Nan giải hàng giả, hàng nhái
Trong phiên chất vấn tại kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XIV vấn đề được nhiều đại biểu Quốc hội quan tâm nhất chính là vấn nạn hàng giả, hàng nhái, giả nhãn mác xuất xứ tràn lan hiện nay bởi nó liên quan trực tiếp đến đời sống, an sinh xã hội, liên quan đến uy tín của DN, thậm chí là sức khỏe, sinh mạng của người dân.
Câu chuyện hàng giả hàng nhái không là vấn đề mới song chưa bao giờ là cũ, bởi từng ngày, từng giờ vẫn đang hiện diện, tác động trực tiếp đến xã hội. Hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng đã và đang thâm nhập vào tất cả các phân khúc của thị trường, từ các “mẹt” hàng tạp hóa tại các phiên chợ vùng sâu, vùng xa cho đến vỉa hè, mặt phố các đô thị lớn, len lỏi, trà trộn vào cả những trung tâm thương mại lớn, các siêu thị cao cấp... Bao nhiêu DN chân chính đã sụp đổ vì vấn nạn hàng giả, hàng nhái? Bao nhiêu thương hiệu, tên tuổi từng “một thời vang bóng” đã phải gục ngã trước vấn nạn hàng giả, bởi chính lòng tham của chủ thương hiệu đó mà Khaisilk là một ví dụ điển hình?
Ở đây cũng không thể bỏ qua trách nhiệm của chính người tiêu dùng. Cũng bởi tâm lý ham của rẻ, nhưng lại thích “xài hàng hiệu” của một bộ phận người tiêu dùng nên mới có thực trạng, hầu hết sản phẩm của các hãng có uy tín, có thương hiệu đều bị làm giả, làm nhái. Một chiếc túi nhãn hiệu Gucci giá chỉ vài trăm ngàn được bày bán đầy ở các chợ, vỉa hè, trong khi giá trị chiếc túi thương hiệu Gucci thật giá lên đến hàng chục triệu đồng. Một chiếc áo hãng “Nike”, hay đôi giày Adiddas chuẩn có giá lên đến vài triệu đồng thì hàng nhái ở các chợ giá chỉ vài chục ngàn đồng.
Trong một diễn biến khác, hàng giả hàng nhái không chỉ giả các thương hiệu nổi tiếng mà còn lợi dụng Cuộc vận động người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam đang lan tỏa, lợi dụng niềm tin của người tiêu dùng đang ngày càng đặt nhiều vào hàng hóa sản xuất trong nước, nhiều DN đã làm giả thương hiệu, làm giả về xuất xứ “made in Vietnam” để lừa dối người tiêu dùng.
Câu hỏi đặt ra là, tại sao rất nhiều người tiêu dùng biết rõ họ đang sử dụng hàng nhái, hàng giả mà vẫn chấp nhận, thậm chí là thản nhiên một cách thờ ơ tiếp tay cho hành vi này? Câu trả lời đã được giới chuyên gia mổ xẻ rất nhiều lần, đó là tâm lý ham rẻ, hay nói đúng hơn là sự dễ dãi của người tiêu dùng. Và chính sự dễ dãi đó đã “thêm dầu” cho “ngọn lửa” hàng giả hàng nhái bùng cháy.
Xét về góc độ kinh tế, hàng giả, hàng nhái trước hết làm mất uy tín của những DN có sản phẩm bị làm giả, khiến người tiêu dùng hiểu lầm, dẫn đến việc quay lưng lại với sản phẩm. Mặt khác, khiến những mặt hàng chính hãng, có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng lâm vào tình trạng ế ẩm, suy giảm doanh thu. Nhưng hậu quả khó lường hơn là những nguy cơ có thể gây ra thiệt hại về sức khỏe, tính mạng con người khi sử dụng những sản phẩm chất lượng kém, không rõ nguồn gốc xuất xứ và chính người tiêu dùng là đối tượng chịu thiệt thòi lớn nhất khi vừa mất tiền, vừa mang tật.
Trong phiên trả lời chất vấn mới nhất trước Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Công thương Trần Tuấn Anh đã thừa nhận, trên thực tế những câu chuyện về buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, hàng kém phẩm chất, hàng nhái, hàng vi phạm sở hữu trí tuệ đã tương đối phổ biến và xảy ra không còn là cá biệt tại các khu vực, địa phương trên địa bàn cả nước. Đặc biệt là khi chúng ta đang hội nhập rất sâu và rộng với thế giới thì câu chuyện này lại càng phát triển và mạnh mẽ hơn, thậm chí là còn được tổ chức một cách rất tinh vi và có liên kết cả trong và ngoài nước. Người đứng đầu ngành Công thương cũng nhận định, thực trạng hàng giả được bày bán công khai có sự tiếp tay của lực lượng chức năng tại nhiều địa phương. Khi mà chính nhà quản lý “làm ngơ” lẽ đương nhiên hàng giả, hàng nhái vẫn còn đất sống.
Trong phiên trả lời chất vấn, Bộ trưởng Bộ Công thương Trần Tuấn Anh cũng nhìn nhận trách nhiệm của mình trong thời gian qua là chưa quán xuyến, chưa đảm bảo hết được những yêu cầu trong đấu tranh với vấn nạn hàng giả, hàng kém chất lượng và cam kết trong thời gian tới lực lượng chức năng sẽ tiếp tục làm tốt và làm tốt hơn nữa trách nhiệm của mình trong việc chủ động và phối hợp với các địa phương đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại.
Dư luận kỳ vọng lời cam kết của vị Bộ trưởng Bộ Công thương sẽ được thực thi hiệu quả trên thực tế.