NĂM 2021, THU NỘI ĐỊA VƯỢT DỰ TOÁN GÓP PHẦN KHƠI THÔNG DÒNG VỐN HỖ TRỢ NỀN KINH TẾ

Toàn cảnh kỳ họp thứ 5, Quốc hội nghe Chính phủ báo cáo Quyết toán ngân sách nhà nước năm 2021.

Thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc đã trình bày Báo cáo quyết toán ngân sách nhà nước năm 2021. Theo đó, căn cứ Nghị quyết số 128/2020/QH14 ngày 12/11/2020 về dự toán thu, chi ngân sách nhà nước (NSNN) năm 2021, Nghị quyết số 34/2021/QH15 ngày 13/11/2021 về dự toán NSNN năm 2022, Nghị quyết số 82/2023/QH15 ngày 09/01/2023 về việc điều chỉnh kế hoạch vốn vay lại năm 2022 của các địa phương, bổ sung dự toán chi thường xuyên năm 2021 nguồn vốn viện trợ không hoàn lại của nước ngoài, điều chỉnh dự toán kinh phí bảo đảm hoạt động chưa sử dụng hết năm 2021 của Tổng cục Thuế và Tổng cục Hải quan, chuyển nguồn kinh phí công tác phòng, chống dịch Covid-19 năm 2021 của các địa phương sang niên độ ngân sách năm 2022, nhiệm vụ thu, chi NSNN năm 2021 được quyết định như sau:

Tổng số thu NSNN là 1.358.084 tỷ đồng; Tổng số chi NSNN là 1.701.713 tỷ đồng; Bội chi NSNN là 343.670 tỷ đồng, tương đương 4% GDP, gồm: bội chi ngân sách trung ương (NSTW) là 318.870 tỷ đồng, tương đương 3,7% GDP, bội chi ngân sách địa phương (NSĐP) là 24.800 tỷ đồng, tương đương 0,3% GDP.

Các chính sách tài khóa được điều hành chủ động, tích cực.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết, năm 2021, dịch bệnh Covid-19 đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến mọi mặt kinh tế - xã hội của các quốc gia trên thế giới, trong đó có Việt Nam. Việt Nam một nền kinh tế hội nhập sâu, có độ mở cao, việc bùng phát mạnh dịch Covid-19 ở các địa phương trọng điểm kinh tế và việc áp dụng các biện pháp giãn cách tăng cường để phòng chống dịch trong Quý II và Quý III năm 2021 đã tác động mạnh tới hoạt động kinh tế, tài chính trong nước. Tỷ lệ thất nghiệp, thiếu việc làm tăng, đời sống của một bộ phận nhân dân lao động gặp khó khăn.

Với quyết tâm hoàn thành cao nhất nhiệm vụ tài chính - NSNN năm 2021 đã được Quốc hội quyết định, ngay từ đầu năm, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 01/NQ-CP ngày 01/01/2021 về nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và dự toán NSNN năm 2021; Nghị quyết số 02/NQ-CP ngày 01/01/2021 về tiếp tục thực hiện những nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia năm 2021, triển khai thực hiện tốt các cơ chế, chính sách thuế, tài chính, cải thiện môi trường kinh doanh, tạo điều kiện thuận lợi để các doanh nghiệp phát triển ổn định, vững chắc, thu hút đầu tư, tăng thêm năng lực sản xuất mới, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, tạo tiền đề để tăng thu cho NSNN.

Thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc trình bày Báo cáo quyết toán ngân sách nhà nước năm 2021.

Trong bối cảnh đó, các chính sách tài khóa đã được điều hành chủ động, tích cực, kịp thời tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, người dân bị ảnh hưởng của dịch. Vì vậy, cùng với việc từng bước kiểm soát dịch bệnh, từ cuối quý III năm 2021, các hoạt động kinh tế đã bắt đầu phục hồi và tăng trưởng tích cực, nhiều mục tiêu, chỉ tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội năm 2021 đánh giá hoàn thành, trong đó đạt và vượt 7/12 chỉ tiêu chủ yếu; kinh tế vĩ mô ổn định, tăng trưởng GDP đạt 2,58%, lạm phát được kiểm soát ở mức 1,84% (mục tiêu 4%), các cân đối lớn của nền kinh tế cơ bản được bảo đảm; kim ngạch xuất nhập khẩu tăng mạnh, thị trường tài chính phát triển, thị trường tiền tệ ổn định, an sinh xã hội được đảm bảo, an ninh, quốc phòng được giữ vững. Việt Nam là quốc gia duy nhất trong các nước được cả 3 tổ chức xếp hạng tín nhiệm quốc gia giữ nguyên hệ số tín nhiệm và nâng triển vọng lên mức tích cực.

Thu nội địa vượt dự toán, khơi thông dòng vốn hỗ trợ nền kinh tế, doanh nghiệp khôi phục sản xuất kinh doanh.

Về quyết toán thu ngân sách nhà nước, Bộ trưởng Bộ Tài chính cho biết, quyết toán thu ngân sách tăng 17,2% so với dự toán. Trong bối cảnh nền kinh tế chịu tác động nghiêm trọng của dịch bệnh, đặc biệt là trong khoảng giữa năm 2021 và ở các lĩnh vực xuất nhập khẩu, sản xuất ô tô, vận tải hàng không, kinh doanh dịch vụ du lịch, ăn uống, lưu trú; trong năm đã thực hiện nhiều giải pháp miễn, giảm, giãn thuế và các khoản thu NSNN để phòng, chống dịch, tháo gỡ khó khăn cho sản xuất - kinh doanh, thúc đẩy phục hồi và phát triển kinh tế.

Bên cạnh đó, cơ quan Thuế, Hải quan đã tranh thủ sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền địa phương, tăng cường phối hợp chặt chẽ với các lực lượng chức năng tập trung triển khai các giải pháp chính sách thu NSNN tháo gỡ khó khăn cho sản xuất - kinh doanh, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp, hộ kinh doanh. Đồng thời, tăng cường công tác quản lý thu NSNN trên địa bàn, nhất là các lĩnh vực, địa bàn trọng điểm, hoạt động thương mại điện tử, kinh doanh trên nền tảng số của các nhà cung cấp nước ngoài không có cơ sở kinh doanh tại Việt Nam, đảm bảo thu đúng, thu đủ, thu kịp thời các khoản phát sinh...

Bộ trưởng Hồ Đức Phớc nhận định, với kết quả thu NSNN năm 2021, thể hiện tính hiệu quả của việc điều chỉnh kịp thời chính sách để tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp và người dân, các giải pháp kích cầu đầu tư, tiêu dùng thúc đẩy phục hồi kinh tế đã tác động tích cực đến hoạt động sản xuất, kinh doanh.

Bộ trưởng cũng phân tích kết quả thu nội địa tăng 15,9% so với dự toán do sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ trong công tác phòng, chống dịch bệnh; Quốc hội, Chính phủ đã ban hành các chính sách tài khóa, tiền tệ, kích cầu tiêu dùng, đầu tư công như: điều chỉnh giảm lãi suất, cơ cấu lại thời hạn trả nợ, miễn giảm, gia hạn thuế, phí, tiền thuê đất,… góp phần khơi thông dòng vốn hỗ trợ nền kinh tế, giúp doanh nghiệp tháo gỡ khó khăn, khôi phục sản xuất, kinh doanh.

Một số ngành, lĩnh vực có đóng góp lớn cho NSNN ít chịu ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19 và được hưởng lợi từ yếu tố thị trường nên hoạt động sản xuất, kinh doanh vẫn duy trì tăng trưởng khá như: khối ngành ngân hàng, chứng khoán, hoạt động thăm dò, khai thác, chế biến dầu khí, thị trường bất động sản sôi động..., đã góp phần tăng thu lớn cho NSNN.

Ưu tiên chi NSNN cho công tác phòng, chống dịch Covid-19 và đảm bảo an sinh xã hội, ổn định đời sống Nhân dân.

Báo cáo với Quốc hội về quyết toán chi NSNN, Bộ trưởng Bộ Tài chính cho biết, chi ngân sách năm 2021 tăng 0,4% so với dự toán; trong đó quyết toán chi NSTW bằng 91% so với dự toán; quyết toán chi NSĐP bằng 107% so với dự toán.

Bộ trưởng Hồ Đức Phớc nêu rõ, thực hiện các Nghị quyết của Quốc hội, Chính phủ đã chỉ đạo triển khai đồng bộ, quyết liệt nhiều giải pháp quản lý, điều hành chi NSNN năm 2021 chủ động, chặt chẽ. Trong đó đã quán triệt quan điểm tập trung ưu tiên, nỗ lực cao nhất cho công tác phòng, chống dịch Covid-19 và đảm bảo an sinh xã hội, ổn định đời sống Nhân dân.

Các bộ, cơ quan trung ương và địa phương đã nghiêm túc thực hiện chi ngân sách bám sát dự toán được giao; rà soát, cắt giảm tối thiểu 50% kinh phí hội nghị, công tác trong và ngoài nước, tiết kiệm thêm 10% chi thường xuyên khác còn lại của năm 2021; thu hồi các khoản chi thường xuyên chưa thực sự cần thiết, chậm triển khai để tập trung nguồn lực cho phòng, chống dịch Covid-19.

Tuy nhiên, trong thực hiện, tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công còn thấp; việc tổ chức triển khai thực hiện một số chính sách đảm bảo an sinh xã hội còn chậm; số chuyển nguồn kinh phí sang năm sau còn lớn; việc quản lý sử dụng kinh phí NSNN ở một số bộ, ngành, địa phương còn sai phạm; việc chấp hành thời hạn báo cáo quyết toán chưa đảm bảo theo đúng quy định.

Thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Tài chính cũng báo cáo Quốc hội về bội chi NSNN, tổng mức vay của NSNN, về triển khai thực hiện các nghị quyết của Quốc hội về quyết toán, thực hiện kiến nghị của Kiểm toán nhà nước. Báo cáo của Chính phủ cũng trình Quốc hội phê chuẩn quyết toán thu, chi ngân sách nhà nước năm 2021: Tổng số thu cân đối NSNN là 2.387.906 tỷ đồng. Trong đó số thu NSNN theo dự toán là 1.591.411 tỷ đồng, thu chuyển nguồn năm 2020 sang năm 2021 là 643.406 tỷ đồng, thu từ kết dư năm 2020 là 140.410 tỷ đồng và thu từ quỹ dự trữ tài chính theo quy định của Luật NSNN là 12.679 tỷ đồng. Tổng số chi cân đối NSNN là 2.484.439 tỷ đồng; trong đó chi NSNN theo dự toán là 1.708.088 tỷ đồng, chi chuyển nguồn sang năm 2022 là 776.351 tỷ đồng. Bội chi NSNN 214.053 tỷ đồng, bao gồm: bội chi NSTW là 211.650 tỷ đồng, bội chi NSĐP là 2.403 tỷ đồng.

Lan Hương