Món ngon nhà nội

Ảnh minh họa: Internet

Trong nhà, tôi là đứa cháu trai duy nhất nên nội rất cưng. Được nội cưng nên tôi khoái ở nhà nội. Thêm nữa: khoái ăn cơm cùng nội hơn ăn cơm nhà.

Không phải bữa cơm nhà nội có gì “cao lương mĩ vị”, là do tôi ưa ăn món mắm cà. Cơm nhà nội luôn có món mắm cà. Mắm ấy nội tự làm, đơn giản nguyên liệu chỉ từ cà pháo, mắm nêm (món mắm cá cơm muối nhạt. Cá “chín” rã thịt ra thành thứ nước mắm xám đục dùng ăn xổi hoặc nêm); thêm miếng thơm (dứa) chín cùng ít đường tỏi ớt nữa là xong. Mắm nêm mùa cá cơm rẻ nội tự mua, tự muối. Cà pháo nhà nội tự trồng. Thơm sang vườn hàng xóm có trồng mà xin.

Tỏi ớt thì nội đưa mấy đồng sai tôi chạy ù ra tiệm bà Ba tạp hóa mà mua. Xong, giờ tới khâu làm. Đập tỏi, giã ớt, thơm gọt vỏ cắt miếng nhỏ tất tật trộn chung vào mắm nêm có cho thêm ít đường trong cái lọ to. Cà pháo lấy cuống rửa sạch bổ đôi xong đem ngâm qua nước muối cho ra bớt nhựa. Ngâm độ nửa tiếng, vớt cà lên để ráo rồi cho vô lọ mắm đã trộn sẵn gia vị, ép cà xuống để mắm tràn lên, phủ ngập hết cà. Ngâm chừng một ngày đêm là cà đủ độ chua, có thể lấy ra ăn…

Nội mê món mắm cà lắm. Bữa cơm đạm bạc chỉ độc nồi cơm trắng với chén mắm cà nội vẫn ăn ngon lành. Hôm nào có thêm đĩa rau sống trộn dưa leo, chuối chát non xắt nhỏ hoặc xoài băm thì bữa cơm ấy với nội thành “đại tiệc”. Các món thịt cá mẹ nấu xong múc đem sang nội chỉ đụng đũa chút ít; sau đó rình… gắp bỏ hết vô chén hai anh em tôi. Ba qua chơi bắt gặp, cự. Nội cười xòa nhưng lần khác vẫn vậy. Nội bảo nội không quen ăn nhiều thịt cá. Vì sao hở nội? Do hồi trẻ nội khổ, không có nhiều tiền để mua thịt cá. Cứ ăn rau mắm miết giờ già thành quen… Ba nghe, chép miệng lắc đầu!

Nói vậy chớ tôi biết nguyên nhân nửa phần là do nội hợp khẩu vị với món mắm cà. Biết vậy, bởi tôi cũng giống nội ở cái máu mê… ăn mắm! Nội hay cười khà bênh tôi mỗi khi nghe mẹ cằn nhằn, lo tôi ăn mắm cà nhiều sẽ… hư răng (do nhựa cà tích tụ): Kệ nó đi con, ba gần một đời ăn mắm có thấy răng cốt hư hao gì đâu? Mà thằng này, sao tự nhiên mày giống ông nội chi mà giống dữ? Kỳ… Dứt câu, nội đưa tay kéo tôi vào lòng, vò vò đầu âu yếm. Khoảnh khắc ấy, nội dường như sung sướng lắm. Mặt nội rạng lên niềm hạnh phúc hiếm thấy kể từ ngày bà ra đi, bỏ lại nội cô đơn thui thủi một mình…

Nội mất lâu rồi. Còn tôi, từ lâu cũng đã thành gã đàn ông trưởng thành, ấu thơ bỏ lại sau lưng một thời xa hút. Cũng xa hút lâu rồi hương vị món mắm cà của nội. Tự làm thì không rảnh. Mắm bán trôi nổi ngoài thị trường vợ không cho đụng vào bởi sợ ăn… hóa chất.

Hôm kia vào siêu thị thử mua lọ mắm cà nhãn mác hẳn hoi đàng hoàng thương hiệu. Về ăn, bất giác mới ngỡ ngàng nhận ra: sao nó không ngon như món mắm cà ngày xưa của nội? Và nữa, hương vị cũng không hề giống? Bần thần suốt buổi trước khi chợt ngộ ra: cuộc đời có những thứ đi qua sẽ không bao giờ còn tìm lại được, như hương vị món mắm cà trong bữa cơm đạm bạc của nội ngày xưa…

Y NGUYÊN