Mỹ - Triều Tiên 'căng' trở lại?

Một số chuyên gia Hàn Quốc hôm 6-3 cho rằng các hoạt động được ghi nhận tại bãi phóng tên lửa tầm xa chính Tongchang-ri của Triều Tiên dường như không nhằm gây áp lực cho Mỹ sau hội nghị thượng đỉnh hồi tuần trước. Thay vào đó, theo hãng tin Yonhap (Hàn Quốc), thực ra đây có thể là dấu hiệu cho thấy Bình Nhưỡng đang chuẩn bị tháo dỡ cơ sở này.

Tại một cuộc họp ở quốc hội Hàn Quốc một ngày trước đó, đại diện Cơ quan Tình báo quốc gia (NIS) cho biết đã phát hiện dấu hiệu Triều Tiên khôi phục hoạt động một phần cơ sở phóng vệ tinh Sohae, còn được gọi là căn cứ tên lửa Tongchang-ri, gần biên giới với Trung Quốc.

Cùng ngày, Trung tâm Nghiên cứu chiến lược và quốc tế (CSIS) của Mỹ cũng công bố hình ảnh vệ tinh chụp cơ sở này hôm 2-3 và ghi nhận có hoạt động diễn ra tại nơi này. CSIS nhận định Triều Tiên xây dựng lại địa điểm này sau khi cuộc gặp giữa Chủ tịch Kim Jong-un và Tổng thống Mỹ Donald Trump hồi cuối tháng rồi không đạt được thỏa thuận.

Tuy nhiên, giới phân tích Hàn Quốc không đồng tình với đánh giá trên khi cho rằng miền Bắc có thể đã bắt đầu các hoạt động tại đây từ trước khi hội nghị thượng đỉnh diễn ra để sẵn sàng cho việc phá hủy trong trường hợp hai bên đạt được thỏa thuận phi hạt nhân hóa. "Triều Tiên có thể đã chuẩn bị dọn dẹp cơ sở này trong trường hợp các thanh sát viên nước ngoài đến kiểm tra. Đây là một phần nỗ lực nhằm nêu bật giá trị nhượng bộ của họ" - ông Kim Dong-Yub, chuyên gia của Viện Nghiên cứu Viễn Đông (Hàn Quốc), lý giải.

Chủ tịch Triều Tiên Kim Jong-un trở về Bình Nhưỡng hôm 5-3. Ảnh: KCNA

Tương tự, ông Choi Yong-hwan, nhà nghiên cứu tại Viện Chiến lược An ninh quốc gia Hàn Quốc, cho rằng thời gian là quá ngắn (kể từ khi hội nghị kết thúc) để Triều Tiên quyết định nối lại hành động khiêu khích. Ông Choi lưu ý tuy hình ảnh vệ tinh được chụp vào cuối tuần rồi nhưng không có đủ bằng chứng để xác định liệu những hoạt động tại cơ sở Sohae diễn ra trước hay sau khi Hội nghị Thượng đỉnh Mỹ - Triều Tiên kết thúc.

Cũng trong cuộc họp trên, NIS cho biết Triều Tiên đã dừng hoạt động lò phản ứng công suất 5 MW trong khu phức hợp hạt nhân chính ở Yongbyon từ cuối năm ngoái. Bên cạnh đó, các đường hầm tại bãi thử hạt nhân Punggye-ri vẫn đóng và bị bỏ không kể từ sau hoạt động phá hủy hồi tháng 5-2018.

Trong khi vẫn chưa rõ nguyên nhân Triều Tiên nối lại hoạt động tại cơ sở phóng vệ tinh Sohae, Cố vấn an ninh quốc gia Mỹ John Bolton hôm 5-3 cảnh báo Washington sẽ tìm cách tăng cường trừng phạt Bình Nhưỡng nếu nước này không dỡ bỏ chương trình vũ khí hạt nhân.

Trả lời phỏng vấn kênh Fox News (Mỹ), ông Bolton tuyên bố sẽ chờ xem liệu Triều Tiên có tuân thủ cam kết từ bỏ chương trình vũ khí hạt nhân và mọi thứ liên quan sau hội nghị thượng đỉnh hay không. Theo Reuters, hai nước hiện vẫn chưa thể thu hẹp được những bất đồng về tiến trình phi hạt nhân hóa của Bình Nhưỡng và việc nới lỏng biện pháp trừng phạt của Washington.

Bình Nhưỡng gặp khó về lương thực

Liên Hiệp Quốc (LHQ) hôm 6-3 cho biết sản lượng lương thực của Triều Tiên trong năm 2018 giảm xuống mức thấp nhất trong hơn thập kỷ qua. Đây là một phần nguyên nhân khiến khoảng 11 triệu người, gần 44% dân số Triều Tiên, thiếu ăn - theo một báo cáo mới của LHQ.

Sản lượng lương thực ở Triều Tiên giảm hơn 9%, từ 5,45 triệu tấn trong năm 2017 xuống 4,95 triệu tấn hồi năm ngoái do thiếu đất canh tác, thiếu máy móc nông nghiệp hiện đại và phân bón, kèm theo thiên tai liên tiếp. Ông Tapan Mishra, điều phối viên thường trú của LHQ tại Triều Tiên, cảnh báo: "Tình trạng suy dinh dưỡng quy mô lớn đang đe dọa cả một thế hệ trẻ em". Quan chức này ước tính 1,4 triệu người không được hỗ trợ lương thực. Gần 800.000 người không thể tiếp cận dịch vụ chăm sóc sức khỏe cơ bản. Khoảng 190.000 trẻ mẫu giáo và 85.000 trẻ suy dinh dưỡng không được cung cấp nguồn dinh dưỡng cần thiết.

LHQ đã kêu gọi khoản viện trợ trị giá 120 triệu USD cho Triều Tiên.

XUÂN MAI