Ngăn ngừa, kéo giảm tội phạm giết người

Các bị cáo (đứng) bị TAND tỉnh xét xử về tội giết người. Ảnh: T.TÂM

Trước thực trạng trên, mới đây, UBND tỉnh đã ban hành văn bản yêu cầu các cơ quan chức năng tăng cường tuyên truyền pháp luật và đề ra nhiều giải pháp thiết thực nhằm kéo giảm án giết người.

* Mâu thuẫn nhỏ, hậu quả lớn

Đáng quan tâm, nguyên nhân của các vụ giết người chủ yếu xuất phát từ những mâu thuẫn bộc phát, nhất thời trong sinh hoạt đời thường như: ăn nhậu, bạo lực gia đình, ghen tuông tình ái; mâu thuẫn trong công việc; mâu thuẫn giữa các nhóm thanh, thiếu niên… Tính chất, mức độ hành vi của các đối tượng phạm tội rất manh động, liều lĩnh, côn đồ và sử dụng hung khí chủ yếu là các loại dao, súng… Điều này đã gây ra hậu quả rất nặng nề cho người trong cuộc và để lại nhiều hệ lụy cho xã hội.

Gần nhất, vào ngày 23-6, tài xế Bùi Văn Phú Hiệp (35 tuổi, ngụ TT.Định Quán, H.Định Quán) đã dùng dao đâm tử vong 2 người và làm trọng thương 1 người trong gia đình chủ nhà xe Đ.H. (ở xã Hiếu Liêm, H.Vĩnh Cửu) và chủ nhà xe T.T. (ở P.Tân Phong, TP.Biên Hòa). Qua điều tra của cơ quan công an cho thấy, quá trình làm việc, Hiệp thường gây sự với khách hàng nên bị 2 nhà xe trên cho nghỉ việc, dẫn đến việc Hiệp bức xúc và ra tay tàn bạo.

Một thực trạng đáng báo động hiện nay là tình trạng thanh, thiếu niên chỉ vì những mâu thuẫn nhỏ trong cuộc sống đã rủ nhau dùng hung khí nguy hiểm đi đánh nhau. Điển hình, vào ngày 13-6, TAND tỉnh tuyên phạt các bị cáo cùng ngụ xã Phú Vinh (H.Định Quán) gồm: Thòng A Sắm (21 tuổi) 13 năm tù, Trần Thanh Bình (23 tuổi) 11 năm tù về tội giết người. Ngoài ra, còn có 11 bị cáo khác, mỗi người phải lãnh án từ 5-7 năm tù.

Theo cáo trạng của Viện KSND tỉnh, vào ngày 7-11-2021, cha con ông Huỳnh Làn Dếnh (51 tuổi), Huỳnh Túng Sềnh (23 tuổi), Huỳnh Khìn Cường (24 tuổi) nghi ngờ Sắm và Bình trộm chó của mình nên đã chặn đường đánh cả 2 gây thương tích nhẹ. Đến ngày 8-11, Sắm và Bình đã rủ 11 đối tượng khác chuẩn bị hung khí gồm: 2 dao mã tấu, 5 dao phóng lợn, 1 khẩu súng tự chế đi đến xã Phú Vinh để đánh 3 cha con ông Dếnh. Hậu quả khiến anh Sềnh bị thương tật tỷ lệ 19%, ông Dếnh bị thương 10% và anh Cường bị thương tật tỷ lệ 29%.

* Tăng cường các biện pháp phòng ngừa tội phạm giết người

Theo số liệu thống kê của cả nước, tính từ tháng 12-2020 đến tháng 12-2022, tội phạm giết người xảy ra hơn 2,3 ngàn vụ (tăng 139 vụ so với năm 2019-2020). Riêng tại địa bàn Đồng Nai, đã xảy ra 98 vụ giết người, tăng 13 vụ so với năm 2019-2020.

Trước thực trạng trên, mới đây, UBND tỉnh đã ban hành văn bản về việc tiếp tục thực hiện Công văn số 1676/TTg-NC ngày 30-11-2020 của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường các biện pháp phòng ngừa tội phạm giết người. Theo UBND tỉnh, các vụ án giết người xảy ra thời gian qua nguyên nhân chủ yếu là do lối sống, nhận thức và ý thức chấp hành pháp luật của một bộ phận người dân còn hạn chế, dễ bị kích động, dẫn đến hành vi bạo lực. Nhất là các tầng lớp thanh, thiếu niên với lối sống thực dụng, ích kỷ, coi thường pháp luật; các thông tin tiêu cực, văn hóa phẩm đồi trụy và trào lưu sai lệch, cổ xúy hành vi côn đồ, bạo lực xuất hiện ngày càng nhiều.

Bên cạnh đó, công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật, nhất là quy định về giải quyết mâu thuẫn, tranh chấp phát sinh trong quan hệ dân sự, kinh tế, hôn nhân - gia đình chưa sâu rộng. Công tác hòa giải ở cơ sở chưa triệt để, các giải pháp phòng, chống bạo lực gia đình, bạo lực học đường và mô hình tự phòng, tự quản, tự bảo vệ ở một số địa phương còn mang tính hình thức… Đây cũng là những lý do làm gia tăng bạo lực và tội phạm giết người.

Theo TAND tỉnh, số lượng án giết người thời gian qua tăng cao cũng một phần do cơ quan tố tụng áp dụng theo án lệ số 47/2021/AL được Hội đồng thẩm phán TAND Tối cao thông qua vào tháng 11-2021. Án lệ số 47/2021/AL quy định, bị cáo dùng hung khí nguy hiểm đâm vào vùng trọng yếu của cơ thể con người và dù bị hại không chết (chỉ bị thương tích) thì đối tượng gây án cũng sẽ bị khởi tố về tội giết người.

Do đó, theo các cơ quan chức năng của tỉnh, để kéo giảm án giết người, cần nhất là sự quan tâm, giáo dục con cái từ phía gia đình; ngành Giáo dục cần đổi mới phương pháp giáo dục, đề cao giáo dục đạo đức, dạy học sinh về lòng nhân ái, yêu thương, chia sẻ, hy sinh và giảm bớt cái tôi ích kỷ cá nhân; thường xuyên hướng dẫn, tuyên truyền cho thanh thiếu niên tránh xa những trang mạng xã hội mang tính bạo lực. Bên cạnh đó, các tổ chức, đoàn thể cũng cần xây dựng nhiều sân chơi bổ ích, thú vị và mang tính giáo dục cao; cần kịp thời hóa giải những mâu thuẫn, ngăn chặn những hành vi bạo lực.

Đặc biệt, đối với các vụ án giết người đã xảy ra, các cơ quan chức năng cũng cần khẩn trương điều tra, bắt giữ nhanh và xử lý nghiêm đối với tội phạm này. Đồng thời, cần đưa ra xét xử công khai, lưu động các vụ án giết người để thông qua việc xét xử người dân hiểu và ý thức hơn trong việc chấp hành pháp luật. Từ đó, góp phần đảm bảo an ninh trật tự, kỷ cương pháp luật và mang lại bình yên cho nhân dân.

Tố Tâm