Một số kinh nghiệm bước đầu về tổ chức Đại hội điểm MTTQ Việt Nam cấp xã, nhiệm kỳ 2024 - 2029 trên địa bàn tỉnh Quảng Nam

Trong công cuộc đổi mới toàn diện đất nước hiện nay, “Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội giữ vai trò nòng cốt chính trị trong tập hợp, đoàn kết, phát huy mạnh mẽ mọi nguồn lực, tiềm năng, sức sáng tạo của Nhân dân cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”1. Để phát huy đầy đủ vai trò quan trọng đó, đòi hỏi Mặt trận Tổ quốc Việt Nam phải tiếp tục “Đổi mới tổ chức bộ máy, nội dung và phương thức hoạt động, nâng cao trách nhiệm của đội ngũ cán bộ Mặt trận Tổ quốc, hướng mạnh về cơ sở, địa bàn dân cư”2 nhằm tăng cường sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, phát huy tinh thần yêu nước, ý chí tự lực tự cường và quyền làm chủ của Nhân dân, làm tốt vai trò là cơ sở chính trị của chính quyền nhân dân, cầu nối vững chắc giữa Nhân dân với Đảng và Nhà nước, huy động tối đa các nguồn lực để phát triển kinh tế - xã hội địa phương... Đây là quan điểm lãnh đạo, yêu cầu xuyên suốt của Đảng đối với tổ chức Mặt trận Tổ quốc Việt Nam trong giai đoạn hiện nay3.

Nhận thức sâu sắc ý nghĩa, mục đích quan trọng của Đại hội Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp, nhiệm kỳ 2024 - 2029 là cụ thể hóa quan điểm lãnh đạo của Đảng về việc đổi mới tổ chức bộ máy, nội dung và phương thức hoạt động Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Ban Thường trực Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Quảng Nam tham mưu Ban Thường vụ Tỉnh ủy ban hành Chỉ thị lãnh đạo, chỉ đạo chuẩn bị chu đáo, kỹ lưỡng các điều kiện tổ chức thành công Đại hội Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp, nhiệm kỳ 2024 - 2029 theo Chỉ thị số 22-CT/TW ngày 25/5/2023 của Ban Bí thư Trung ương Đảng về lãnh đạo Đại hội Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp và Đại hội đại biểu toàn quốc Mặt trận Tổ quốc Việt Nam lần thứ X, nhiệm kỳ 2024 - 2029 và Nghị quyết số 29-NQ/TU ngày 11/4/2023 của Tỉnh ủy Quảng Nam về “Tăng cường sức mạnh đại đoàn kết toàn dân, phát huy dân chủ xã hội chủ nghĩa, bảo đảm quyền làm chủ của Nhân dân trên địa bàn tỉnh”. Trong đó, chú trọng việc tập trung hướng dẫn tổ chức Đại hội điểm Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp xã để rút kinh nghiệm trước khi tổ chức đại trà là sự chuẩn bị cần thiết. Từ ngày 12/12/2023 (đơn vị đầu tiên tổ chức Đại hội điểm) đến nay, toàn tỉnh Quảng Nam có 23/241 đơn vị cấp xã tổ chức thành công Đại hội Mặt trận Tổ quốc Việt Nam4. Qua theo dõi, đánh giá, bước đầu rút ra một số kinh nghiệm quan trọng sau đây:

Chủ động tham mưu văn bản lãnh đạo, chỉ đạo và quán triệt, triển khai thực hiện

Căn cứ Chỉ thị số 22-CT/TW ngày 25/5/2023 của Ban Bí thư Trung ương Đảng về lãnh đạo Đại hội Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp và Đại hội đại biểu toàn quốc Mặt trận Tổ quốc Việt Nam lần thứ X, nhiệm kỳ 2024 - 2029, Đảng đoàn Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh kịp thời tham mưu Ban Thường vụ Tỉnh ủy ban hành Chỉ thị số 40-CT/TU ngày 13/7/2023 về lãnh đạo Đại hội Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp và Đại hội đại biểu Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Quảng Nam lần thứ XI, nhiệm kỳ 2024-2029 (gọi tắt là Chỉ thị số 40-CT/TU của Ban Thường vụ Tỉnh ủy), trong đó nhấn mạnh:

“Tiếp tục lãnh đạo, chỉ đạo đổi mới tổ chức bộ máy, nội dung, phương thức hoạt động theo hướng thiết thực, hiệu quả… Xây dựng Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp nhiệm kỳ 2024 - 2029 có cơ cấu, số lượng hợp lý, có tỷ lệ người ngoài Đảng phù hợp; chú trọng phát hiện, giới thiệu người có năng lực, uy tín, tâm huyết, trách nhiệm cao đối với sự phát triển bền vững của địa phương và công tác Mặt trận”.

Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam xã Điện Phước (thị xã Điện Bàn, tỉnh Quảng Nam) tổ chức Đại hội Mặt trận Tổ quốc lần thứ X (nhiệm kỳ 2024 - 2029). ẢNH: PHƯỚC HIẾU

Quán triệt Chỉ thị số 40-CT/TU của Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Ban Thường trực Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam 18 huyện, thị xã, thành phố chủ động tham mưu Ban Thường vụ cấp ủy cùng cấp ban hành chỉ thị, thông tri5 lãnh đạo, chỉ đạo công tác tổ chức đại hội Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp, nhiệm kỳ 2024 - 2029. Ban Thường trực Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp xã chủ động tham mưu Ban Thường vụ cấp ủy cùng cấp ban hành công văn6 lãnh đạo, chỉ đạo công tác chuẩn bị và tổ chức Đại hội Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp xã, nhiệm kỳ 2024 - 2029 theo tinh thần Chỉ thị số 40-CT/TU của Ban Thường vụ Tỉnh ủy và cấp ủy cấp huyện.

Ban Thường trực Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh tham mưu Ban Thường vụ Tỉnh ủy hướng dẫn7, ban hành văn bản hướng dẫn, kế hoạch chuẩn bị và tổ chức Đại hội Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp, nhiệm kỳ 2024 - 2029 trên địa bàn tỉnh8; tổ chức hội nghị quán triệt, triển khai công tác Đại hội cho Ban Thường trực Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam 18 huyện, thị xã, thành phố và Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam 241 xã, phường, thị trấn toàn tỉnh. Đồng thời, thường xuyên theo dõi, đôn đốc, hướng dẫn Ban Thường trực Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp tập trung chuẩn bị tốt các điều kiện để tổ chức thành công Đại hội cấp mình theo tiến độ đề ra.

Tiến hành kiểm tra và tổ chức hội nghị giao ban trực tuyến với Ban Thường trực Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam 18 huyện, thị xã, thành phố về công tác chuẩn bị và tổ chức Đại hội để kịp thời nắm bắt tình hình, hướng dẫn giải quyết những khó khăn, vướng mắc, chỉ đạo khắc phục những hạn chế, khuyết điểm trong quá trình tổ chức Đại hội.

Tập trung hướng dẫn, hỗ trợ tổ chức Đại hội điểm

Trên cơ sở Chỉ thị số 40-CT/TU của Ban Thường vụ Tỉnh ủy và các văn bản hướng dẫn của Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Ban Thường trực Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh xác định việc tập trung chỉ đạo, hướng dẫn các địa phương tổ chức Đại hội điểm là hết sức cần thiết.

Theo đó, hướng dẫn Ban Thường trực Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam 18 huyện, thị xã, thành phố xây dựng kế hoạch chọn ít nhất 1 đơn vị cấp xã tổ chức Đại hội điểm Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp xã để rút kinh nghiệm trước khi tổ chức đại trà tại địa phương. Theo kế hoạch, có 19/241 đơn vị cấp xã được chọn tổ chức Đại hội điểm (Huyện Đại Lộc tổ chức đại hội điểm ở 2 đơn vị cấp xã ở 2 khu vực khác nhau). Đơn vị đầu tiên tổ chức Đại hội điểm Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp xã nhiệm kỳ 2024 - 2029 của tỉnh Quảng Nam là Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam xã Điện Phước thuộc thị xã Điện Bàn (tổ chức Đại hội vào ngày 12/12/2023).

Đại hội điểm Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp xã, nhiệm kỳ 2024 - 2029 được chuẩn bị chu đáo, kỹ lưỡng, chặt chẽ về nội dung văn kiện và đề án nhân sự9; chương trình, kịch bản điều hành logic, hợp lý; trang trí trực quan và công tác tuyên truyền sôi động bằng nhiều hình thức phong phú. Điểm nổi bật của Đại hội điểm là đổi mới hình thức trình bày báo cáo chính trị tại Đại hội thông qua phóng sự truyền hình và hình ảnh minh họa sinh động kết quả thực hiện chương trình hành động của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam trong nhiệm kỳ. Đại hội điểm Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp xã thật sự là đợt sinh hoạt chính trị sâu rộng, sôi nổi trong các tầng lớp nhân dân tại địa phương.

Theo tiến độ quy định, Ban Thường trực Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh chọn chỉ đạo tổ chức Đại hội điểm Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp huyện vào 10 - 11/4/202410 để rút kinh nghiệm trước khi tổ chức Đại hội Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp huyện trên địa bàn toàn tỉnh.

Một số kinh nghiệm bước đầu

Thứ nhất, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp cần xác định chủ đề công tác và nhiệm vụ trọng tâm của năm 2024 là công tác tổ chức Đại hội đại biểu Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp, nhiệm kỳ 2024 - 2029. Xem đây là đợt sinh hoạt chính trị sâu rộng trong hệ thống Mặt trận các cấp và các tầng lớp nhân dân địa phương. Do đó, tập trung quán triệt sâu sắc, triển khai thực hiện nghiêm túc các văn bản lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy Đảng về Đại hội; phối hợp chặt chẽ với chính quyền trong việc bảo đảm các điều kiện cần thiết để tổ chức thành công Đại hội đại biểu Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp, nhất là kinh phí Đại hội.

Thứ hai, tập trung xây dựng Đề án nhân sự Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam nhiệm kỳ 2024 - 2029 thật sự đổi mới, bảo đảm số lượng, cơ cấu hợp lý, là hình ảnh tiêu biểu, đại diện cho khối đại đoàn kết toàn dân ở địa phương. Vì vậy, cần tiến hành rà soát, đánh giá hiệu quả hoạt động của Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam khóa đương nhiệm để xây dựng Đề án nhân sự khóa mới thật sự chất lượng. Nhất là xây dựng đội ngũ cán bộ chuyên trách Mặt trận các cấp có phẩm chất chính trị, đạo đức tốt; có năng lực lãnh đạo, có uy tín, tâm huyết, trách nhiệm và kinh nghiệm công tác. Ưu tiên giới thiệu tham gia Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam khóa mới những cá nhân tiêu biểu, các chuyên gia, người có uy tín và kinh nghiệm trong các lĩnh vực, thành phần xã hội, dân tộc, tôn giáo; đặc biệt là những người có kiến thức và kỹ năng giám sát, phản biện xã hội…

Thứ ba, tập trung xây dựng Chương trình hành động của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam nhiệm kỳ mới thật cụ thể, thiết thực gắn với mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Trong đó, chú ý những nhiệm vụ, giải pháp về phát huy “vai trò nòng cốt chính trị của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam trong giai đoạn mới” theo tinh thần Nghị quyết số 43-NQ/TW ngày 24/11/2023 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII về “Tiếp tục phát huy truyền thống, sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, xây dựng đất nước ta ngày càng phồn vinh, hạnh phúc”; Nghị quyết số 29-NQ/TU ngày 11/4/2023 của Tỉnh ủy về “Tăng cường sức mạnh đại đoàn kết toàn dân, phát huy dân chủ xã hội chủ nghĩa, bảo đảm quyền làm chủ của Nhân dân trên địa bàn tỉnh” và Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở năm 2022. Đồng thời, có kế hoạch tổ chức lấy ý kiến góp ý của Ủy viên Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức thành viên và Ban Công tác Mặt trận khu dân cư một cách nghiêm túc, thực chất.

Thứ tư, đầu tư xây dựng chương trình và kịch bản điều hành Đại hội thật cụ thể, chặt chẽ, hợp lý; phân công nhiệm vụ rõ ràng, logic cho từng thành viên Đoàn Chủ tịch điều hành Đại hội (5 người); sắp xếp, bố trí nội dung chương trình Đại hội một cách hợp lý giữa phiên thứ nhất và phiên thứ hai (chính thức). Ban Thường trực Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp xã gợi ý nội dung các báo cáo tham luận, chủ đề thảo luận tại Đại hội theo từng lĩnh vực công tác bảo đảm toàn diện các lĩnh vực hoạt động của Mặt trận. Chú trọng nội dung giám sát, phản biện xã hội; tham gia xây dựng Đảng, chính quyền; đại diện, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của Nhân dân.

Nhờ sự tập trung lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy Đảng, sự phối hợp tích cực của chính quyền và sự chủ động của Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp, Đại hội Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp xã, nhiệm kỳ 2024 - 2029 trên địa bàn tỉnh Quảng Nam diễn ra sôi nổi. Thành công bước đầu của Đại hội điểm Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp xã là tiền đề quan trọng để tổ chức thành công Đại hội đại biểu Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp huyện và Đại hội đại biểu Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Quảng Nam lần thứ XI, nhiệm kỳ 2024 - 2029, góp phần “tăng cường vai trò nòng cốt chính trị, trách nhiệm của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam trong xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc; tập hợp, vận động, đoàn kết Nhân dân”11 phấn đấu đưa Quảng Nam trở thành tỉnh phát triển khá của cả nước vào năm 2030.

Chú thích:

1. Nghị quyết số 43-NQ/TW ngày 24/11/2023 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII về tiếp tục phát huy truyền thống, sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, xây dựng đất nước ta ngày càng phồn vinh, hạnh phúc.

2. Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng.

3. Kết luận số 62-KL/TW ngày 8/12/2009 của Bộ Chính trị khóa X về tiếp tục đổi mới nội dung, phương thức hoạt động của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các đoàn thể chính trị - xã hội và Thông báo Kết luận số 160-TB/TW ngày 15/1/2020 của Bộ Chính trị về việc tiếp tục thực hiện Kết luận số 62-KL/TW ngày 8/12/2009 của Bộ Chính trị.

4. Trong đó, có 9 đơn vị cấp xã tổ chức Đại hội điểm.

5. Ban Thường vụ cấp ủy cấp huyện ban hành 15 chỉ thị và 3 thông tri lãnh đạo, chỉ đạo Đại hội.

6. Ban Thường vụ cấp ủy cấp xã ban hành 241 công văn về lãnh đạo, chỉ đạo công tác Đại hội đại biểu Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp xã và hội nghị Ban Công tác Mặt trận khu dân cư.

7. Công văn số 2249-CV/TU ngày 29/12/2023 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy hướng dẫn triển khai thực hiện một số nội dung về tổ chức Đại hội đại biểu Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp nhiệm kỳ 2024 - 2029.

8. Hướng dẫn số 29/HD-MTTQ-BTT ngày 22/8/2023 của Ban Thường trực Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh về tổ chức Đại hội đại biểu Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp, nhiệm kỳ 2024 - 2029.

9. Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp xã là Ủy viên Ban Thường vụ cấp ủy cùng cấp (nơi đủ số lượng Ủy viên Ban Thường vụ cấp ủy) hoặc cấp ủy viên theo Chỉ thị số 40-CT/TU của Ban Thường vụ Tỉnh ủy Quảng Nam.

10. Đơn vị tổ chức Đại hội điểm Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp huyện là Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam huyện Đại Lộc.

11. Nghị quyết số 43-NQ/TW ngày 24/11/2023 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII về “Tiếp tục phát huy truyền thống, sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, xây dựng đất nước ta ngày càng phồn vinh, hạnh phúc”.

Nguyễn Phi Hùng - Phó Chủ tịch Thường trực

Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Quảng Nam