Mỹ cảnh báo áp đặt thêm trừng phạt với Iran
Tổng thống Mỹ Donald Trump hôm 8/7 đã đưa ra lời cảnh báo với Iran sau khi nước Cộng hòa Hồi giáo này tăng mức độ làm giàu uranium vượt qua ngưỡng cho phép trong Thỏa thuận hạt nhân Iran mà Mỹ đã rút khỏi từ năm ngoái.
Tăng mức độ làm giàu uranium
Iran đã đưa ra động thái được dự báo trước nói trên từ hồi tuần trước, khiến cho họ không còn tuân thủ điều khoản trong Thỏa thuận được ký kết hồi năm 2015 bởi chính quyền Barack Obama cùng 5 quốc gia khác. Chính quyền Tehran trước đó cảnh báo rằng họ sẽ tăng mức độ làm giàu uranium trong vòng 60 ngày, để tạo thời gian cho các bên ký kết ở châu Âu gỡ bỏ bớt các lệnh trừng phạt nhằm vào lĩnh vực ngân hàng và dầu khí của họ.
Phát biểu trong hôm đầu tuần này, Tổng thống Trump cảnh báo rằng “Iran nên thận trọng”. “Bởi vì các bạn làm giàu vì một lý do và tôi sẽ không nói cho các bạn lý do đó là gì. Nhưng động thái trên là không tốt, và họ nên thận trọng” – ông Trump nói trước khi lên chuyên cơ Không lực Một ở New Jersey.
Hôm Chủ nhật tuần trước, Iran tuyên bố rằng họ đã bắt đầu làm giàu uranium vượt qua mức 3,67%, nhưng không nói rõ mức làm giàu cụ tể.
“Iran đang làm rất nhiều điều xấu xa” – ông Trump nói – “Thứ mà họ mong muốn là quyền được sở hữu vũ khí hạt nhân. Nhưng Iran sẽ không bao giờ có được vũ khí hạt nhân”.
Hồi tháng 5 vừa qua, Tổng thống Irna Hassan Rouhani nói rằng đất nước ông không còn tuân thủ một số cam kết liên quan tới việc sản xuất chất liệu hạt nhân, do chính quyền Washington rút khỏi Thỏa thuận hạt nhân và tăng cường sức ép ngoại giao, quân sự đối với chính quyền Tehran.
Tehran từ lâu đã khẳng định rằng họ không phát triển chương trình vũ khí hạt nhân, việc làm giàu uranium trong nước chỉ nhằm mục đích nghiên cứu để ứng dụng vào các lĩnh vực phi quân sự. Các thanh sát viên của Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) sẽ xác thực về tuyên bố của Iran trong việc tăng mức độ làm giàu uranium – cơ quan này cho hay.
“Chúng tôi đã nắm được thông tin của Iran liên quan tới hoạt động làm giàu uranium của họ” – phát ngôn viên IAEA Fredrik Dahl cho hay, thêm rằng “các thanh sát viên ở Iran sẽ báo cáo về trụ sở của chúng tôi sớm nhất có thể, sau khi họ xác thực được thông tin trên”.
Lệnh trừng phạt mới?
Iran hiện đang đối mặt với sức ép ngày càng lớn từ Washington và các đồng minh của họ, trong bối cảnh sự thù địch đang gia tăng từ phía Washington và tranh chấp diễn ra trên khu vực Vịnh Ba Tư cùng các vùng biển lân cận.
Hồi tuần trước, các lực lượng quân sự của Anh đã kiểm tra một tàu siêu vận tải của Iran hoạt động trên vùng lãnh hải của Gibraltar, cho hay họ tin rằng con tàu này đang chở dầu tới Syria, có khả năng vi phạm các lệnh trừng phạt mà Liên minh châu Âu (EU) áp đặt đối với Syria.
Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo trước đó cũng lên tiếng cảnh báo, Iran sẽ phải đối mặt với các biện pháp trừng phạt tiếp theo và bị cô lập hơn nữa sau khi Tehran mở rộng chương trình hạt nhân.
“Việc mở rộng chương trình hạt nhân mới nhất của Iran sẽ dẫn đến sự cô lập và trừng phạt nặng hơn. Các quốc gia nên khôi phục lại quy định về việc không làm giàu uranium cho chương trình hạt nhân của Iran. Tehran, được trang bị vũ khí hạt nhân, sẽ còn gây nguy hiểm hơn cho thế giới” – Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo viết trên tài khoản Twitter.
Kể từ khi rút khỏi Thỏa thuận hạt nhân Iran 1 năm trước, Washington đã áp đặt lệnh trừng phạt đối với các lĩnh vực năng lượng, vận chuyển, ngân hàng và cả lực lượng quân đội của Tehran. Ngoài ra, Mỹ còn đe dọa sẽ trừng phạt bất kỳ quốc gia nào nhập khẩu dầu từ Iran.
Chính sách cứng rắn của chính quyền Tổng thống Trump đối với Iran được tăng cường trong những tháng gần đây khi căng thẳng leo thang ở Vịnh Ba Tư. Mỹ cáo buộc Iran tấn công 2 tàu chở dầu ở vùng Vịnh, đồng thời cảnh báo trả đũa vụ Tehran bắn hạ một máy bay không người lái của Washington vào cuối tháng 6 vừa qua.