Napoli - vô địch trong cảm hứng bất tận Maradona

Napoli khiến tất cả bất ngờ với chức vô địch Serie A. Ảnh: BR.

Khi đạo diễn Paolo Sorrentino lên nhận giải Oscar cho hạng mục Phim nước ngoài hay nhất cách đây 9 năm, ông dành lời tri ân cho những nguồn cảm hứng của mình: Federico Fellini, J.R.R. Tolkien, Martin Scorsese và… Diego Armando Maradona.

Là một người dân Napoli, sẽ thật thiếu sót nếu bỏ qua Thánh Diego; và thực tế thì xuyên suốt sự nghiệp, nhà làm phim này cũng luôn nhắc lại câu chuyện hi hữu “Maradona cứu mạng tôi”.

Vị thánh của Napoli

Suốt thời niên thiếu, Sorrentino thường xuyên xin phép bố để theo chân Napoli trong các trận đấu sân khách tại Calcio. Một chủ nhật nọ, cậu còn tách khỏi kỳ nghỉ của gia đình ở vùng Abruzzo để đi xem Maradona thi đấu tại Napoli. Đến khi xem xong và quay lại, bấm chuông nhà nghỉ mà không thấy ai trả lời, cậu mới vỡ lỡ một chuyện kinh hoàng: Người dân ở cạnh nhà nghỉ thông báo hung tin, một vụ rò rỉ khí carbon monoxide đã giết chết bố mẹ của Sorrentino.

Như vậy là Maradona, “Chúa trời trong chiếc áo số 10” đã “can thiệp” để cậu không chịu chung số phận. Về sau, huyền thoại người Argentina thường xuyên xuất hiện trong các tác phẩm nghệ thuật của Sorrentino, với tư cách một vị thánh hoặc một nghệ sĩ. Đạo diễn giành giải Oscar còn khẳng định việc xem Maradona thi đấu là trải nghiệm nghệ thuật đầu tiên của mình.

Đạo diễn Sorrentino tri ân Maradona khi đoạt giải Oscar.

Việc Napoli có thể vô địch Serie A “sau công nguyên” (tiếng Anh là AD, chơi chữ từ cụm After Diego - sau thời Diego Maradona), từ lâu đã được xem là không tưởng. Họ đã không làm được điều này suốt 33 năm, kể từ Scudetto 1980. Đó là lý do Maradona được tôn sùng như một vị thánh ở Naples; các cuộc triển lãm về cuộc đời ông liên tục được tổ chức tại các nhà thờ thay vì viện bảo tàng và các CĐV thường xuyên hành hương đến các bức tranh vẽ ông trên những bức tường của thành phố.

Thế nhưng đến mùa 2022-23 này, tình yêu nồng cháy càng được thổi bùng khi điều không tưởng có khả năng thành hiện thực. Suốt nhiều tuần vừa qua, ban công căn hộ đối diện sân Diego Armando Maradona treo một biểu ngữ đầy oai vệ, tuyên bố Napoli là “Nhà vô địch Italy mùa 2022-23”. Các quầy hàng trong ngôi chợ trên đường Giulio Cesare đã sớm bán những chiếc áo thun in hình Vesuvius (ngọn núi lửa nổi tiếng ở Naples) phun trào trong màu cờ Ý.

Lối vào một quán bar ở góc phố mà cảnh vệ Ý hay nhâm nhi café, giờ đây cũng có biển hiệu hình trái tim với đèn led màu xanh lam. Tất nhiên, chiếc khiên ba màu với số 3 nằm giữa (biểu trưng cho Scudetto thứ 3 trong lịch sử 96 năm của Napoli) cũng chiễm chệ ở đó. Những biểu tượng tự hào ấy có ở khắp mọi nơi, phấp phới trong gió như những dải lụa trắng xanh rải trên đầu mọi con đường trong thành phố này.

Bằng cách dẫn đầu Serie A với lợi thế 17 điểm trước vòng đấu cuối tuần trước, đội bóng của HLV Luciano Spalletti đã hóa giải dứt điểm lời nguyền, trị dứt nỗi sợ vấp ngã mỗi khi gần chạm đến ngai vàng. Niềm vui ấy lớn đến nỗi ngay cả việc bị Salernitana ngáng đường, không thể đăng quang sớm trên sân Maradona tuần trước, cũng không gây quá nhiều thất vọng. Cả HLV, các cầu thủ và CĐV đều nhìn nhận cú vấp theo kiểu, nhờ vậy mà Napoli được tận hưởng niềm khấp khởi lâu hơn.

Đó là cảm xúc đã giữ ấm trái tim họ trong suốt quãng đường hành quân đến Udine, nơi mà rốt cục, Victor Osimhen cũng ghi bàn thắng ấn định danh hiệu vào đêm qua.

Hành trình vạn dặm

Cảm xúc vỡ òa. Đã bao nhiêu thế hệ phải lỡ làng rồi, để vun đắp cho ngày trở lại ngai vàng này? Napoli thậm chí từng thi đấu sa sút và xuống hạng Serie B vào cuối mùa 1997-98; thậm chí còn từng phá sản và bị đánh tụt xuống Serie C vào năm 2004. Aurelio De Laurentiis, một đạo diễn phim khác đã xuất hiện để tái thành lập CLB nhằm ngăn cho câu chuyện của đội bóng có kết thúc buồn.

Người dân Napoli tràn ra đường ăn mừng chức vô địch Serie A.

Trong hai thập kỷ gần nhất, người hâm mộ Napoli đã chứng kiến quá nhiều chuyện đáng nhớ: từ việc chiến đấu để trở lại Serie A, trở lại đấu trường châu Âu sau 13 năm, lần đầu tiên chinh chiến ở Champions League hay là giành Coppa Italia dưới thời HLV Rafa Benitez và Gennaro Gattuso.

Họ đã mua áo đấu của các hảo thủ như Roberto “Pampa” Sosa, sáng tác những bài hát về bộ ba Marek Hamsik, Ezequiel Lavezzi và Edinson Cavani; đã thần tượng một cầu thủ tầm trung như Jesus Datolo vì công trạng giúp Napoli hạ Juventus lần đầu kể từ năm 1988… Họ còn sống bằng niềm cảm hứng từ Lorenzo Insigne, còn gạt nước mắt để nguyền rủa Gonzalo Higuain vì dám phản bội họ, và thay thế bằng tình yêu với Dries Mertens - người sau đó ghi nhiều bàn thắng nhất trong lịch sử CLB.

Điểm chung của những ký ức ấy: không một ai giành được Scudetto cùng Napoli. Họ thậm chí từng khép lại mùa giải 2017-18 với tận 91 điểm nhưng vẫn không đủ để soán ngôi một Juventus đã thoáng trị giải đấu suốt thập kỷ.

“Mọi người đều nhung nhớ Cơn lốc màu da cam Hà Lan ở những năm 1970 chứ không phải đội vô địch World Cup khi ấy. Tôi tin rằng tất cả rồi sẽ nhớ đội Napoli này trong 20 năm tới”, đó là phát biểu của HLV Maurizio Sarri thời điểm ấy, nghe như một lời tự an ủi. Thậm chí, nhiều CĐV còn chế lại lời của ông theo cách đầy ai oán rằng, nếu Napoli này không làm được, làm gì còn đội Napoli nào có thể…

Higuain từng bật khóc khi Napoli vấp ngã trên đường đua vô địch với Juventus.

Vậy mà lớp sương mù khổng lồ ấy vẫn có thể được xua tan, bằng sự kiệt xuất của thế hệ mới, cộng với cả thiên thời, địa lợi.

Việc bổ nhiệm HLV Luciano Spalletti là nước đi đầu tiên cho thành công. Đó là người từng làm cách mạng cho đội hình của AS Roma, so kè cùng Inter Milan cho đến những ngày cuối cùng của cuộc đua Scudetto năm 2008.

Trong lần thứ hai dẫn dắt Bầy sói năm 2017, ông và các học trò giành 87 điểm và cá biệt có Edin Dzeko ghi đến 29 bàn, nhưng vẫn không đủ để vô địch trước mũi Juve. Một chiến lược gia tầm cỡ ấy đã được Chủ tịch Napoli ghé thăm ở căn hộ tại Bosco Verticale (tòa nhà có biệt danh “khu rừng thẳng đứng” ở Milano) vào ngày 20/1/2021. De Laurentiis đã làm điều đó sau lưng HLV đương nhiệm Gattuso.

“Tôi được mời trong giai đoạn chuyển tiếp của Napoli. Khi ấy, sổ sách cần được tái cân bằng và đội hình cần được trẻ hóa. Tôi có nhiệm vụ đưa đội trở lại Champions League chỉ sau hai mùa. Để trở lại đúng hướng, chúng tôi phải chơi thứ bóng đá đẹp để tạo ra cảm hứng cho các cầu thủ vì trong những năm qua, đã không còn ai quan tâm đến họ vì lối chơi không hấp dẫn”, Spaletti kể.

Trong buổi họp báo ra mắt, Spalletti một lần nữa khẳng định khát khao giúp các CĐV “yêu lại từ đầu” Napoli. Ông nhấn mạnh đội bóng thành phố sẽ trở lại tính cách nguyên bản là vui vẻ, táo tợn và khôn ngoan.

Có một chi tiết rất đặc biệt mà nhà báo lừng danh James Horncastle thu thập được: Đằng sau chiếc áo tập của Napoli dưới thời Spalletti, ông yêu cầu in lời mở đầu bài hát do các CĐV viết về Maradona mà ông thích nhất: “Tôi sẽ ở đó vì bạn / Đừng bỏ cuộc / Chúng ta có một giấc mơ trong trái tim mình / Rằng Napoli sẽ lại vô địch”.

HLV Spalletti thể hiện sự tôn trọng tuyệt đối với huyền thoại của Napoli.

Để rồi ngay trong trận đấu đầu tiên, bằng quyết tâm và những thay đổi bài bản, họ thực sự đã nghĩ đến triển vọng đó. Napoli thắng cả 8 trận đầu mùa 2021-22, bất bại cho đến tận chuyến làm khách trên sân của nhà ĐKVĐ Inter.

Piotr Zielinski thậm chí đưa Napoli vượt lên dẫn trước nhưng sau đó mọi thứ sụp đổ. Hốc mắt của Victor Osimhen bị cùi chỏ của Milan Skriniar đập sưng và anh phải ngồi ngoài trong 3 tháng. Ba trận thua liên tiếp sau đó khiến nhiệt huyết giảm sút.

Và rồi CAN đến, mượn của Napoli hai trụ cột Kalidou Koulibaly và Andre-Frank Zambo Anguissa trong suốt tháng Giêng. Các cầu thủ sắp hết hạn hợp đồng thì có sự phân tâm không nhỏ, như việc Insigne được cho là đã đàm phán với Toronto FC ở một khách sạn tại Roma, chỉ hai ngày trước trận gặp Juventus.

Đến đầu tháng 3/2022, thất bại 0-1 trước Milan đã chấm dứt cơ hội vô địch của Napoli. “Thật đáng tiếc vì nếu thắng trận đấu đó, tôi tin mọi thứ sẽ thay đổi”, tiền đạo Dries Mertens tiếc nuối. Họ sau đó dễ dàng hoàn thành mục tiêu giành vé dự Champions League, với 12 điểm bỏ xa đội hạng 5 AS Roma. Nhưng rõ ràng, cảm giác thất vọng vì bỏ lỡ cơ hội vẫn tồn tại: Napoli lại chỉ cách ngôi vương có 3 điểm.

Hành động đầu tiên của HLV Spalletti sau mùa giải tiếc nuối ấy là liệt kê những gương mặt muốn hoặc cần ra đi. Lần lượt thủ môn David Ospina, hậu vệ cánh “biết bay” (nhưng bị chấn thương kìm hãm) Faouzi Ghoulam, tiền vệ Fabian Ruiz và kể cả những công thần của đội như Il Kommandante (Chỉ huy) Koulibaly, Insigne và Mertens được xướng tên.

Ở chiều ngược lại, “hầu như không ai biết bất kỳ ai trong số những tân binh chúng tôi chiêu mộ. Làn sóng không hài lòng với kỳ chuyển nhượng của Napoli là rất rõ ràng”, lời Chủ tịch De Laurentiis. Trong số những tân binh ấy có Kim Min-jae, trung vệ của Fenerbahce và Khvicha Kvaratskheliva, chân chạy cánh của đội bóng vô danh Dinomo Batumi. “Một người Gruzia và một người Hàn Quốc. Nghe giống như khởi đầu của một câu truyện cười”, De Laurentiis tự trào.

Bến bờ hạnh phúc

Thế nhưng thay vì đi vào một quán bar (cấu trúc kinh điển của một truyện cười), họ đã nâng cả cái quán đó lên. Chính những con người vô danh ấy là mảnh ghép phù hợp và cần thiết cho lối chơi Spalletti xây dựng.

Napoli khởi đầu mùa giải đầy hứng khởi khi sớm chiếm ngôi đầu bảng và tạo ra khoảng cách đến 8 điểm so với phần còn lại trước quãng nghỉ World Cup. Tiếp đó, khoảng cách sớm lên thành hai con số khi mùa giải đi qua nửa chặng đường.

Kvaratskheliva và các đồng đội đã tạo nên một mùa giải để đời.

Mọi lo ngại về trận thua 0-1 trước Inter ở trận đầu tiên sau kỳ nghỉ World Cup đã tan biến với chiến thắng đậm nhất trước Juventus kể từ năm 1990, cuộc hủy diệt đáng nhớ với tỷ số 5-1. Từ ấy, Napoli thấy họ đang ở trong giải đấu của riêng mình và áp sát kỷ lục do đội Torino vĩ đại nắm giữ vào cuối thập kỷ 1970 về số trận thắng và số vòng vô địch sớm.

Và như sự bù đắp cho tiếc nuối ở mùa giải trước, Napoli cũng không gặp phải một đối trọng quá lớn trên đường về đích mùa này. Nhà vua Milan không còn duy trì được phong độ. Inter, đội mất chức vô địch ở vòng cuối mùa trước, vốn được kỳ vọng sẽ tốt hơn với sự trở lại của Romelu Lukaku, rốt cục cũng thụt lùi ở Serie A. Juventus thì đối mặt với scandal và đội ngũ cũng không đủ chất lượng.

Tất cả những điều đó dẫn đến thực tế, Napoli không cần một thủ lĩnh đội đá vá trời nào để kéo họ về đích. Họ không cần một phép màu nào, chỉ một tập thể giỏi và đoàn kết là đủ.

Nguồn cảm hứng của Napoli trên hành trình lên ngôi được chia đều cho nhiều trụ cột: từ Vitor Osimhen với 22 bàn và đang dẫn đầu danh sách vua phá lưới, Kvaratskhelia đang dẫn đầu danh sách vua kiến tạo cho đến một đội trưởng hết mực bình thường và thậm chí từng bị thanh lý khi CLB tí hon Matera phá sản - Giovanni Di Lorenzo. Tất cả đều nhận sự trân trọng như nhau.

Bởi vượt trên tất cả, sức mạnh của họ đến từ một tình yêu cháy bỏng và cảm hứng bất tận: Khát khao vô địch Italy sau 33 năm chờ đợi.

Khoảnh khắc Napoli vô địch Serie A Rạng sáng 5/5 (giờ Hà Nội), cổ động viên Napoli tràn xuống sân nhà của Udinese để ăn mừng trận hòa 1-1 đem về Scudetto thứ 3 trong lịch sử đội bóng miền Nam Italy.

Hoài Thuận