Nâng cao chất lượng nhân lực thư viện ở đơn vị cơ sở

Tuy nhiên, ở đơn vị cơ sở, hạn chế về chất lượng nhân lực vẫn chưa được khắc phục, đòi hỏi mỗi cán bộ, nhân viên thư viện phải không ngừng nâng cao năng lực nghiệp vụ. Bên cạnh đó, cấp ủy, chỉ huy đơn vị cần quan tâm, chăm lo bồi dưỡng nguồn nhân lực hoạt động trong lĩnh vực này.

Các nhà trường quân đội hiện nay chưa đào tạo ngành thông tin-thư viện nên nhiều đơn vị phải tuyển dụng nhân lực ngoài quân đội để đảm nhận công tác thư viện. Các chức danh liên quan đến thư viện chủ yếu dành cho vị trí cán bộ, nhân viên làm việc ở thư viện, nhà văn hóa cấp quân chủng, binh chủng và tương đương, còn ở đơn vị cơ sở thường bố trí cán bộ, nhân viên làm công tác kiêm nhiệm. Như vậy, có thể thấy rõ hạn chế về nhân lực quản lý thư viện, phòng đọc, tủ sách đang là tình trạng chung trong toàn quân.

Thí sinh thực hành kỹ thuật sách tại Hội thi thư viện, phòng Hồ Chí Minh do Quân chủng Hải quân tổ chức.

Để khắc phục hạn chế này, nhiều năm qua, Thư viện Quân đội (TVQĐ), Tổng cục Chính trị đã phối hợp chặt chẽ với các đơn vị đầu mối Bộ Quốc phòng tổ chức nhiều lớp tập huấn tập trung hoặc lớp tập huấn riêng khi có yêu cầu. Đại tá Trần Thị Bích Huệ, Giám đốc TVQĐ cho biết: “Với nhiệm vụ hướng dẫn, bồi dưỡng nghiệp vụ thư viện cho toàn quân, TVQĐ đã xuất bản nhiều tài liệu về công tác thông tin-thư viện để cán bộ, nhân viên tự nghiên cứu; đồng thời còn tổ chức các lớp tập huấn cho nhiều đối tượng học viên, trong đó chú trọng đối tượng chưa qua đào tạo, tập huấn. Dù thời gian các lớp tập huấn ngắn nhưng hiệu quả khá cao, khi học viên trở về đơn vị đã có thể áp dụng kiến thức vào công việc hằng ngày. Các lớp tập huấn ngày càng cần thiết bởi hiện nay ngoài 50% số sách cấp phát của TVQĐ, kinh phí còn lại sẽ chuyển về đơn vị cơ sở để chủ động đáp ứng nhu cầu của cán bộ, chiến sĩ. Điều này đòi hỏi nhân viên làm công tác thư viện phải am hiểu nghiệp vụ thư viện nói riêng, văn hóa đọc nói chung”.

Tìm đến lớp tập huấn công tác nghiệp vụ thư viện khu vực phía Bắc năm 2019 đang diễn ra tại Hà Nội, chúng tôi ghi nhận sự hứng khởi của gần 200 học viên khi được tiếp cận với những kiến thức căn bản về thư viện nói chung, hệ thống thư viện trong quân đội nói riêng. Đồng chí Cao Thị Ánh, nhân viên Ban Tuyên huấn, Phòng Chính trị, Bộ CHQS tỉnh Hưng Yên cho biết: “Vốn là giáo viên ngoại ngữ được tuyển dụng vào quân đội phụ trách nhà truyền thống kiêm nhiệm thư viện đã được 5 năm nhưng đây là lần đầu tiên tôi được cử đi tập huấn nghiệp vụ. Những kiến thức trong việc tiếp nhận tài liệu, vào sổ, làm biên mục sử dụng bảng phân loại 19 lớp… rất hữu ích, giúp tôi quản lý tài liệu hiệu quả, khoa học, hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao”.

Do yêu cầu, nhiệm vụ luân chuyển nên có tình trạng cán bộ, nhân viên đã được tập huấn, bước đầu quen việc lại phải chuyển đến đơn vị khác, với vị trí công tác khác, để lại “khoảng trống” chuyên môn nghiệp vụ. Trung tá Bế Xuân Chiến, Trưởng ban Tuyên huấn, Phòng Chính trị, Bộ chỉ huy BĐBP tỉnh Cao Bằng, nêu kinh nghiệm: “Trước khi bàn giao công việc, chúng tôi yêu cầu các đồng chí làm công tác thư viện, phòng đọc đi trước phải hướng dẫn nghiệp vụ đầy đủ, “cầm tay chỉ việc” cho các đồng chí mới đảm nhận công việc. Tránh tình trạng lúng túng trong quản lý tài liệu...”.

Để nâng cao chất lượng nhân lực thư viện ở đơn vị cơ sở, sự quan tâm, chăm lo của cấp ủy, chỉ huy là rất cần thiết. Trước hết các đơn vị cần bố trí hợp lý cán bộ, nhân viên kiêm nhiệm công tác thư viện trong một khoảng thời gian vài năm, tránh tình trạng như ở một số đơn vị, thay đổi nhân sự liên tục, có người đảm nhận công tác thư viện chỉ vài tháng, không chuyên tâm, không có chuyên môn dẫn đến chểnh mảng trong công tác. Các cơ quan tham mưu cần để xuất với lãnh đạo, chỉ huy quan tâm đầu tư, tổ chức các hoạt động thiết thực, như: Tọa đàm, giới thiệu sách, thi tìm hiểu kiến thức trong sách… lồng ghép sinh hoạt hằng tuần, đặc biệt vào mỗi dịp kỷ niệm, ngày lễ. Qua đó, để thiết chế thư viện, phòng Hồ Chí Minh nâng cao hiệu quả hoạt động, nhân viên thư viện cũng phát huy được năng lực, sáng tạo trong công tác chuyên môn.

Gần đây, nhiều đơn vị đã tổ chức hội thi về thư viện, phòng truyền thống, phòng Hồ Chí Minh, với các phần thi trong đó có nhận thức của nhân viên thư viện, thực hành kỹ thuật sách, tọa đàm sách... hội thi không đơn thuần chỉ tranh giải cao thấp mà còn là dịp đánh giá chất lượng nghiệp vụ, nhân lực, từ đó tìm ra phương hướng bồi dưỡng nâng cao chất lượng nhân lực. Theo đánh giá của ban giám khảo và ghi nhận của phóng viên tại các hội thi do Quân chủng Hải quân, Quân chủng Phòng không-Không quân tổ chức, cán bộ, nhân viên từng tham dự tập huấn, bồi dưỡng nghiệp vụ đều nắm rõ nghiệp vụ cơ bản, tạo chuyển biến trong hoạt động thư viện, góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động công tác Đảng, công tác chính trị ở đơn vị cơ sở.

Bài và ảnh: TRẦN HOÀNG HOÀNG