Nếu Ukraine khôi phục cường quốc hạt nhân, không những Nga mà cả Mỹ cũng thất kinh

Tuy vậy nhưng xung đột hiện nay từ chính Nga, quốc gia đã từng nhận bảo trợ cho Ukraine nếu nước này từ bỏ kho vũ khí hạt nhân khiến cho Kiev đang có tham vọng tái trở thành cường quốc hạt nhân.

Với việc lý giải rằng, sở hữu kho vũ khí hạt nhân sẽ giúp Ukraine tự bảo vệ mình khỏi những thế lực bên ngoài.

Tuy vậy nếu Ukraine tái trang bị kho vũ khí hạt nhân không những khiến Nga thất kinh mà ngay cả Mỹ cũng lo sợ.

Thêm một quốc gia sở hữu hạt nhân đồng nghĩa với việc cục diện thế giới sẽ thay đổi mạnh mẽ. Trật tự thế giới vẫn do các ông lớn nắm giữ trong đó nổi bật nhất vẫn là vai trò của Nga, Mỹ và Trung Quốc.

Hiện trạng khiến các cường quốc này tạm hài lòng và không muốn bất cứ quốc gia nào sở hữu thêm vũ khí hạt nhân kể cả các đồng minh thân cận của mình.

Từng là quốc gia sở hữu kho vũ khí hạt nhân mạnh vào hàng thứ 3 thế giới chỉ sau Mỹ và Nga.

Sau khi Liên Xô tan rã, Ukraine chỉ sau một đêm vụt trở thành cường quốc hạt nhân. Bên cạnh đó, rất nhiều phòng thiết kế, nhà máy sản xuất vũ khí lớn của Liên Xô nằm trong lãnh thổ Ukraine.

Ngoài ra, họ còn sở hữu một số lượng lớn vũ khí hạt nhân và tên lửa đạn đạo liên lục địa (ICBM).

Cụ thể khi Liên Xô tan rã, Ukraine nắm giữ 220 tên lửa đạn đạo liên lục địa, trong đó có 130 ICBM kiểu cơ động R-36 (NATO gọi là SS-18 Satan, tầm bắn 16.000 km).

46 ICBM lắp đặt trên tàu hỏa RT-23 Molodets (NATO gọi là SS-24 Scalpel, tầm bắn 10.000 km), với tổng cộng hơn 1.900 đầu đạn hạt nhân.

Hình ảnh tên lửa hạt nhân của Ukraine nằm vương vãi tại bãi tập kết.

Một trong những tên lửa hạt nhân Ukraine vẫn còn sót lại cho tới ngày nay.

Phân đuôi của tên lửa đạn đạo xuyên lục địa R-36.

Hầm phóng tên lửa đạn đạo hạt nhân trên đất Ukraine, nơi vốn là căn cứ tên lửa hạt nhân chiến lược Nijniodniprovska 46 của Liên Xô,

Ngoài ra, Kiev còn được “của hồi môn” khủng là 25 máy bay ném bom chiến lược Tu-95MS.

19 chiếc Tu-160 Blackjack, 1.080 tên lửa hành trình tầm xa Kh-55 Raduga có thể mang đầu đạn hạt nhân.

Theo một số liệu thống kê của tình báo Mỹ, tại thời điểm năm 1992, Ukraine thừa hưởng một di sản hạt nhân lớn của Liên Xô.

Trên lãnh thổ Ukraine còn lại 1.950 đơn vị vũ khí hạt nhân chiến lược và 1.883 đơn vị vũ khí hạt nhân chiến thuật, trong đó có 176 tên lửa đạn đạn liên lục địa. Trong hình là tên lửa hành trình Kh-55.

Vào thời điểm đó, ngay cả Mỹ cũng không muốn tự nhiên sinh ra một cường quốc hạt nhân có thể hợp tác với Nga để đối phó với mình, còn Moscow cũng không muốn có mối lo lớn sát nách phía Tây, châu Âu cũng hoảng hồn với mối lo hạt nhân bên sườn phía đông.

Do đó, Nga, Mỹ và Anh (lúc đó quan hệ còn khá tốt) đã ép các nước tách ra từ Liên Xô cũ còn sở hữu vũ khí hạt nhân và phương tiện phóng phải hủy bỏ năng lực này và sống dưới cái ô chở che của các ông lớn này.

Sau khi phê chuẩn Thỏa thuận Lisbon năm 1992 (bổ sung cho Hiệp ước cắt giảm vũ khí tiến công chiến lược Xô-Mỹ START-1), 3 nước Ukraine, Belarus và Kazakhstan đã chấp thuận từ bỏ vũ khí hạt nhân để trở thành các nước "không sở hữu vũ khí hạt nhân".

Đến năm 1994-1996, theo Thỏa thuận Lisbon và Biên bản Budapest, chính quyền Kiev đã chuyển giao toàn bộ vũ khí hạt nhân của mình cho Liên bang Nga.

Riêng ở Ukraine, việc thủ tiêu và rút các đầu đạn hạt nhân khỏi nước này đã hoàn thành toàn bộ vào tháng 6-1996.

Bắt đầu từ năm 1996, Ukraine có quy chế quốc gia không sở hữu vũ khí hạt nhân. Còn Nga-Mỹ-Anh cam kết bảo đảm an ninh cho Kiev trong trường hợp bị quân đội nước ngoài xâm lược.

Năm 2001, đã diễn ra đợt thủ tiêu cuối cùng các bệ phóng trong các giếng phóng tên lửa đạn đạo liên lục địa phóng từ giếng phóng mặt đất. Các máy bay ném bom chiến lược Tu-160 và Tu-95MS một phần được trao đổi cho Nga, một phần bị phá hủy không thương tiếc.

Việc Ukraine nghe lời Nga-Mỹ-Anh, triệt tiêu vũ khí hạt nhân, phá hủy các phương tiện phóng như máy bay ném bom chiến lược như Tu-160, Tu-95 cùng với các hầm phóng, trả lại nhiên liệu của tên lửa cho Moscow đã khiến Kiev tự đánh mất vũ khí răn đe hùng mạnh của mình.

Tuy vậy việc tái vũ trang hạt nhân được coi là bài toán cực khó. Khó không phải nằm trong vấn đề kỹ thuật mà là nằm trong việc không những Nga cực lực phản đối mà ngay cả Mỹ cũng phải lo ngại.

Việt Hùng