Mỹ bắt đầu xây dựng lò phản ứng hạt nhân di động thế hệ thứ 4 phục vụ chiến trường

Lò phản ứng được phát triển bởi công ty BWXT Advanced Technologies, theo sáng kiến của Văn phòng năng lực chiến lược (SCO) thuộc Lầu Năm Góc. Công tác lắp đặt đơn vị cuối cùng dự kiến bắt đầu vào tháng 2.2026, nhiều khả năng đây sẽ là lò phản ứng hạt nhân thế hệ thứ tư đầu tiên sản xuất điện tại Mỹ.

Cơ sở nguyên mẫu được thiết kế để vận chuyển trong 4 container 6 mét, INL phụ trách thử nghiệm. Đội ngũ dự án Pele chuẩn bị xây một cấu trúc chắn bê tông ở địa điểm thử nghiệm vào năm tới.

Bản thiết kế lò phản ứng hạt nhân đặt vừa container - Ảnh: INL

Dự án Pele

Năm 2016, Hội đồng Khoa học quốc phòng (DSB) xác định năng lượng là yếu tố quan trọng với hoạt động quân sự trong tương lai. Họ lưu ý rằng vài thập kỷ tới lượng năng lượng sử dụng ngoài chiến trường có khả năng tăng đáng kể. Vì vậy SCO khởi động dự án Pele – phát triển lò phản ứng nhân thế hệ thứ tư cung cấp năng lượng trong môi trường xa xôi và khắc nghiệt.

Đến năm 2022, Lầu Năm Góc nêu rõ cần xây dựng một lò phản ứng di động làm mát bằng khí nhiệt độ cao (HTGR) đủ sức tạo 1 - 5 megawatt điện, đủ sức hoạt động hơn 3 năm mà không cần tiếp nhiên liệu.

Ban đầu có 2 thiết kế được chọn, 1 của BWXT và 1 của X-energy. Cuối cùng BWXT chiến thắng. Dự án do SCO, Bộ Năng lượng , Ủy ban Quản lý hạt nhân, Quân đoàn Công binh lục quân Mỹ hợp tác triển khai cùng nhiều đối tác trong ngành.

Khi đến INL, lò phản ứng sẽ được vận chuyển bằng xe tải đến địa điểm thử nghiệm rồi đặt vào cấu trúc chắn bê tông, tiếp theo đường ống cùng hệ thống dây điện kết nối lò phản ứng với lưới điện vi mô chuyên dụng của INL. Đội ngũ dự án lúc này có thể tiến hành thử nghiệm.

Lò phản ứng dự kiến hoạt động trong phòng thí nghiệm ít nhất 3 năm, trình diễn khả năng sử dụng năng lượng hạt nhân sạch, đáng tin cậy lại dễ dàng vận chuyển để đáp ứng nhu cầu năng lượng ngày càng tăng của các căn cứ quân sự. BWXT sẽ dùng kinh nghiệm từ dự án Pele phát triển lò phản ứng cỡ nhỏ BANR phục vụ mục đích dân sự.

Cẩm Bình