Nắng nóng khốc liệt, Hưng Nguyên gồng mình chống hạn

Các hồ đập trơ đáy, khiến nhiều máy bơm nước ở Hưng Nguyên ngừng hoạt động.

Sản xuất vụ hè thu năm 2019 được triển khai sớm hơn 15 - 20 ngày so với kế hoạch, do lúa vụ xuân thu hoạch sớm. Tuy nhiên sau khi gieo cấy xong, nắng nóng khốc liệt, nền nhiệt độ luôn ở mức cao 37 - 40 độ C duy trì liên tục hơn một tháng, kể từ cuối tháng 5 đến hết tháng 6. Đợt nắng nóng trên diện rộng này được xem là khốc liệt nhất trong vòng 15 năm trở lại đây.

Đặc biệt từ ngày 10-6 đến nay, nền nhiệt độ không khí ở mức rất cao, phổ biến ở mức 38 - 42 độ C. Tổng số giờ nắng trong khu vực phổ biến từ 250 đến 290 giờ, nhiều hơn so với trung bình nhiều năm cùng thời kỳ từ 40 đến 70 giờ. Tình trạng nắng nóng kéo dài, cộng theo gió phơn Tây Nam thổi mạnh đã làm cho nguồn nước đầu nguồn cạn kiệt, mực nước cống Bara Nam Đàn - cung cấp nước chủ yếu cho huyện Hưng Nguyên nhiều ngày xuống mức âm 30 - 45 cm so với thiết kế. Lưu lượng lúc triều cường chỉ đạt 5 - 7 m3/s so với thiết kế 40 - 45 m3/s, nên nguồn nước về hệ thống sông Hoàng Cần, Đê Kênh Thấp, Kênh Gai ở mức quá thấp không đủ nước cho các trạm bơm hoạt động.

Theo Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN và PTNT) huyện Hưng Nguyên, hơn 70% diện tích lúa hè thu của Hưng Nguyên phụ thuộc nguồn nước lấy từ Bara Nam Đàn, tương đương khoảng 3.500 ha; phần diện tích còn lại (gần 1.000 ha) của các xã dọc sông Lam lấy nước trực tiếp từ sông Lam. Từ ngày 15 đến ngày 25-6, ngoại trừ Trạm bơm chuyền Hưng Xuân hoạt động được 14 - 15 giờ/ngày và trạm bơm sông Rum hoạt động được 8 - 10 giờ/ngày, còn lại hầu hết các trạm bơm trên đê Kênh Thấp, Sông Hoàng Cần, Kênh Gai…chỉ hoạt được được khoảng 2 - 3 giờ/ngày. Toàn huyện có 92 trạm bơm, thì có đến 65 trạm bơm đều phải ngừng hoạt động.

Vớt bèo, nao vét sông Hoàng Cầm để đưa nước về.

Nguồn nước tạo nguồn duy nhất cho các xã vùng giữa như: Hưng Tiến, Hưng Thắng, Hưng Phúc, Hưng Mỹ, Hưng Thông và các xã vùng dưới Hưng Châu, Hưng Lợi được bơm chuyền từ trạm bơm sông Rum và trạm bơm Hưng Xuân, không thể đáp ứng đủ. Bên cạnh đó, hầu hết các hồ đập nhỏ trên địa bàn đều đã cạn trơ đáy.

Đến cuối tháng 6 toàn huyện có 2.000 ha/4.500 ha gieo cấy bị thiếu nước, trong đó hơn 1.000 ha bị hạn nặng, đặc biệt hơn 600 ha khô cháy tập trung ở các xã Hưng Yên Bắc, Hưng Tây, Hưng Thông, Hưng Tân, Hưng Thắng, Hưng Mỹ…

Chủ tịch xã Hưng Thắng Nguyễn Văn Mão cho biết, hiện tại, Hưng Thắng có gần 100/248 ha lúa đã gieo cấy bị khô cháy. Nhiều diện tích lúa từ lúc gieo xong hơn một tháng nay vẫn chưa được một lần bơm nước tưới. Còn theo Phó chủ tịch xã Hưng Yên Bắc Nguyễn Văn Hữu, hiện nay trên địa bàn xã không những không có nước bơm dưỡng cho lúa, mà nước cho đàn gia súc cũng đang thiếu nghiêm trọng. Cùng với đó, nhiều diện tích nuôi thủy sản bị khô cạn, cá bị chết. Đặc biệt, gần 300 ha chanh ở Yên Nam, Yên Bắc và hầu hết diện tích vừng, đậu trên vùng bãi dọc sông Lam đều khô cháy.

Trước tình hình hạn hán nghiêm trọng, Chủ tịch UBND huyện đã chỉ đạo Phòng NN và PTNT phối hợp với Công ty thủy nông Nam triển khai một số giải pháp cấp bách như: Đắp đập chắn ngang sông Cầu Gãy, tận dụng triều cường bơm nước từ sông Rum vào sông Hạnh Phúc, sử dụng trạm bơm Hưng Lĩnh bơm chuyền xuống Kênh Lam Trà; huy động hơn 3.000 người vớt bèo, nạo vét hơn bảy km trên sông Hoàng Cần; huy động hàng trăm máy bơm dầu của người dân tận dụng nước từ các ao hồ để bơm cho các diện tích khô hạn ở Hưng Tây, Yên Nam, Yên Bắc…huy động tối đa nguồn lực tập trung cho việc chống hạn cho người, cũng như cây trồng, vật nuôi khác.

Người dân dùng máy bơm mini để bơm nước về đồng.

Theo dự báo của Trung tâm Khí tượng thủy văn Bắc Trung Bộ: Từ ngày 28-6 đến ngày 6-7, vùng áp thấp nóng phía Tây tiếp tục phát triển và mở rộng về phía Đông Nam kết hợp với hiệu ứng phơn nên khu vực Bắc Trung bộ mây thay đổi, ngày nắng nóng gay gắt, có nơi đặc biệt gay gắt, gió Nam đến Tây Nam cấp 3. Như vậy, trong những ngày tới nếu không có mưa, tình trạng khô hạn trên diện rộng tiếp tục xảy ra, nhiều diện tích có nguy cơ mất trắng. Các địa phương phải tiếp tục huy động mọi nguồn lực, để chủ động ứng phó với tình hình hạn hán, hạn chế thấp nhất thiệt hại cho cây trồng, vật nuôi.

THÀNH CHÂU - ĐỨC AN