Nga với Trung Đông: Thay thời, đổi thế

Mỹ rút quân ra khỏi Syria chẳng khác gì đánh “dấu chấm trên chữ i” đối với thành công của Nga. Biếm họa của Daryl Cagle trên trang Caglecartoons.com

Sẽ không hề quá lời chút nào khi cho rằng, trong những ngày này, nước Nga và cá nhân Tổng thống Nga Vladimir Putin gặt hái thành quả của quyết định chiến lược năm 2015 là can dự quân sự trực tiếp vào diễn biến tình hình ở Syria.

Ngày ấy, ai cũng biết là Nga quyết định tham chiến ở nơi xa để đối phó với việc bị Mỹ, NATO và EU tìm cách cô lập về chính trị và trừng phạt về kinh tế, tài chính và thương mại sau khi Nga tiếp nhận Crimea và vì Nga hậu thuẫn lực lượng ly khai chống chính phủ ở Ukraine.

Ngày ấy, thiên hạ liên tưởng nhiều đến chuyện Liên Xô đưa quân đội vào Afghanistan hồi cuối thập kỷ 70 trong thế kỷ trước và số người tin rằng Syria sẽ là Afghanistan đối với Nga nhiều hơn hẳn số người trù liệu được rằng Nga rồi sẽ xoay chuyển được tình hình.

Nga - Tác nhân quyết định

Cái giá mà Nga đã trả từ đó đến nay cho cuộc chơi quân sự, địa chiến lược và cả chính trị thế giới ở Syria không hề nhỏ và rẻ, nhưng rõ ràng không phải là quá đắt cho việc đạt được mục tiêu đề ra là làm thay đổi toàn bộ tương quan lực lượng và cục diện tình hình không chỉ ở Syria mà còn ở khu vực lớn Trung Đông, Bắc Phi và vùng Vịnh, giúp Nga giờ trở thành một trong những tác nhân quyết định nhất đối với diễn biến tình hình và trật tự chính trị an ninh ở khu vực cũng như có lại vai trò và ảnh hưởng chính trị an ninh thế giới.

Nga can dự quân sự trực tiếp vào Syria khi chính thể nhà nước ở Syria của Tổng thống Bashir al-Assad đứng trước nguy cơ bị lật đổ. Bây giờ, sau khi Mỹ rút quân đội ra khỏi Syria và với Bị vong lục 10 điểm giữa ông Putin và Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayip Erdogan sau cuộc gặp vừa mới rồi của họ ở Sochi (Nga), chính quyền của ông Assad gần như kiểm soát được hết lãnh thổ đất nước. Mỹ và đồng minh trong khu vực dẫu có thù địch Iran đến mấy thì cũng vẫn phải dè chừng Nga nếu muốn có hành động gì đấy chống Iran.

Khi xưa, ông Putin mở một mặt trận mới cho một cuộc chơi mới ở nơi xa cách nước Nga để thoát khó ở châu Âu, buộc Mỹ cùng với NATO và EU phải chơi với Nga ở khu vực xa này. Một cuộc chơi mới do Nga trực tiếp dẫn dắt. Mỹ và đồng minh muốn lật đổ chính thể của ông Assad ở Syria và thù địch Iran thì Nga trụ lưng cho chính thể của ông Assad ở Syria và hậu thuẫn Iran, giúp Iran gây dựng vai trò và ảnh hưởng ở Syria.

Bằng cách ấy, Nga đã không chỉ làm phá sản những mưu tính và ý đồ chiến lược của họ ở Syria mà còn buộc họ phải dựa cậy vào Nga nếu muốn vớt vát lợi lộc nào đấy ở Syria trong tương lai.

Bằng cách hợp tác với Thổ Nhĩ Kỳ trong chuyện Syria nói riêng và trong thúc đẩy quan hệ hợp tác song phương nói chung, ông Putin đã rất thành công với việc phân hóa Thổ Nhĩ Kỳ với Mỹ và NATO, khoét sâu sự rạn nứt trong nội bộ NATO và vô hiệu hóa vai trò của NATO ở Syria.

Israel là đồng minh quân sự chiến lược truyền thống của Mỹ và thâm thù Iran hơn cả Mỹ cũng như cũng muốn lật đổ ông Assad ở Syria nhưng lại có quan hệ hợp tác thân thiện với Nga. Chuyến công du vừa mới đây của ông Putin ở Saudi Arabia và Các tiểu vương quốc Ả rập thống nhất (UAE) – cũng đều là hai đồng minh và đối tác chiến lược thuộc diện quan trọng nhất của Mỹ ở khu vực và cũng đều thù địch Iran - phản ánh một thực tế là Nga hiện đã có được vị thế thuận lợi hơn hẳn Mỹ ở khu vực này.

Tận dụng cơ hội, thay thời đổi thế

Mỹ rút quân ra khỏi Syria chẳng khác gì đánh “dấu chấm trên chữ i” đối với thành công của Nga, giúp Nga hoàn thành việc làm thay thời cuộc ở khu vực này và đổi thế của Nga ở nơi đây. Tổng thống Mỹ Donald Trump cần tác động dân túy ở Mỹ của việc chấm dứt các cuộc chiến tranh của Mỹ ở thế giới bên ngoài nước Mỹ và rút quân đội Mỹ ra khỏi Syria, Iraq và Afghanistan để duy trì cơ may được tái đắc cử trong cuộc bầu cử tổng thống vào năm tới ở nước Mỹ.

Ông Trump phó mặc cho Nga chơi cuộc chơi riêng ở nơi đây ít nhất thì cũng cho tới thời điểm sau ngày bầu cử tổng thống tới ở Mỹ. Nếu tái đắc cử tổng thống, ông Trump rất có thể sẽ lại hành xử khác so với hiện tại. Nếu người khác được bầu làm Tổng thống Mỹ thì chiến lược và chính sách của Mỹ cũng rất có thể sẽ khác đối với khu vực này.Vì thế, không có gì là khó hiểu khi ông Putin phải tận dụng thời gian tới và cơ hội mới cũng như sự thay thời, đổi thế hiện có để tạo những sự đã rồi mới ở khu vực, để dàn xếp dứt điểm tương lai của Syria, để bài binh bố trận chiến lược mới về chính trị an ninh cũng như kinh tế đối ngoại với tất cả các nước trong khu vực. Syria hiện tại đối với Nga đâu có như Afghanistan đối với Liên Xô khi xưa và nước Nga của ông Putin hiện có nền tảng và bản chất của vai trò và ảnh hưởng ở khu vực Trung Đông, Bắc Phi và vùng Vịnh khác biệt cơ bản so với Liên Xô thủa trước.

Dịch Dung

Dịch Dung