Mâu thuẫn nội bộ và 'cơn bão' chưa từng có phản đối TT Trump tái cử trong Đảng Cộng hòa

Phong trào "Never Trump"

Bắt đầu như một dòng chảy nhỏ, phong trào "Never Trump" (phản đối ông Donald Trump tái cử) đã trở thành làn sóng mạnh mẽ chưa từng có trong lịch sử đảng Cộng hòa (GOP).

Tính đến khi Đại hội toàn quốc Đảng Cộng hòa năm nay bế mạc, gần 500 quan chức và cựu quan chức Đảng Cộng hòa đã công khai phản đối Tổng thống Trump ứng cử nhiệm kỳ thứ hai.

"Hoàn toàn chưa từng có tiền lệ; chưa bao giờ xảy ra chuyện gì tương tự như vậy", nhà sử học tổng thống Mark Updegrove cho biết.

Sự chia rẽ về Tổng thống Donald Trump và "Chủ nghĩa Trump" đã đặt ra những câu hỏi sống còn cho các thành viên GOP về sự trung thành và bản sắc của Đảng Cộng hòa.

Cứ 10 người thì có 9 người tán thành việc ông Trump làm tổng thống nhưng số lượng người phản đối trong nội bộ đảng đang mọc lên như nấm sau mưa.

Sự phản đối trải rộng trên cả phương diện tư tưởng lẫn thế hệ ở phe cánh hữu - từ cựu Thống đốc bang Ohio John Kasich, cựu ứng viên tổng thống - Thượng Nghị sĩ Mitt Romney cho tới cựu cố vấn an ninh quốc gia John Bolton và cựu Bộ trưởng Quốc phòng James Mattis.

"Ông Trump sẽ còn hay tin từ nhiều người từng phục vụ trong chính quyền của mình, và thấy thêm nhiều người trong số họ đưa ra những phát ngôn như tôi từng chia sẻ, rằng ông ấy không đủ năng lực để nắm giữ chức vụ mà ông ấy đang có", cựu Chánh văn phòng Bộ An ninh Nội địa Miles Taylor trả lời phỏng vấn hãng tin ABC.

Cựu giám đốc truyền thông của Tổng thống Trump, Anthony Scaramucci và cựu Bộ trưởng Hải quân Richard Spencer cũng đã có những lời cảnh báo nặng nề nhằm phản đối việc tái cử của ông Trump.

Một nhóm gồm 73 cựu nhân viên an ninh quốc gia kỳ cựu của GOP đang cho chạy các mẩu quảng cáo trên báo gọi ông Trump là "mối nguy hiểm". Dự án Lincoln của nhóm các nhà vận động thuộc Đảng Cộng hòa đang đổ hàng triệu USD để chỉ trích tổng thống qua quảng cáo phát sóng trên Fox News.

Tuần trước, cựu Thượng nghị sĩ bang Arizona Jeff Flake, người chưa bao giờ bỏ phiếu cho ứng viên Đảng Dân chủ, đã cùng hơn 20 cựu thành viên GOP tại Quốc hội công khai ủng hộ ứng viên Đảng Dân chủ Joe Biden.

"Quyết định này xuất phát từ tính bảo thủ và niềm tin của tôi vào Hiến pháp và sự phân lập quyền lực, và cũng bởi vì tôi vô cùng quan ngại về hành vi, cách quản lý của tổng thống hiện tại" ông Flake nói.

Thậm chí, trước đó, 4 thành viên Đảng Cộng hòa - trong đó có cả cựu Ngoại trưởng Colin Powell - còn đi xa hơn khi lên tiếng chỉ trích Tổng thống Trump tại đại hội của Đảng Dân chủ.

Cựu Thượng nghị sĩ bang Arizona Jeff Flake. Ảnh: Reuters

Cơn bão chưa từng có của Đảng Cộng hòa

"Xung đột nội bộ trong đảng Cộng Hòa chắc chắn trước đây đã từng xảy ra", nhà sử học chính trị Kevin Kruse của Đại học Princeton cho biết, "Nhưng chúng tôi chưa bao giờ thực sự thấy ở mức độ và quy mô như hiện tại. Nhìn chung, làn sóng phản đối của quan chức Đảng Cộng Hòa - cả trước kia và bây giờ - đối với tổng thống đương nhiệm thật đáng ngạc nhiên".

"Cơn bão như hiện tại - và không chỉ dừng lại ở các cố vấn cấp thấp - chắc chắn chưa bao giờ xảy ra trong lịch sử hiện đại", nhà sử học chính trị Allan Lichtman của Đại học American University cho biết, "Đó là dấu hiệu cho thấy ít nhất ở mức độ ý thức hệ, đây là một rạn nứt lớn trong Đảng Cộng hòa".

Đây là một cuộc "mâu thuẫn gia tộc" lớn lao mà nhiều thành viên tên tuổi trong Đảng Cộng hòa không muốn thừa nhận.

"Ông Donald Trump sẽ giành chiến thắng trong cuộc bầu cử tháng 11, và nguyên do là bởi kết quả của 4 năm qua", ứng cử viên Quốc hội của Đảng Cộng hòa tại bang Kansas, Jake LaTurner nói.

Tổng thống Trump vẫn duy trì mức tín nhiệm cao từ nhóm cử tri ủng hộ truyền thống, thu hút được đám đông nhiệt tình và huy động thành công lượng tiền mặt kỷ lục - hơn 165 triệu USD chỉ trong tháng 7.

Các nhà lãnh đạo đảng khẳng định các giá trị của chủ nghĩa Cộng hòa vẫn không thay đổi, và các "làn sóng ngầm" phản đối trong nội bộ đảng cùng những "lời chỉ trích" từ những nhân vật nổi tiếng không có gì mới.

Hiện chưa rõ ông Trump có thắng cử vào tháng 11 tới hay không nhưng nhiều người trong Đảng Cộng hòa đã khuất phục trước niềm tin rằng "chủ nghĩ Trump" (Trumpism: tư tưởng chính trị và cách quản lý của Donald Trump) rồi đây sẽ trở thành một phần của "chủ nghĩ Đảng Cộng hòa" (Republicanism) trong tương lai gần.

Bà Sara Fagen, cựu cố vấn chính trị của Tổng thống George W. Bush nói: "Không có gì phải bàn cãi, đây là Đảng Cộng hòa của ông Donald Trump. Nhưng chính trị thường là một đua dài hạn và chắc chắn bạn phải có khả năng thu phục người khác để giành chiến thắng trong chiến dịch tranh cử".

"Chúng ta đang ở một thời điểm mà Tổng thống Donald Trump đang rớt lại phía sau", bà Fagen nói, "Và có khoảng 12% cử tri "mềm" (Đảng Cộng hòa). Họ thích các chính sách của Trump, nhưng không thích bản thân ông ta. Hãy đoán xem họ thích ai? Họ thích cựu Tổng thống Bush, cựu ứng viên Tổng thống Mitt Romney. Và ông Trump sẽ phải lấy lòng số cử tri này".

Thu Ngọc