Nâng cao chất lượng thi hành án hình sự

Phó Viện trưởng Viện KSND tỉnh Hồ Ngọc Thảo và Phó Chánh án TAND tỉnh Lê Quốc Ly ký kết quy chế phối hợp. Ảnh VĂN TÀI

Viện KSND tỉnh và TAND tỉnh vừa ký kết quy chế phối hợp trong việc giao, gửi bản án, quyết định; ra quyết định hoặc ủy thác ra quyết định thi hành án; gửi quyết định thi hành án. Đây là cơ sở pháp lý quan trọng để viện KSND và TAND hai cấp phối hợp chặt chẽ, tạo sự thống nhất cao, tăng cường trách nhiệm và nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác thi hành án hình sự; đảm bảo các bản án, quyết định của tòa án có hiệu lực được thi hành nghiêm.

Tòa chậm giao bản án, viện gặp khó

Theo thống kê của ngành Kiểm sát tỉnh, trong năm 2020, TAND tỉnh và TAND các huyện, thị xã, thành phố đã chậm gửi thông báo thụ lý 79 vụ, gửi bản án, quyết định cho viện KSND cùng cấp không đúng thời hạn theo quy định của pháp luật 119 trường hợp; nhà tạm giữ không gửi thông báo sắp hết thời hạn tạm giam cho cơ quan đang thụ lý vụ án 44 trường hợp; không triệu tập người đại diện hợp pháp của người chấp hành án treo, cải tạo không giam giữ - là người dưới 18 tuổi đến trụ sở UBND cấp xã để cam kết việc chấp hành án 5 trường hợp; UBND cấp xã không thông báo cơ quan thi hành án hình sự công an cấp huyện để đề nghị TAND cùng cấp xem xét, quyết định việc rút ngắn thời gian thử thách, giảm thời hạn chấp hành án cho 2 trường hợp; không lập hồ sơ đề nghị rút ngắn thời hạn thử thách cho người chấp hành án treo đủ điều kiện 3 trường hợp…

Theo viện KSND hai cấp ở Phú Yên, những vi phạm chủ yếu do thư ký, thẩm phán được phân công giải quyết chưa làm hết trách nhiệm, chưa nghiêm túc thực hiện các quy định của pháp luật; lãnh đạo tòa án chưa thường xuyên kiểm tra đôn đốc để phát hiện vi phạm trong một số trường hợp cụ thể...

Để khắc phục những vi phạm vừa nêu, viện KSND cấp tỉnh và huyện đã kịp thời ban hành 31 kháng nghị và 132 kiến nghị yêu cầu các cơ quan liên quan sửa chữa, khắc phục vi phạm, góp phần đảm bảo pháp chế trong hoạt động tư pháp.

Phối hợp kiểm sát

Mới đây, Viện KSND tỉnh và TAND tỉnh đã ký kết quy chế phối hợp trong việc giao, gửi bản án, quyết định; ra quyết định hoặc ủy thác ra quyết định thi hành án; gửi quyết định thi hành án.

Ông Hồ Ngọc Thảo, Phó Viện trưởng Viện KSND tỉnh cho biết: Sau khi tiếp nhận bản án, quyết định do tòa án các cấp gửi đến (kể cả bản án chưa có hiệu lực pháp luật) hoặc thông báo kết quả xét xử phúc thẩm, giám đốc thẩm, tái thẩm, đơn vị kiểm sát xét xử hình sự thực hiện nhiệm vụ kiểm sát bản án, quyết định theo quy định, đóng dấu chưa có hiệu lực pháp luật hoặc có hiệu lực pháp luật vào bản án, quyết định để theo dõi quản lý; đồng thời có trách nhiệm sao gửi ngay 1 bản đến đơn vị kiểm sát thi hành án hình sự để phối hợp kiểm sát theo nhiệm vụ, quyền hạn của ngành.

Trường hợp bản án dài, phức tạp thì có thể sao gửi phần đầu (thủ tục và lý lịch bị cáo) và phần quyết định của hội đồng xét xử. Mặt khác, đơn vị kiểm sát thi hành án hình sự mở sổ theo dõi, quản lý đầy đủ việc tiếp nhận bản án, quyết định do các đơn vị chuyển đến. Sau đó, phân công kiểm sát viên, kiểm tra viên quản lý, nghiên cứu theo dõi thi hành bản án, quyết định của tòa án, đơn vị kiểm sát thi hành án hình sự phải chủ động trong việc tiếp nhận bản án, quyết định và theo dõi kết quả xét xử phúc thẩm, giám đốc thẩm, tái thẩm để kiểm sát thi hành án.

Còn theo ông Nguyễn Quang Hiển, Trưởng Phòng Kiểm sát giam, giữ và thi hành án (Viện KSND tỉnh), công tác phối hợp kiểm sát việc ra quyết định hoặc ủy thác ra quyết định thi hành án là định kỳ hàng tháng, đơn vị kiểm sát thi hành án hình sự phải rà soát, đối chiếu, lập danh sách về số lượng bản án, quyết định thi hành án hình sự, ủy thác ra quyết định thi hành án hình sự đã tiếp nhận. Chủ động phối hợp với tòa án cùng cấp đối chiếu, rà soát kết quả chuyển bản án và ra quyết định thi hành án.

Căn cứ vào kết quả theo dõi việc tiếp nhận bản án, quyết định đơn vị kiểm sát thi hành án hình sự thực hiện nhiệm vụ kiểm sát việc tòa án cùng cấp ra quyết định hoặc ủy thác ra quyết định thi hành án hình sự theo quy định. Riêng đối với trường hợp hội đồng xét xử trả tự do ngay tại phiên tòa thì đơn vị thực hành quyền công tố và kiểm sát xét xử hình sự thông báo ngay cho đơn vị kiểm sát thi hành án hình sự biết để phối hợp kiểm sát.

Điều 254 Bộ luật Tố tụng hình sự quy định, trong thời hạn 10 ngày, kể từ ngày tuyên án hoặc kể từ ngày ra quyết định, tòa án cấp phúc thẩm phải gửi bản án hoặc quyết định phúc thẩm cho người kháng nghị, tòa án, viện kiểm sát… Vì vậy, việc tòa án gửi chậm so với thời hạn quy định không chỉ làm ảnh hưởng quyền lợi hợp pháp của đương sự và những người tham gia tố tụng khác, mà còn làm hạn chế đến quyền kiến nghị, kháng nghị của viện kiểm sát. Nhất là, viện kiểm sát sẽ không bảo vệ kịp thời quyền lợi hợp pháp của tổ chức và cá nhân khi tham gia tố tụng hình sự...

Luật sư Nguyễn Hương Quê, Chủ nhiệm Đoàn luật sư Phú Yên

VĂN TÀI