” để chữa bệnh.
Ba bệnh nhân này bị suy thận đang phải chạy thận nhân tạo chu kì ở Bệnh viện Đa khoa Lai Châu. Họ được giới thiệu uống nước kiềm chữa bách bệnh nên tự ngừng chạy thận, xuống Thanh Oai uống nước với cách thức không khác so với bệnh nhân M. ở Sóc Sơn.
Các bệnh nhân này chỉ uống khoảng 2 - 3 ngày, bắt đầu xuất hiện tình trạng khó thở, hôn mê phải đưa đi cấp cứu. Khi nhập viện, các bệnh nhân bị rối loạn ý thức, suy hô hấp, tổn thương cơ tim nặng, phù phổi cấp do biến chứng.
“Việc nghe và thực hiện theo những phác đồ điều trị, lời tuyên truyền thiếu cơ sở khoa học rất nguy hiểm, thậm chí dễ mất mạng. Khi nghi ngờ có bệnh cần đến thăm khám ở cơ sở y tế có đăng kí. Đặc biệt, không tùy tiện uống quá nhiều bất kì một loại nước nào đó để tránh gây nguy hiểm cho cơ thể”.
TS. Nguyễn Trung Nguyên Giám đốc Trung tâm Chống độc (BV Bạch Mai)
Nam bệnh nhân N.V.S, 41 tuổi, trú tại Bắc Giang, nhập khoa Hồi sức tích cực (Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương), trong tình trạng suy kiệt trầm trọng. Do sức khỏe yếu nên bệnh nhân đã tìm đến một thầy lang và được mách uống nước ion kiềm pha muối. Bệnh nhân được áp dụng liệu trình 18 ngày uống nước kiềm 10 lít/ngày mà không ăn gì để thanh lọc cơ thể.
Trong quá trình điều trị tại nhà thầy lang, bệnh nhân ở cùng 40-50 người khác và tất cả đều áp dụng cùng một phương pháp. Tuy nhiên, sau 18 ngày, người nhà lên thăm phát hiện bệnh nhân suy kiệt nghiêm trọng, sụt gần 10 kg và quyết định đưa về nhà chăm sóc.
Tại khoa Hồi sức tích cực (Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương), xét nghiệm cho thấy mức protein trong máu xuống thấp, bệnh nhân bị teo cơ và mất lớp mỡ dưới da, chỉ số men gan tăng gần 5 lần so với bình thường.
Bác sĩ Hoàng Thị Thơm, khoa Dinh dưỡng, chia sẻ: “Bệnh nhân đối mặt với nhiều nguy cơ nghiêm trọng, trong đó có khả năng mắc hội chứng nuôi ăn lại. Đây là tình trạng mà cơ thể có phản ứng bất thường khi nhận lại dinh dưỡng sau một thời gian dài nhịn ăn, dẫn đến các biến chứng đe dọa tính mạng”.
Chưa có cơ sở khoa học
Trên thị trường, nước ion kiềm đang được quảng cáo là đồ uống có lợi cho sức khỏe, đặc biệt là đường tiêu hóa. Ngoài các sản phẩm nước ion kiềm đóng chai, nhiều máy lọc nước tạo ion kiềm được rao bán với mức giá mỗi nơi một khác.
Bác sĩ Nguyễn Trọng Hưng, Viện Dinh dưỡng Quốc gia khẳng định, hiện chưa có bằng chứng khoa học tin cậy chứng minh những công dụng của nước ion kiềm như quảng cáo. Một số nghiên cứu mới chỉ dừng ở nhóm nhỏ, không mang tính đại diện cho cộng đồng.
“Nếu chỉ từ kết quả ở một nhóm nhỏ mà phóng đại ra, áp dụng cho cả cộng đồng thì rất nguy hiểm”, bác sĩ Hưng nói.
Theo TS. Nguyễn Trung Nguyên, Giám đốc Trung tâm Chống độc (Bệnh viện Bạch Mai), việc uống quá nhiều nước bình thường như nước lọc hay nước đun sôi để nguội trong 1 ngày, kể cả ở người khỏe mạnh đã rất nguy hiểm, có thể gây nguy hại cho cơ thể như: phù thũng, phù phổi, pha loãng máu, hạ natri máu, phù não, hôn mê, co giật và tử vong, chứ chưa nói đến sử dụng lượng lớn nước kiềm trong ngày.
Bác sĩ Võ Đức Linh, khoa Hồi sức tích cực (Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương) cho biết, chưa có cơ sở khoa học chứng minh tác dụng của việc uống nước ion kiềm đối với sức khỏe. Uống nhiều nước kiềm ngoài việc gây thừa nước như trên, còn gây thay đổi pH của máu, gây nhiễm kiềm chuyển hóa, cơ thể sẽ bị rối loạn và nhiều bệnh tật phát sinh theo, rối loạn cảm giác, hôn mê, kali máu bị hạ dẫn tới có thể bị loạn nhịp tim, liệt, hoạt động của nhiều enzym bị giảm, thậm chí tử vong.
