Mắt người có chế độ lấy nét như máy ảnh

Xử lý thông tin

Các nhà tâm lý học và triết gia hiện đại đã biện luận một cách thuyết phục rằng cỗ máy có chung nhiều đặc điểm nhất với bộ não là máy tính. Nghe có vẻ kỳ quặc, nhưng con người và máy tính giống nhau về nhiều mặt. Cả hai đều có phần cứng - bộ não ở người và mạch điện tử phức tạp trong máy tính. Cả hai đều có phần mềm - tâm trí con người có thể ví như các chương trình máy tính.

Bộ não là cấu trúc phức tạp bậc nhất được khám phá cho đến nay. Nhưng tâm trí cũng có tính thiết yếu. Cả trí và não sử dụng phần cứng và phần mềm gắn kết với nhau này để xử lý đủ loại thông tin.

Ảnh minh họa. Nguồn: KSE Academy.

“Cách đây một thập kỷ, có thể cần phải tranh cãi về tính đồng dạng của việc xử lý thông tin được thực hiện bởi hai hệ thống khác hẳn nhau là máy tính và hệ thần kinh loài người. Ngày nay, bằng chứng về sự đồng dạng đó tràn ngập khắp nơi”.

-Herbert Simon, 1980

• Xử lý thông tin là bất kỳ thay đổi hoặc biến chuyển nào đối với các kích thích giác quan hoặc xung động bắt nguồn từ các kích thích giác quan. • Cách tiếp cận xử lý thông tin ví não người như máy móc. Bộ não được xem là phiên bản loài người của máy tính và tâm trí là phần mềm xử lý dữ liệu.

• Phương pháp xử lý thông tin cho phép các nhà tâm lý học giải thích tâm trí, một thực thể phi vật lý, theo các thuật ngữ liên quan tới một thực thể vật lý như máy tính.

• Các nhà tâm lý học nhận thức tin rằng bộ não hình tượng hóa thông tin. Những hình tượng này sau đó được tâm trí xử lý.

• Các nhà tâm lý học nhận thức khảo sát những biện pháp đo lường khách quan và làm việc ngược lại để thừa nhận chủ quan. Họ sử dụng phương pháp siêu việt do Kant đề xuất. Dựa trên một tập hợp sự kiện, họ đề xuất các chuỗi xử lý thông tin có thể xảy ra, thứ mà sau đó có thể kiểm tra được.

• Phương pháp xử lý thông tin được áp dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực, bao gồm nhận thức, chú ý, trí nhớ, biểu hiện tinh thần, giải quyết vấn đề và ngôn ngữ. • Các lý thuyết kết nối đề xuất những phương thức mà mạng lưới tế bào thần kinh xử lý thông tin. Chúng có ý nghĩa chính trong nhiều lĩnh vực như trí tuệ nhân tạo và ngôn ngữ học.

• Một trong những lý lẽ chính chống lại phương pháp xử lý thông tin là thuyết rút gọn. Các nhà phê bình kết luận rằng thật quá đơn giản khi đưa ra giả thuyết rằng các quy luật vật lý chi phối vật thể vô tri vô giác có thể được áp dụng cho sinh vật sống.

Hãy xem xét cách chúng ta xử lý thông tin thị giác. Mắt bạn thu nhận ánh sáng - dữ liệu về màu sắc, đường nét, chuyển động và độ sâu. Nhưng ánh sáng tự nó không phải là tất cả những điều bạn cần để nhận dạng đối tượng bạn đang nhìn. Bạn còn cần xử lý dữ liệu thị giác nữa. Hãy hình dung bạn đang trong một trận đá bóng.

Ánh sáng mặt trời phản xạ trên bề mặt các đồ vật và tỏa ra khắp mọi hướng. Nhãn cầu thu nhận một số tia sáng dội về phía bạn. Con đường thị giác trong não - phần cứng - được kích hoạt. Quá trình xử lý thông tin bắt đầu.

Đầu tiên, nhãn cầu ghi nhận sự kích thích. Lớp bảo vệ bên ngoài của mỗi mắt - giác mạc - hội tụ và làm sắc nét hình ảnh. Giống như một chiếc máy ảnh, mắt cũng có thành phần lấy nét gọi là thủy tinh thể. Sau đó, ánh sáng đến mặt sau bên trong mỗi nhãn cầu - võng mạc. Ở đó nó kích thích các tế bào nhạy sáng. Một số tế bào phản ứng với sự tương phản; một số phản ứng với màu sắc. Chúng đều là các bộ xử lý thông tin.

Những tế bào này chuyển ánh sáng thành tín hiệu thần kinh, truyền các xung điện theo từng dây thần kinh thị giác đến vỏ não thị giác ở phía sau não. Ngoài ra, bạn có phần mềm – thông tin từ những phần khác của não bổ sung các suy luận và diễn giải những gì bạn đã thấy. Vỏ não thị giác “hoàn thành” quá trình xử lý bằng cách ghép tất cả các thông tin lại với nhau. Tại thời điểm này - chỉ khoảng một phần của giây sau khi ánh sáng từ sân bóng chiếu vào mắt bạn - bạn thấy quả bóng đang bị chụp hụt ở phía cuối sân. Vaoòo!

Nhiều tác giả/ NXB Trẻ