Máy hút bụi xoáy ra mắt thế giới

Đêm đã khuya. Một bóng người mò mẫm trong sân nhà máy. Người ấy đứng nhìn chằm chằm một lúc lâu và nghiền ngẫm cái nón kim loại khổng lồ nhô ra khỏi mái nhà xưởng. Anh vẽ vài bản phác họa chiếc nón, sau đó lại ẩn mình vào bóng tối. Đó là lần đầu James Dyson tiếp xúc máy hút công nghiệp, một thiết bị hút sạch bụi từ luồng không khí được thải ra khỏi nhà máy. Nó đã thay đổi cuộc sống của anh.

Sáng hôm sau, Dyson đã chế tạo một bản sao của máy hút công nghiệp trong xưởng sản xuất nhỏ của riêng mình, nơi anh đang làm xe cút kít. Anh muốn nó hút hết bột sơn bay đầy trong không khí khi phun sơn xe cút kít. Trong xưởng đã có một chiếc quạt hút không khí qua tấm lọc bằng vải, nhưng tấm vải đó phải được làm sạch mỗi giờ.

Quảng cáo những năm 1940 cho máy hút bụi Hoover. Tranh trong sách.

Trong hệ thống hút xoáy, không khí quay tròn bên trong một hình nón. Bột sơn sẽ văng ra như nước văng ra khỏi quần áo trong máy sấy quay và đọng lại dưới đáy nón. Sau đó, Dyson nghĩ đến một thứ khác. Tại nhà mình gần Bath, nước Anh, anh có dùng một chiếc máy hút bụi kiểu cũ cực mạnh. Thiết kế của máy hút bụi không thay đổi nhiều kể từ khi chúng được phát minh.

Chúng chỉ hoạt động tốt với một chiếc túi mới, vì bụi hút từ thảm nhanh chóng làm tắc nghẽn các lỗ trên túi, khiến sức hút yếu đi. Chiếc túi giống như bộ lọc vải trong nhà máy đã được Dyson thay thế bằng một bộ hút xoáy, và anh tự hỏi liệu mình có thể thay thế chiếc túi bằng hệ thống hút xoáy hay không.

Dyson lao về nhà và làm một mô hình hút xoáy công nghiệp bằng bìa cứng. Anh xé chiếc túi ra khỏi chiếc máy hút bụi cũ và thay vào đó chiếc nón bằng bìa carton. Dyson vui sướng nhận ra máy hút bụi không có túi hoạt động rất tốt. Anh đã có một sáng chế thật sự quan trọng. Đó là vào năm 1978.

Phải 15 năm sau máy hút bụi Dual Cyclone của Dyson mới ra đời, cho dù máy hút bụi hút xoáy đầu tiên của anh là G-Force đã xuất hiện trên trang bìa của tạp chí Design vào năm 1983 và đến Nhật vào năm 1986.

Những năm tháng đó luôn đầy ắp các công việc kỹ thuật chuyên sâu mà anh yêu thích, cũng như giao dịch với các doanh nhân và luật sư, vốn là việc mà anh không ưa. Và rồi anh phải tự mình sản xuất chiếc máy mà mình đã sáng chế vì không muốn ý tưởng của mình bị đánh cắp hoặc bị chèn ép bởi các đối thủ đầy lòng đố kỵ.

Máy hút bụi hút xoáy Dyson G-Force, được bán tại Nhật từ năm 1986. Ảnh trong sách.

Cuối cùng, khi chiếc Dual Cyclone được ra mắt vào năm 1993, phản ứng đầu tiên từ khách hàng là họ bị sốc: nó trông quá khác biệt. Sau đó, doanh số bán hàng tăng lên. Sau hai năm, phát minh của Dyson trở thành máy hút bụi số một ở Anh và đạt doanh số bán hàng trên toàn thế giới 1 triệu đô-la mỗi ngày. Anh đã thuần hóa được cơn lốc.

Sau khi được sáng chế vào khoảng năm 1902 đến lúc Dyson áp dụng nguyên lý hút xoáy, tất cả các máy hút bụi đều hút không khí qua một túi đựng. Một số mẫu máy đời đầu còn phải chạy bằng tay. Điện giúp cho việc hút bụi trở nên dễ dàng hơn và hiệu quả hơn một chút.

Khách hàng Nhật Bản yêu thích màu hồng khác thường của G-Force, chiếc máy hút bụi hút xoáy đầu tiên được đưa vào sản xuất. Màu sắc được lấy cảm hứng từ ánh sáng ban mai trên những cánh đồng ở Provence, miền Nam nước Pháp.

Máy hút bụi hút xoáy được nói đến ở đây chỉ là một trong số rất nhiều ý tưởng mà Dyson đã đưa ra. Việc được đào tạo tại Đại học Nghệ thuật hoàng gia ở London đã giúp anh phát huy khả năng sáng tạo của mình. Trước khi có máy hút bụi hút xoáy, anh đã phát minh ra một loại thuyền mới và xe cút kít có bánh xe hình cầu. Tuy nhiên, điều quan trọng không kém sự sáng tạo của anh chính là quyết tâm tìm hiểu thấu đáo mọi thứ.

Roger Bridgman / Zenbooks và NXB Dân trí