Nga kiểm soát chặt thị trường khí đốt châu Âu nhờ mỏ khí trị giá... 5,4 nghìn tỷ USD

Căn cứ điều khoản của hợp đồng phân chia thì phía Nga sẽ chiếm phần lớn (40%), tiếp theo là Iran (32%) rồi đến Trung Quốc (28%). Theo dự báo, khối lượng khai thác khổng lồ sẽ giúp Nga kiểm soát chặt thị trường khí đốt châu Âu trong nhiều năm nữa.

Giới phân tích dự đoán các khoản đầu tư trị giá hàng tỷ USD sẽ đến từ nhiều ngân hàng châu Âu, do dự trữ nguyên liệu thô tại khu mỏ này đã vượt quá mọi ước tính ban đầu.

Theo lời một trong những quan chức cấp cao của Nga tham gia đàm phán: “Đây là bước cuối cùng trong việc đảm bảo quyền kiểm soát thị trường năng lượng châu Âu”, tờ Oil Price trích dẫn.

Trước đó, trữ lượng mỏ Chalus ước tính vào khoảng 3,5 nghìn tỷ m3, tức là 1/4 khối lượng mỏ khí đốt siêu khổng lồ South Pars của Iran với 14,2 nghìn tỷ m3 nguyên liệu thô, chiếm 40% tổng trữ lượng khí đốt ước tính ở Iran, lên tới 33,8 nghìn tỷ m3.

Nhưng bây giờ sau khi đánh giá lại, dự trữ của Chalus đã tăng gấp đôi. Việc khảo sát do phía Nga thực hiện, số liệu chỉ ra rằng thực chất mỏ khí trên được chia ra làm đôi bởi một đoạn nhỏ dài 9 km.

Hai phân đoạn bao gồm "Big Chalus" có trữ lượng 5,9 nghìn tỷ m3, trong khi ở "Maly Chalus" là 1,2 nghìn tỷ m3. Tổng cộng trữ lượng tổng thể là 7,1 nghìn tỷ m3 nguyên liệu "năng lượng xanh".

Hơn nữa sau khi đánh giá lại, tổng trữ lượng khí đốt tự nhiên của Iran đã tăng lên 40,9 nghìn tỷ m3, khiến quốc gia này trở thành đất nước sở hữu “nhiên liệu xanh” với trữ lượng dồi dào nhất hành tinh.

Ngoài tầm quan trọng địa chính trị to lớn đối với Moskva - nước đã nhận cổ phần tại Chalus cùng với nguồn cung cấp khí đốt hiện tại mà nước này kiểm soát, họ kỳ vọng sẽ thu về khoản lợi ích tài chính khổng lồ từ việc tham gia vào dự án này.

Các nhà kinh tế Nga đã tính toán rằng trong 20 năm nữa, họ sẽ khai thác được 10% trữ lượng của mỏ và kiếm được ít nhất 450 tỷ USD, nếu giá khí đốt trung bình hàng năm trên thị trường châu Âu là 800 USD trên 1.000 m3.

Trong diễn biến khác, Quỹ tiền tệ quốc tế (IMF) dự báo ngân sách Ukraine theo sẽ thất thoát hơn 1 tỷ USD hàng năm sau khi đường ống dẫn khí đốt Nord Stream 2 chính thức đi vào hoạt động.

Các chuyên gia giải thích rằng tính toán của họ chỉ đúng cho đến khi thỏa thuận vận chuyển giữa Ukraine và Nga hết hạn vào năm 2024. Nếu hợp đồng bơm khí không được gia hạn, Kiev sẽ phải đối mặt với thiệt hại đáng kể hơn nhiều.

IMF cho rằng từ năm 2016 đến năm 2020, ngân sách Ukraine được lấp đầy khoảng 2,5 tỷ USD mỗi năm do thỏa thuận quá cảnh khí đốt ký với Liên bang Nga. Trong năm nay, doanh thu từ mặt hàng này đã giảm 40%.

Còn sau khi Nord Stream 2 chính thức đi vào hoạt động, khối lượng khí đốt được bơm qua lãnh thổ Ukraine dự kiến sẽ giảm thêm: "Sau đó doanh thu của Ukraine từ quá cảnh sẽ bị sụt giảm khoảng 1,2 tỷ USD mỗi năm", nghiên cứu cho biết.

Đồng thời tại chính Kiev, họ tin rằng việc khởi động đường ống dẫn khí đốt Nga - Đức sẽ khiến ngân sách Ukraine thất thoát tới 2 tỷ USD mỗi năm, tức là doanh thu từ việc bơm khí đốt sẽ giảm xuống còn 500 triệu USD.

Một vấn đề nữa cần lưu ý chính là Tổng thống Nga Vladimir Putin đã nhiều lần khẳng định Moskva sẵn sàng gia hạn thỏa thuận quá cảnh khí đốt với chính quyền Kiev, nếu điều đó hợp lý về mặt kinh tế.

Tổng thống Ukraine Zelensky cũng đưa ra một lời đề nghị khá hấp dẫn đối với Gazprom, đó là họ sẽ giảm 50% phí quá cảnh nếu tập đoàn năng lượng khổng lồ của Nga đồng ý tăng sản lượng qua hệ thống trung chuyển trên đất của họ, nhưng hiện tại Kiev vẫn chưa nhận được hồi đáp.

Còn trong lúc này, giới chức Ukraine đang cố gắng xin được gia nhập ủy ban phụ trách việc chứng nhận vận hành cho dự án Nord Stream 2, với hy vọng sẽ kéo dài thêm thời gian.

Dòng chảy phương Bắc 2 dự kiến sẽ chưa thể sớm đi vào hoạt động trước tháng 5/2022 do gặp trở ngại với nhà điều hành, đây là khoảng thời gian sẽ được Kiev cố gắng tận dụng triệt để.

Bạch Dương